Tiếp sau mẫu máy tính bảng Surface, mọi người đang dự đoán rằng Microsoft sẽ tiếp tục tung ra smartphone của riêng mình vào năm tới. Nếu đúng như thế, chúng ta đang được thấy một biến thể dựa trên mô hình kinh doanh thành công của Apple – sản xuất phần cứng kết hợp phát triển phần mềm nhằm đạt lợi nhuận tối đa.
Theo The Wall Street Jorunal, Microsoft đang làm việc với các nhà cung cấp linh kiện ở châu Á để thử nghiệm mẫu điện thoại của riêng mình. Foxconn sẽ được chọn là nhà gia công còn thời gian phát hành sẽ là giữa năm 2013, cùng thời điểm bản cập nhật tiếp theo của Windows Phone 8 (WP8) ra mắt (phiên bản 8.1 hoặc Apollo Plus). Chiếc Surface mới được phát hành một thời gian ngắn với thành công khiêm tốn, Surface Pro thậm chí còn chưa được bán ra thì tại sao người khổng lồ phần mềm lại tự tin trên con đường tự sản xuất phần cứng của riêng mình?
Từ nỗi lo lắng Việc sản xuất “Surface Phone” trong hoàn cảnh hiện tại giống như một kế hoạch B nếu như các đối tác quan trọng như Nokia và HTC không thể mang đến đủ động lực cho nền tảng Windows Phone. Đại diện của Phần Lan dưới sự điều hành của Stephen Elop đã rơi khỏi vị trí nhà sản xuất smartphone hàng đầu thế giới với doanh số còn thua những kẻ mới nổi như Huawei. Tương tự như vậy, HTC đã không thể theo được cuộc đua với Apple và Samsung với mức lợi nhuận sụt giảm mạnh. Trong buổi ra mắt của các thiết bị sử dụng WP8 như Nokia Lumia 920 và HTC 8X, chính Giám đốc điều hành của Microsoft Steve Ballmer đã thể hiện quan điểm của mình về việc sẵn sàng sản xuất phần cứng nếu cần dù có phải cạnh tranh với các đối tác lâu năm. Biểu hiện cụ thể nhất của tuyên bố này chính là mẫu Surface, được tạo nên trong bối cảnh Microsoft lo ngại các đối tác hiện tại như HP hay Dell không thể có được sự canh tranh đủ mạnh chống lại iPad của Apple.
Trong khi đó, thị phần của WP8 hay trước đó là WP7 đều chưa thể vượt quá hai chữ số, khi mà mới đây IDC công bố thống kê cho thấy 3/4 smartphone bán ra trên thị trường sử dụng Android (75%) còn iPhone chiếm phần lớn số còn lại (14,9%). Tiếp sau có BlackBerry với 4,3%, Symbian là 2,3%, Windows Phone là 2,0%. Số tiền khổng lồ bỏ ra để tiếp
thị cho Windows Phone đã không thể đưa nền tảng này trở thành mối đe dọa cho iOS hay Android. Trong thực tế Microsoft bán được 1,7 triệu chiếc Windows Phone trong quý ba năm 2011 và việc ngài Ballmer cho biết doanh số đã tăng lên 4 lần so với năm ngoái thì vẫn còn quá thấp để đảm bảo vị trí thứ ba cho nền tảng này trong thời gian tới.
Đến sự cần thiết Khi nhắc đến việc sản xuất phần cứng, Microsoft không còn là một người chơi mới trên thị trường. Công ty đã nổi tiếng với một số dòng sản phẩm chuột, bàn phím, đặc biệt hệ máy chơi
game Xbox và từng cố gắng mở mang ở mảng di động với hệ máy Zune và dòng điện thoại Kin. Tuy nhiên không phải mọi cố gắng đều thành công khi Kin bị khai tử nhanh chóng sau khi phát hành còn Zune thì cũng chỉ tồn tại được qua 3 thế hệ. Một
doanh nghiệp phát triển chủ yếu dựa vào Windows và Office như Microsoft không chỉ đơn giản là thực hiện việc “thay máu” và nhanh chóng trở thành một con người khác. Đó là lý do tại sao khi mà HP gần như suy sụp khi cố gắng chuyển đổi từ một nhà sản xuất phần cứng sang kinh doanh phần mềm và dịch vụ như IBM. Hay như những gã khổng lồ Web như Yahoo và AOL vật lộn trong cái vòng luẩn quẩn nhiều năm qua để tìm ra cho mình một hướng kinh doanh phù hợp.
