Smartphone nên dừng mở rộng màn hình

Mới đây thôi, thông tin về việc đã có hơn 1.000 người đội mưa chờ cả đêm để được là một trong những người đầu tiên mua chiếc Galaxy Note II đã gây xôn xao trong cộng đồng người yêu công nghệ. Màn hình ngoại cỡ 5,5 inch - được coi là đại diện mới nhất cho xu hướng mở rộng kích thước màn hình smartphone của Galaxy Note II có lẽ góp công lớn cho sức hút này.

To và to hơn nữa
 

Quay trở lại năm 2007, khi chiếc iPhone thế hệ đầu tiên được phát hành thì con số 3,5 inch cho màn hình của nó đã được coi là “khổng lồ” cho một chiếc điện thoại. Các đối thủ khác hầu hết có màn hình dưới 3 inch và rất ít thiết kế màn hình chiếm toàn bộ mặt trước của máy, phần còn lại trung thành với kiểu một nửa màn hình, một nửa bàn phím. Tuy nhiên chỉ 5 năm sau, con số 3,5 inch dường như đã quá bé nhỏ trước một lực lượng hùng hậu thiết bị có màn hình lớn hơn 4 inch hay thậm chí là 5,5 inch.
 

Trong năm nay, hiếm có một chiếc điện thoại cao cấp nào được giới thiệu có màn hình nhỏ hơn 4 inch. Samsung là người khá nhanh nhạy trong xu hướng khổng lồ hóa điện thoại thì tiếp tục tung ra thế hệ sau của Galaxy S II (4,2 inch), Galaxy Nexus (4,65 inch), Galaxy Note (5,2 inch) bằng những “siêu phẩm” như Galaxy S III (4,8 inch), Activ S (4,8 inch) và Galaxy Note II (5,5 inch). Không hề kém cạnh, các nhà sản xuất lớn khác cũng tung ra những chiếc smartphone lai tablet như HTC với Sensation XL(4,7 inch), One X/X+ (4,7 inch), Titan II (4,7 inch); Sony với chiếc Xperia Ion/T/TX; LG với Optimus 4X HD (4,7 inch)/Vu II (5 inch)/L9 (4,7 inch) và sắp tới là Optimus G (4,7 inch); Motorola có RAZR HD (4,7 inch), Nokia có Lumia 920 (4,5 inch). Danh sách sản phẩm vẫn chưa hề ngừng lại và được bổ sung từng ngày bởi nhiều nhà sản xuất khác như Lenovo (LePhone K860), Huawei (Ascend D1), Pantech (A850L)… Ngay cả những hãng vốn bảo thủ như RIM cũng gửi đến các nhà phát triển loạt thiết bị thử nghiệm Dev Alpha có màn hình cảm ứng 4,2 inch và người ta đang trông đợi nhiều hơn vào những chiếc BlackBerry 10 vào đầu năm sau. Sau nhiều năm gắn bó với cỡ màn hình 3,5 inch, cuối cùng Apple cũng tăng con số này lên 4 inch trên chiếc iPhone 5 nhắm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng. 
 

Sau khi khởi động với những chiếc smartphone Android thuộc phân khúc giá rẻ, các nhà sản xuất trong nước như Mobiistar, Q-Mobile cũng bắt đầu tung ra các sản phẩm thuộc phân khúc trung cấp như chiếc Touch Kem 452 (4,5 inch), Touch S03 (4 inch), Q-Smart S22 (4,3 inch) được quảng cáo nhấn mạnh vào tính năng giải trí và trải nghiệm đa phương tiện chất lượng cao. Theo thông tin từ một trang tin công nghệ của Mỹ, số lượng điện thoại Android bán ra trong 3 tháng qua có gần 1/3 (29%) là có màn hình lớn hơn 4,5 inch. 
 

