Trải nghiệm cổ phong, con đường game quá khứ tới tương lai

Các game cổ phong cũng phải tự làm mới mình và câu chuyện phát triển game sẽ cần nhiều hơn sự kết hợp văn hóa.

VNG, nay là VNG Group, khởi đi từ game Võ Lâm Truyền Kỳ, dù có thể phát triển với các chiến lược ngày càng rộng và xa hơn, nhưng luôn là nhà phát hành và phát triển game thành công nhất Việt Nam. Điểu ấy có góp phần từ tâm lý yêu chuộng văn hóa cổ phong, các truyền kỳ võ hiệp, nhưng sau 20 năm, tất cả đang thay đổi, kể cả tiếp nhận văn hóa. Các game cổ phong cũng phải tự làm mới mình và câu chuyện phát triển game sẽ cần nhiều hơn sự kết hợp văn hóa.

Vong Xuyên Phong Hoa Lục, game cổ trang không chỉ là võ hiệp

Vong Xuyên Phong Hoa Lục là một game cổ trang đang được yêu thích bậc nhất tại thị trường Trung Quốc, đây là một dự án dài hạn đầy tâm huyết và đầu tư vượt ngoài biên giới một sản phẩm kinh doanh đơn thuần của NetEase. Game này sẽ sớm được VNG phát hành tại Việt nam và một số nước châu Á.

Vong Xuyên Phong Hoa Lục khởi đầu là một sáng kiến văn hóa được đầu tư lớn từ NetEase với mục đích bảo tồn bản sắc văn hóa. Ý tưởng cơ bản của sáng kiến này là sáng tác những tác phẩm âm nhạc với nội dung kể về những điển tích, câu chuyện cuộc đời của các danh sĩ ngày xưa. Việc thực hiện được NetEase đầu tư chuyên nghiệp hóa và suy tính một cách cẩn thận nhất. Phần sáng tác nhạc được thực hiện bởi các nghệ sĩ chuyên nghiệp có kinh nghiệm trong văn hóa cổ phong. Âm nhạc được thực hiện với các nhạc cụ cổ truyền làm cốt lõi như đàn tranh, tỳ bà, nhị hồ, sáo trúc, kết hợp với các yếu tố điện tử hoặc dàn nhạc giao hưởng để tạo sự hiện đại. Các bài hát cũng được biểu diễn bởi những nghệ sĩ có tiếng trong phong cách cổ phong như HITA, Âm Khuyết Thi Thính, Tiểu Khúc Nhi… Tư liệu sáng tác và các nhân vật được nghiên cứu từ các thư tịch cổ và cố vấn của các chuyên gia khảo cứu.

Bắt đầu từ năm 2018, các tác phẩm đầu tiên của Vong Xuyên Phong Hoa Lục được phát hành lần lượt trên 2 nền tảng lớn tại Trung Quốc là Bilibili và NetEase Cloud Music. Từ đó đến nay, dự án này đã thu hút gần 900 triệu lượt xem và 26 triệu người hâm mộ trên nền tảng Bilibili, cùng hơn 25 triệu lượt phát trên NetEase Cloud Music. Những con số này cho thấy sức hút mạnh mẽ của âm nhạc quốc phong trong cộng đồng người trẻ Trung Quốc hiện đại.

Thành công của dự án âm nhạc đã tiếp nguồn cảm hứng cho NetEase mở rộng ý tưởng ban đầu sang lĩnh vực chuyên môn xuất sắc nhất của mình: game. NetEase định hướng sản phẩm này không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn là phương tiện truyền tải văn hóa cổ phong, thể hiện qua mỹ thuật đồ họa, âm nhạc, và cốt truyện. Trò chơi tái hiện các nhân vật danh sĩ nổi tiếng từ các triều đại khác nhau (Tần, Hán, Đường, Tống…) và đặc biệt nhất là cho phép người chơi tương tác với họ trong một bối cảnh thơ mộng, giàu tính nghệ thuật.

Từ đây, các danh sĩ bước ra từ các bài hát để trở thành những con người sống động như được hồi sinh nhờ vào tính điện ảnh và khả năng tương tác của trò chơi. Tháng 5/2020, tại sự kiện “NetEase Game Enthusiast Day” (Ngày yêu game NetEase), sản phẩm đã thành hình và được công bố chính thức.