Với điện thoại, Microsoft có nhiều khả năng sẽ đi theo con đường mà Google đang làm với dòng sản phẩm Nexus, được biết đến như một “điểm chuẩn” để các nhà sản xuất Android khác đo lường thiết bị của họ. Ví như việc công ty đã có hàng tá đối tác cho phiên bản Windows 8 với đủ loại thiết bị từ
laptop màn hình cảm ứng, máy tính bảng kèm dock cho tới All-in-one. Surface xuất hiện như một cách giới thiệu
trải nghiệm Windows 8(RT) thực chất nhất tới người dùng. Khác biệt chính của dòng Nexus so với sản phẩm của Microsoft liên quan đến việc chọn đối tác như Google chọn LG cho mẫu Nexus 4, Asus cho Nexus 7 còn Samsung cho Nexus 10.
Không giống như bối cảnh khi Surface ra đời, lúc đó nó không có bất cứ một sự ràng buộc hay thiết lập cạnh trạnh rõ rệt với bất kỳ đối tác sản xuất nào khác của Microsoft. Tuy nhiên với Windows Phone thì khác, khi mà chúng ta đã có những sản phẩm thực sự tốt và được đánh giá cao gần đây như Lumia 920 hay 8X. Mọi người lo ngại chiếc điện thoại gắn mác Microsoft sẽ được hỗ trợ khá lớn bởi chính chủ nhà sẽ càng đẩy các đối tác, nhất là Nokia vào vùng nguy hiểm bởi những khó khăn trong việc thu hút khách hàng.
Chờ đợi bất ngờ Stephen Elop, CEO của Nokia trong một cuộc họp cũng đã cho biết rằng ông sẽ chào đón một chiếc smartphone của Microsoft bởi ông tin rằng đó sẽ là một liều thuốc kích thích cho toàn bộ hệ sinh thái xoay quanh Windows Phone. Bằng việc sản xuất điện thoại, Microsoft sẽ duy trì một động lực lên các đối tác của mình để đảm bảo họ luôn tận tâm cho việc phát triển Windows Phone. Đó là bằng chứng thể hiện việc công ty sẽ tiếp tục đầu tư mạnh mẽ cho nền tảng này, ngăn việc các đối tác rút lui sau khi đầu tư mà không đạt được hiệu quả như trường hợp của LG.
Chắc hẳn Microsoft không muốn chọc giận các đối tác nhưng ai quan tâm điều đó khi mà Nokia đã đặt cược tương lai của mình vào sự hợp tác với Microsoft và không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc theo đuổi đến cùng. HTC cũng đã dành sự đầu tư lớn cho Windows Phone khi phát triển 8X/8S hoàn toàn khác biệt với các sản phẩm cùng nhà khác và không thể dễ dàng bỏ đi nỗ lực đó ngay lập tức, chưa kể những bước hụt hơi trong cuộc chơi của Android. Bên cạnh đó, ý tưởng về việc cạnh tranh với các đối tác là thổi phổng quá mức. Hãy thử nghĩ về việc Apple thay vì độc quyền iOS mà cấp giấy phép sử dụng hệ điều hành cho những công ty khác. Bạn có nghĩ HTC, Samsung hay thậm chí là Nokia sẽ gạt điều này qua một bên chỉ vì Apple đã tạo ra iPhone. Dĩ nhiên là không bởi cơ hội này quá hấp dẫn khi mà iOS là một nền tảng được ưa chuộng trên toàn cầu.
Nếu Microsoft có thể làm được một chiếc smartphone tốt và được mọi người chấp nhận, đó sẽ là một tin tốt cho Nokia hay HTC. Những công ty này có thể đến với người dùng bằng việc cung cấp tùy chọn khác thay thế cho mẫu điện thoại của Microsoft với thế mạnh của riêng họ như máy ảnh, bản đồ, kiểu dáng. Còn có một lý do khác để Microsoft sản xuất điện thoại cho riêng mình là mô hình kinh doanh đã đưa Microsoft trở thành một trong những công ty giá trị nhất thế giới lại không thể phát huy ở mảng di động. Chẳng ai có thể thu phí của bạn tới 80 USD cho một chiếc điện thoại và do đó lợi nhuận cho Microsoft từ Windows Phone cũng ít đi. Nếu có thể tự mình bán điện thoại theo mô hěnh của Apple, lợi nhuận từ phần cứng lŕ rất hấp dẫn.
Hệ sinh thái của Microsoft đang không ngừng được phát triển và củng cố xoay quanh hai nền tảng chính là Windows 8 và Windows Phone 8. Giống như Apple hay Google, khách hàng sử dụng WP8 sẽ có âm nhạc, phim ảnh, lưu trữ dựa trên điện toán đám mây, cửa hàng ứng dụng, đồng bộ xuyên thiết bị và nhiều hơn một chút với văn phòng, bảo mật, hội nhập sâu với các thiết bị sử dụng Windows hiện có. Và sẽ tuyệt vời hơn nếu họ có thêm lựa chọn là một chiếc điện thoại Surface với thiết kế cao cấp và mức giá hấp dẫn tương tự Nexus 4 của Google – hãy cùng chờ đợi những điều bất ngờ tiếp theo từ Microsoft.
Quốc Phước
Thế Giới Số 160 – Ngày 17.12.2012