“HDTV 64 inches để xem truyền hình SD”
 

 Nếu như tablet hay laptop có đôi chút cồng kềnh trong việc sử dụng thì smartphone tỏ ra hữu dụng trong một loạt các trường hợp sử dụng khác nhau nhờ “kích thước nhỏ gọn” và “thời lượng pin lâu” của chúng. Nhưng càng được ứng dụng nhiều càng làm nảy sinh nhiều nhu cầu khác nhau, người làm việc văn phòng muốn hiển thị được nhiều nội dung hơn, đọc văn bản rõ nét hơn; người hay xem phim muốn thưởng thức bộ phim độ phân giải HD mà không cần thông qua chuyển đổi trước hay những ai yêu chơi game muốn có một cảm giác giống như trên máy tính. Để đáp ứng nhu cầu này, ngoài một cấu hình mạnh mẽ, một hệ điều hành tối ưu thì bạn sẽ cần đến một màn hình kích thước lớn. Đặc điểm này cho thấy tác động của người dùng đối với các dịch vụ khác nhau, đặc biệt là các dịch vụ cần nhiều đầu vào từ con người hay dựa trên yếu tố thị giác. 
 

Về phần các nhà sản xuất, tăng kích thước màn hình nói riêng và tăng cấu hình nói chung là cách đơn giản nhất để duy trì sự trung thành của khách hàng đối với thương hiệu trong những lần mua sắm tiếp theo. Nói cách khách, cuộc chạy đua màn hình kích thước lớn đã trở thành một chiêu bài tiếp thị mới đối với người dùng. Giống như một chiếc máy tính thu nhỏ, smartphone với các thông số kỹ thuật của bộ xử lý, RAM, GPU đã trở thành thứ phức tạp khi người dùng cần chọn lựa một sản phẩm. Đứng trước một loạt “siêu phẩm”, các nhà sản xuất nhận thấy màn hình là yếu tố đầu tiên mà người mua để ý – cũng giống như khi cần một chiếc HDTV cho phòng khách vậy. Những con số 1 GHz, 1,5 GHz rồi lõi kép, lõi tứ chỉ có ý nghĩa thực sự với người dùng am hiểu và biết những gì họ muốn mua. Còn với đại đa số phần còn lại, một chiếc điện thoại có màn hình 4 inch (hoặc máy ảnh “12 chấm”) sẽ tốt hơn một chiếc có màn hình 3,5 inch (hoặc máy ảnh “chỉ có” 8 chấm). 
 

Tất nhiên là một chiếc smartphone không thể cứ được kéo dài màn hình mãi nếu không muốn biến hoàn toàn thành một chiếc máy tính bảng. Nhưng ngay cả với những kích thước hiện tại của loạt smartphone vừa ra mắt, bạn có thấy chúng quá cồng kềnh khi sử dụng, như việc đặt chiếc HDTV 64 inch vào một phòng khách 15 mét vuông để xem truyền hình chuẩn SD. 
 

Đầu tiên một màn hình kích thước lớn muốn có một chất lượng hiển thị tốt đòi hỏi một sự đầu tư lớn cho công nghệ hiển thị và chế tạo, chưa kể bổ sung thêm một lớp kính cường lực để hạn chế tình trạng rạn vỡ rất dễ gặp phải, qua đó đẩy giá thành của sản phẩm lên cao hơn. Các công nghệ màn hình mới cho phép điện thoại đạt được độ phân giải cao hơn và cũng gián tiếp khiến nó trở nên lớn hơn, nhưng lại đòi hỏi tài nguyên GPU để mọi thứ được mượt mà và năng lượng cho tấm đèn nền lớn. Vấn đề thời trang sẽ khiến chiếc điện thoại lớn hơn nhưng lại mỏng hơn, ăn vào phần diện tích để chứa pin, ảnh hưởng đến dung lượng tổng thể nếu không có giải pháp bố trí hợp lý. Tất cả những điều trên khiến cho những chiếc điện thoại lớn hơn không đồng nghĩa với một thời lượng sử dụng pin lâu như mong đợi. Một tình trạng khác là màn hình được quảng cáo kích thước lớn nhưng độ phân giải thực sự lại nhỏ (một chiếc màn hình 4 inch có độ phân giải chỉ là 320 x 480, thường được thấy trên màn hình chỉ 3,2 inch), khiến hình ảnh không được sắc nét.
 

