Một trong những lợi ích của công nghệ là giúp chúng ta giao tiếp với người khác dễ dàng và thuận tiện hơn. Những tưởng điều này sẽ là ngọn lửa sưởi các mối quan hệ thế nhưng nhưng thực sự theo một nghĩa nào đó, công nghệ lại khiến ta ít quan tâm đến phần còn lại của thế giới.
Như một nghiên cứu vừa được công bố gần đây của đại học Maryland cho biết sau khi sử dụng điện thoại thì mọi người có xu hướng ít tham gia các hoạt động có ích cho xã hội hơn là những người không dùng hay tham gia Facebook. Đơn giản hơn, chúng ta có thể thấy nhiều người bỏ bê con cái, bỏ bê công việc nhà cửa để vùi đầu và điện thoại. Điện thoại gây nghiện và khi nghe tiếng thông báo có cuộc gọi đến cất lên, thật khó để bỏ qua ngay cả khi đang ở công viên với gia đình thân yêu. Liệu bạn có để ý thời gian gặp mặt với ông bà bạn trong một tháng có bằng được thời gian bạn gọi điện cho đứa bạn thân trong một ngày. Với chat hay email, chúng ta giải quyết được vấn đề lo âu trong các cuộc nói chuyện nghiêm trọng trực tiếp và tránh được việc tiếp xúc với những người không mong muốn gặp mặt. Nhưng cũng chính việc tránh tiếp xúc lại là lý do duy trì sự lo lắng, giảm đi sự đồng cảm và do đó nâng cao thái độ ích kỷ.
Nhìn lại không gian xung quanh mình, chúng không chỉ là “khoảng rỗng chứa đựng hữu ích” như cách nói của Lão Tử mà còn ảnh hưởng, thậm chí định hướng cho hành vi của chúng ta. Môi trường thực rõ ràng nhờ các “bức tường” sáng sủa, có thể sờ thấy và cảm nhận, gợi lên trong chúng ta nhiều cảm xúc phong phú. Và khi môi trường số dần lan tỏa, liệu có gì đó tương tự có thể tìm thấy ở một bức tường, gốc cây, cơn gió… với các thiết bị bỏ túi? Có lẽ sử dụng điện thoại di động “gợi lên” cảm giác của sự liên kết xã hội, làm cho mọi người cảm thấy ít cần phải liên kết thông qua các hoạt động hay hành vi chăm sóc người xung quanh. Điện thoại di động thường dùng để liên lạc trong trong một gia đình hay nhóm bạn thân – có quy mô nhỏ và ảnh hưởng tiêu cực đến những nhóm lớn hơn. Liệu điều này có làm xuất hiện những môi trường số mới dành cho những người khát khao kết nối với thế giới nhưng “không biết gì” về người xung quanh và chỉ duy trì các kết nối với một nhóm xã hội nhỏ rồi cố tin rằng mình đang làm bạn với cả thế giới bằng công nghệ. Đó sẽ là một ngịch lý mới, một xã hội hướng nội – với những người khao khát kết nối, nhưng khao khát thông qua sự ràng buộc trung gian của điện thoại hay Facebook. Để ngăn chặn điều đó, hãy đặt điện thoại xuống, thắp lại những cảm xúc tự nhiên đúng như ý tưởng “Ngắt kết nối để kết nối”.
Hoanganhtuan@