Trước khi ra mắt, game đã thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng game thủ với hơn 290.000 lượt đăng ký trên Bilibili và 220.000 lượt trên TapTap.

Game thủ cổ trang giờ là ai?

Văn hóa cổ phong, hay còn gọi là cổ trang mặc dù phần tên gọi không được biết đến rộng ở Việt Nam nhưng khái niệm và ấn tượng của nó đã ghi dấu rất sâu đậm. Người ta có thể không biết “cổ trang” là gì nhưng những bộ “phim chưởng”, “phim bộ” thì đã trở thành một phần ký ức của nhiều thế hệ người Việt.

Thế hệ 7X và 8X, như một sự nối dài của nhiều chục năm trước đó, đã chịu ảnh hưởng của các bộ sách kinh điển của Trung Quốc như Tam Quốc Diễn Nghĩa, Thủy Hử, Hồng Lâu Mộng…, tiếp theo là hàng loạt các tác phẩm võ hiệp của Kim Dung, Ngọa Long Sinh, Cổ Long được tiếp tục đọc và càng gây ảnh hưởng khi được chuyển thể thành điện ảnh. Làn sóng ấy đã có đỉnh cao nhất khi game Võ Lâm Truyền Kỳ được phát hành tại Việt Nam, tạo nên một doanh số bất ngờ. Từ đó hàng loạt các game kiếm hiệp, võ hiệp, được hiểu là game cổ trang liên tiếp gia nhập thị trường Việt Nam, tạo nên một không khí sôi động ở người chơi và rất cạnh tranh ở các nhà phát hành. Nhưng 20 năm đã trôi qua, với sự phát triển của internet và nhiều luồng văn hóa mới, thế hệ những người trẻ GenZ, Alpha… những người chơi game mạnh mẽ hiện nay, đã có một tinh thần rất khác.

Anh Nguyễn Tuấn, thế hệ đầu của lứa 9X, hiện là nhân viên văn phòng tại TPHCM, hiện đang chơi game Thiên Nhai Minh Nguyệt Đao cho biết “Tôi còn chơi các game võ hiệp là vì các hồi ức về truyện và phim kiếm hiệp vốn đã quen thuộc với mình ngày nhỏ. Mặc dù có chơi các game khác thể loại, nhưng việc theo đuổi các mục tiêu và cốt truyện của game vẫn cuốn hút và thú vị với tôi”. Trong khi đó, chị L.Tuyền, hiện ở Cần Thơ, một 9X khoảng cuối, cũng là một người chơi Thiên Nhai Minh Nguyệt Đao, trong bang Ẩm Nguyệt, nói chị thích các phim cổ trang và có các mối quan tâm văn hóa, giải trí, thời trang hướng khá nhiều đến phong cách nay, việc chơi game là cách chị có thể gặp được những người đồng điệu, có thể trò chuyện, tâm sự. Hiện tại trong bang chơi, chị gặp được khá nhiều bạn gái trạc tuổi để có thể chia sẻ các mối quan tâm cũng như cả các câu chuyện đời sống.

Trong bang Ẩm Nguyệt, của Thiên Nhai Minh Nguyệt Đao, người lớn tuổi nhất sinh vào khoảng 1981 và người trẻ nhất ở độ tuổi đôi mươi. Thế hệ này vẫn có nhu cầu kết nối và đi dài hơn câu chuyện, nối từ sở thích game ra đời sống.

Thế nhưng, Thiên Nhai Minh Nguyệt Đao dù được đánh giá là một game hay, đồ họa đẹp, nhiều tính năng thú vị, vẫn không là một game thu hút hiện nay. Một nguồn tin của VNG nói vì trong các thỏa thuận, nhà phát triển game đã hạn chế rất nhiều quyền của bên phát hành, không cho mở nhiều tính năng game nên rất khó thu hút. Nhưng có lẽ đó không phải là lý do chính, khi với các tính năng hiện có, đây đã là một game tốt. Một nguồn tin khác cho biết đến Võ Lâm Truyền Kỳ, cho đến giờ cũng không còn là game “hái ra tiền”, nguồn thu chủ lực của VNGGames nữa. Các tựa game thể loại MOBA (Đấu trường trực tuyến), game đánh theo lượt, game đối kháng trực tuyến… đã dần thay thế MMORPG (nhập vai trực tuyến nhiều người chơi) trong cơ cấu nguồn thu của các nhà phát hành.

