Joker giữa chúng ta, Joker trong chúng ta

Một người cha 2 năm trước đã đánh đứa bé trai con mình sau một lần say xỉn. Hôm nay, người mẹ đưa đoạn phim quay lại lên mạng, một đám đông đã phá cửa xông vào, tìm người cha ấy đánh một trận rồi hân hoan chiến thắng của công lý.

Đó không phải là kịch bản của một bộ phim cảnh báo về mặt đen tối của xã hội số nào, đó là câu chuyện vừa diễn ra ngày hôm qua, tại T.P Mỹ Tho, Tiền Giang, Việt Nam. Trong clip được truyền trực tiếp ấy, những thanh niên hùng hổ phá cửa xông vào, bắt “kẻ gian ác”-người cha đánh con mình từ 2 năm trước, cho một trận mưa tát, ghi hình trực tiếp, tiếp tục đánh và khảo tra. Người cha này, trước đó, khi clip được tung ra, đã lên trang cá nhân năn nỉ khi thấy sự hung hiểm đang hiển hiện, anh nói “Lúc đó, em có say xỉn, vợ con cũng hơi lùm xùm. Em có rượu vô và đánh con, em biết em làm bậy rồi. Em mong cộng đồng mạng bỏ qua và tha lỗi”.

Người cha bị các “yêng hùng mạng” đánh, sỉ nhục mà không cần pháp luật xét xử

Câu chuyện ấy, dẫn ta về nhân vật Joker trong bộ phim nổi tiếng gần đây. Một nhân vật đi tới cái ác từ thân phận bị rẻ rúng, bắt nạt. Để đạt được thứ công lý tức thời, công lý man dã khi có cảm giác toàn bộ xung quanh đang bỏ rơi mình, Joker giết chết tất cả những người mà y xem là đại diện cho sự bất công đó. Lực hấp dẫn của công lý trực tiếp, công lý tức thời lớn khủng khiếp, nó hút đám đông lớn luôn thấy mình bị đè nén, mình bị đối xử bất công, mình là mục tiêu của tàn nhẫn xã hội… những nhân vật chứa chất nỗi buồn ngạt thở thù hận đó liên kết với nhau như những dây rừng, bó chặt thành phố và bắt đầu thực thi công lý lên các đối tượng khác. Và những nạn nhân xuất hiện, thứ công lý man rợ ấy tiêu diệt tất cả: người có tội và vô tội, tiêu diệt thủ phạm lẫn nạn nhân. Thành phố Gotham, thành phố tượng trưng trong phim chìm vào đêm tối của tội ác, không, chìm vào đêm tối của công lý man rợ. Không ai biết mình bị kết án lúc nào, không ai biết mình bị tử hình lúc nào, không ai biết mình đang là tội phạm hay kẻ thực thi công lý, không ai biết điều gì là đúng điều gì là sai nữa, tất cả giá trị xáo trộn, điên đảo.

Bộ phim đó đã gây sự sợ hãi cho người xem, nhưng với sự việc hôm qua, không phải Joker đã ở giữa chúng ta, Joker đã ở trong chúng ta rồi hay sao? Quá đau xót cho một đứa trẻ bị tát tai, chúng ta hồ hởi khi nhà người cha đứa bé bị đạp cửa, nhiều người vỗ tay cho công lý đã được thực thi khi người cha ấy bị đánh đập, những người đánh người đã chụp ảnh selfie hớn hở như đã làm xong một công trạng lớn. Những người xâm nhập chỗ ở trái phép, cố ý gây thương tích ấy vui mừng cũng phải khi trước đó, trang facebook của một ca sĩ nổi tiếng đã “truyền lệnh” tưởng thưởng đến 20 triệu đồng cho người nào đó có thể đánh người cha này và quay clip vụ đánh đập lại. Trong mọi tầng lớp, cái khát khao kiểu công lý man rợ đang dâng đầy. Và cả chúng ta nữa, phải không, một lúc nào đó, chỉ cầu mong thứ công lý báo ứng trực tiếp đổ xuống đầu những kẻ ác-theo chúng ta nghĩ. Không cần điều tra, không cần tư pháp, không cần luật pháp, chỉ cần kẻ ác trả giá. Bằng cách đó, chúng ta đã để cho Joker bước vào bản thân mình, bước vào đời sống xã hội chung. Công an Tiền Giang đã vào cuộc điều tra vụ đánh người này, cả việc người cha đánh con cũng sẽ được xem xét. Trong một phản ứng nhanh không kém, người ca sĩ hiệu triệu đã gỡ bỏ bài đăng Facebook thưởng 20 triệu cho ai đánh người của mình.

Status hiệu triệu được cho là của một ca sĩ nổi tiếng

Tất nhiên, một xã hội văn minh và yên bình phải đến từ sự thượng tôn luật pháp, một nền hành pháp hiệu quả, một sự giáo dục và căn thức văn hóa cao. Câu chuyện xiển dương các yêng hùng mạng, để khát khao công lý man dã trong số đông người dân và những người ở tầng lớp cao dùng ảnh hưởng, tiền bạc nhằm cổ xúy cho hành vi bạo lực tự phát, có lẽ, lỗi không chỉ riêng ở họ. Khi giấc mơ công lý không thành, không đúng ý nguyện, nó sẽ biến tướng, những Joker biết quay clip, biết livestream sẽ xuất hiện nhiều hơn.

Nam Thụ