Trung Quốc mạnh tay hạn chế trẻ em sử dụng thiết bị di động

Một cơ quan giám sát internet của Trung Quốc hôm 2/8 đã đề xuất thêm các quy định, nhằm ngăn chặn trẻ vị thành niên dành quá nhiều thời gian trên điện thoại thông minh. Đây được xem là cú giáng đòn mạnh mẽ vào Tencent, và các công ty truyền thông xã hội khác ở quốc gia tỷ dân này.

Quy tắc kiểm soát chứng nghiện Internet mới của Trung Quốc: Chúng có quá cực đoan không?

Cơ quan quản lý không gian mạng Trung Quốc (Cyberspace Administration of China- viết tắt là CAC) vừa đề xuất một số hạn chế khắc nghiệt nhất đối với việc sử dụng internet ở giới trẻ, vì lo ngại về chứng nghiện trực tuyến ngày càng gia tăng ở quốc gia này.

Theo quy định được đề xuất, trẻ em sẽ không được phép truy cập internet trên thiết bị di động từ 10:00 tối đến 6:00 sáng hôm sau, cơ quan CAC cho biết trong một dự thảo quy tắc được công bố trên trang web của mình.

Các hạn chế khác bao gồm thời gian sử dụng điện thoại di động tối đa là 2 giờ đối với trẻ em trong độ tuổi từ 16 đến 18, còn trẻ em từ 8 đến 16 tuổi sẽ có 1 giờ, trong khi trẻ em dưới 8 tuổi chỉ được phép có 8 phút.

Cơ quan quản lý internet hàng đầu của Trung Quốc cho biết, việc đưa ra đề xuất các quy tắc mới là để bảo vệ trẻ vị thành niên trong môi trường trực tuyến, bao gồm cả việc yêu cầu các thiết bị di động, ứng dụng và cửa hàng ứng dụng cung cấp “chế độ phụ dành riêng cho trẻ vị thành niên” với nội dung phù hợp với lứa tuổi và giới hạn thời gian sử dụng.

Theo các quy tắc được đề xuất, chế độ dành cho trẻ vị thành niên sẽ được bật theo mặc định trên tất cả các ứng dụng và thiết bị di động. Dự thảo luật cũng kêu gọi các nhà cung cấp dịch vụ internet thực hiện các biện pháp để hạn chế số tiền trẻ vị thành niên có thể chi cho các sản phẩm và dịch vụ trực tuyến.

Trước mắt, CAC cho biết họ đang tìm kiếm phản hồi của công chúng về dự thảo luật này, trước khi nó được hoàn thiện. Phía CAC cũng làm rõ rằng, các miễn trừ quy định sẽ được áp dụng cho các dịch vụ giáo dục và khẩn cấp.

CAC khẳng định, các quy tắc được soạn thảo để nâng cao vai trò tích cực của internet, tạo môi trường mạng thuận lợi, ngăn chặn và can thiệp vào vấn đề nghiện internet của trẻ vị thành niên, và hướng dẫn trẻ vị thành niên hình thành thói quen sử dụng internet tốt.

Hiện tại, CAC không nêu tên bất kỳ dịch vụ nào, ngoại trừ việc nói rằng các nền tảng sẽ chịu trách nhiệm đảm bảo họ phải đáp ứng các yêu cầu của CAC, và cơ quan này không nêu rõ hình phạt đối với các vi phạm.

Các nền tảng công nghệ trong nước có thời hạn đến ngày 2 tháng 9 để gửi phản hồi về các đề xuất này, phía CAC cũng không đưa ra mốc thời gian cụ thể khi nào các quy tắc sẽ được thực thi.

Ngay lập tức, cổ phiếu công nghệ Trung Quốc đã giảm sau khi thông tin này xuất hiện. Cổ phiếu của Kuaishou Technology- một dịch vụ video ngắn, giảm khoảng 4% giá trị, trong khi cổ phiếu của ứng dụng truyền thông xã hội Weibo Corp giảm hơn 5% giá trị, còn Tencent giảm hơn 3%.

Trong thực tế, nỗ lực hạn chế việc sử dụng internet của trẻ em ở Trung Quốc không phải là mới. Bắc Kinh từ lâu đã lo lắng rằng, thời gian sử dụng thiết bị quá nhiều sẽ dẫn đến cận thị và nghiện internet ở nhiều trẻ em, và các phương tiện truyền thông do nhà nước hậu thuẫn trước đây đã lập luận rằng, việc chơi game như một loại “thuốc phiện tinh thần”. Nhưng bản chất sâu rộng của các đề xuất mới này được cho là siết chặt hơn bất kỳ luật nào hiện có đang được áp dụng ở Trung Quốc.