Màn hình lớn sẽ cho phép bàn phím ảo được hiển thị ở kích thước lớn, cho phép soạn thảo được dễ dàng nhưng sẽ khó khăn hơn để sử dụng điện thoại chỉ bằng một tay hay đơn giản là để cầm nắm hoặc đút túi được thoải mái. Nội dung đa phương tiện và trò chơi chất lượng cao đang được phổ cập hóa nhưng để phổ biến thì thật sự không thể trong một sớm một chiều. Với một kết nối mạng thông qua 3G, smartphone tỏ ra ưu thế hơn laptop nhưng hạ tầng cơ sở mạng hiện nay và giá cước chưa cho phép người dùng thoải mái xem những bộ phim hay video độ nét cao, nhất là khi kho nội dung số còn tự phát, rời rạc và lộn xộn, nhập nhằng về gói thuê bao. Do vậy người dùng phải bằng lòng với việc tải nội dung từ máy tính, vượt qua những vấn đề về bản quyền số ẩn chứa nhiều mối nguy hiểm hay cần phải nhớ mang theo bộ sạc hoặc pin sạc di động để việc sử dụng không bị ngắt quãng giữa chừng. Số lượng ứng dụng có thể tận dụng ưu thế của màn hình lớn là chưa nhiều, kể cả các ứng dụng được gắn mác “HD” trên App Store, Play Store và cả ở những chợ ảo khác. Điều này gây ra những lỗi trong hiển thị như hình ảnh bị nhòe, có những khoảng màu đen ở phía trên và dưới màn hình hay tệ hơn là thoát ứng dụng giữa chừng. Vấn đề này sẽ cần thêm thời gian để các nhà phát triển sửa đổi và cập nhật ứng dụng, nhất là khi có sự bố trí khác nhau giữa tablet và smartphone cho dù có cùng độ phân giải (phụ thuộc chiều xoay của màn hình).
 

Sẽ đến điểm tới hạn
 

Một lĩnh vực khác cũng khá phù hợp để nhắc đến trong trường hợp này là ngành công nghiệp sản xuất đồng hồ khi có một khoảng thời gian các nhà sản xuất nghĩ rằng khách hàng muốn có những chiếc đồng hồ lớn đủ để thu hút mọi ánh mắt của những người xung quanh. Nhưng họ lại đánh mất phần lớn khách hàng yêu thích sự kín đáo và gọn gàng với một thứ chỉ để mang trên tay – một điều tương tự với smartphone. Các nhà sản xuất đang “điên cuồng” để giành chiến thắng trong một trò chơi cấu hình chứ không phải cố gắng làm ra những sản phẩm mà người dùng mong muốn. Họ tin rằng họ biết được những gì chúng ta muốn và đón đầu xu hướng tiêu dùng bằng cách chiến lược tiếp thị bài bản. Trong khi đó, người tiêu dùng vẫn luôn mơ về một thế giới với những chiếc smartphone mạnh mẽ, có thể dễ dàng bỏ túi và có thể sử dụng hơn 2 ngày với một lần sạc hơn là một thứ để “gây ấn tượng”. 
 

Lựa chọn cuối cùng vẫn là ở bạn, ở những gì bạn coi là quan trọng và xứng đáng để thỏa hiệp giữa nhu cầu sử dụng, thời gian sử dụng và số tiền bỏ ra. Tuy nhiên xu hướng kéo dài, mở rộng smartphone không được coi là bền vững bởi các nhà sản xuất sẽ nhanh chóng nhận ra những giới hạn của nó và quay vào cải thiện hiệu suất sử dụng, như việc hỗ trợ mạnh về dùng bút như trên dòng Note của Samsung.

Hoàng Anh
Thế Giới Số 158 – Ngày 15.10.2012