Nguyên Quân, học sinh lớp 10 tại TPHCM nói “Em không thích chơi các game kiếm hiệp, em không hiểu gì cả, hầu hết bạn em đều chơi các game MOBA và game chiến thuật”. Thế hệ sinh năm từ 2000, hầu hết đã không có trải nghiệm văn hóa tuổi thơ với võ hiệp hay phim bộ kiếm hiệp, họ quen với phong cách châu Âu, chịu nhiều ảnh hưởng của truyện tranh hiện đại Nhật Bản, họ không có nhu cầu “rong ruổi chinh phục giang hồ” trong game. Anh Duy Linh, một 8X đời đầu, đang làm trong ngành truyền thông lý giải “Tôi có hơn 30 năm chơi game, mọi thể loại, nhưng vẫn thích MMORPG, nhưng giờ đành chịu, tôi ngưng 4-5 năm nay, chơi các game đối kháng, chiến thuật, thỉnh thoảng vào chơi một vài trận, rồi ra, nhân vật mình vẫn đó, chứ game cày cuốc kia, có khi bận rộn gia đình, không vô 3 ngày, thành bị bỏ lại phía sau, theo không kịp nữa”.

Game trong một thế giới mới

Ông Kelly Wong – Tổng giám đốc VNG cho biết, về chiến lược, trong vài năm gần đây, VNG cố gắng mở rộng phát hành game ra thị trường Đông Nam Á thông qua việc hợp tác với một số đối tác. VNG đã phát hành các game như Play Together từ Hàn Quốc, một số tựa game Mỹ như ROBLOX. Từ 4 tựa game đang phát hành trên toàn Đông Nam Á, chỉ riêng trong 2024, VNG đã phát hành tới 17 tựa game mới tại vùng này. Hầu hết các game này đều hướng đến các cách chơi và đối tượng chơi trẻ hơn, năng động hơn, có một phong cách khác hơn các tựa game võ hiệp.

“Điều quan trọng nhất là tăng số lượng người chơi trong các nhóm khách hàng (audience) và mở rộng phạm vi thị trường. Để làm được điều đó, chúng tôi phải đa dạng hóa thể loại game (genre) mà mình phát hành. Ở Việt Nam, phần lớn sản phẩm của chúng tôi vẫn là game MMORPG, ví dụ như Võ Lâm Truyền Kỳ, Thiên Long Bát Bộ hoặc các game cộng đồng. 

Tuy nhiên, để mở rộng thị trường và số lượng người chơi, chúng tôi cần tìm thêm những loại game khác nhau. Đồng thời, chúng tôi cũng tiếp tục phát triển kênh phân phối. Hiện tại, chúng tôi đang nghiên cứu thêm kênh Minigame”, ông Kelly Wong nói. 

VNGGames tại Việt Nam cũng hợp tác với Zalopay để mở rộng kênh phân phối Minigame thông qua Zalopay. Đây là một kênh rất tiềm năng, khi người dùng thường like, share các nội dung bình thường nhưng cũng có thể trải nghiệm game trong đó. Trong 2025, VNG sẽ tiếp tục tìm kiếm các đối tác tương tự tại các thị trường như Indonesia, Malaysia và một số nước khác để mở rộng kênh phân phối thể loại này.  Về mảng game tự phát triển, VNG mong muốn tạo ra các sản phẩm giải trí sáng tạo không chỉ dành riêng cho thị trường Việt Nam, tập trung vào phát triển các thể loại game như casual, giải trí đơn giản. 

“Việt Nam là một thị trường có đặc thù riêng”, ông Kelly Wong khẳng định, chính vì thế, việc tìm kiếm hay phát triển các tựa game mang phong vị hoài cổ, đáp ứng đúng gu thẩm mỹ, bắt kịp xu hướng giới trẻ, với một lối chơi hoàn toàn khác như Vong Xuyên Phong Hoa Lục, sẽ là giải pháp cho dòng game cổ trang, hành hiệp, vốn đang đi vào thoái trào, trong tiếc nuối của nhiều người chơi lớn tuổi và bận bịu.