Hậu quả không mong muốn đối với nền tảng công nghệ và người dùng là gì?

Các quy tắc này có thể có mục đích tốt, nhưng có thể gây ra những hậu quả ngoài ý muốn đối với các nền tảng công nghệ truyền thông xã hội đang hoạt động tại Trung Quốc, và một bộ phận lớn người dùng công nghệ có thể sẽ bị ảnh hưởng.

Các quy định mới sẽ yêu cầu các công ty như Tencent và ByteDance thực hiện các thay đổi đối với dịch vụ của họ, điều này có thể ảnh hưởng đến cả trải nghiệm người dùng và doanh thu.

Có ý kiến cho rằng, một phần của bản luật dự thảo có khả năng sẽ khiến các công ty internet phẫn nộ, vì nó đánh vào trọng tâm mô hình kinh doanh vốn có của họ.

Những kế hoạch này sẽ bảo vệ trẻ em trong thời đại kỹ thuật số?

Để chống lại chứng nghiện internet, nhiều nhóm xã hội bao gồm chính phủ, trang web, phụ huynh và giáo viên, phải làm việc cùng nhau. Cùng nhau, họ có thể tạo ra các kế hoạch và giải pháp toàn diện để bảo vệ trẻ em trong thời đại kỹ thuật số.

Các dịch vụ Internet có thể trợ giúp bằng cách đưa ra các tùy chọn khuyến khích hành vi sử dụng có trách nhiệm, và giúp cha mẹ kiểm soát nhiều hơn thời gian trực tuyến của con cái họ. Lưu ý đến bản chất luôn thay đổi của bối cảnh kỹ thuật số, các chính phủ có thể ban hành các nguyên tắc, và quy định nhằm đạt được một chính sách hài lòng giữa bảo mật và tính khả dụng.

Chính phủ Trung Quốc rất nghiêm túc trong việc giải quyết nỗi lo về tình trạng nghiện internet trong giới trẻ, bằng chứng là các quy định mới về việc sử dụng internet cho trẻ vị thành niên.

Nhưng có những lo ngại về cách các quy tắc này sẽ ảnh hưởng đến các dịch vụ như WeChat của Tencent và Douyin của ByteDance. Kết quả là các doanh nghiệp có nguy cơ mất khách hàng và tiền bạc. Vì thế, đây vẫn là một thách thức lớn đối với các chính phủ trên toàn thế giới nói chung, và chính phủ Bắc Kinh nói riêng, khi muốn đạt được sự cân bằng hợp lý giữa bảo mật và khả năng tiếp cận.

“Các biện pháp trước đây có thể không đạt được kết quả như mong đợi, vì vậy Bắc Kinh giờ đây đã đưa ra các quy định chi tiết và kỹ lưỡng hơn rất nhiều”, Li Chengdong, người đứng đầu tổ chức tư vấn Haitun, cho biết. “Nhưng tôi nghĩ vẫn khó thực hiện, vì bọn trẻ bây giờ quá thông minh”.

Còn Xia Hailong, một luật sư tại công ty luật Shenlun Thượng Hải, cho biết các quy tắc sẽ khiến các công ty internet đau đầu. Ông nói: “Sẽ tiêu tốn rất nhiều nỗ lực và chi phí bổ sung để thực hiện đúng các yêu cầu theo quy định mới này. Và nguy cơ người dùng không tuân thủ cũng sẽ rất cao. Vì vậy, để không bị phạt, tôi tin rằng nhiều công ty internet có thể xem xét trực tiếp cấm hẳn trẻ vị thành niên sử dụng dịch vụ của họ”.

Một số người ủng hộ động thái này, nói rằng nó sẽ giúp trẻ em tập trung hơn vào việc học ở trường, nhưng những người khác lại cho rằng, nó sẽ giúp giải quyết rất ít các vấn đề sâu xa xung quanh chứng nghiện ngập trên internet.

“Quy định mới sẽ không giải quyết tận gốc vấn đề… trẻ em luôn tìm cách vượt qua những hạn chế này”, một người dùng viết trên Weibo.

Trong những năm gần đây, các nhà chức trách Trung Quốc ngày càng lo ngại về tỷ lệ cận thị, chứng nghiện internet trong giới trẻ, và theo đuổi các quy định mở rộng đối với lĩnh vực công nghệ trong nước.

Vào năm 2021, chính phủ Trung Quốc đã cấm những người dưới 18 tuổi chơi trò chơi điện tử hơn ba giờ một tuần, đóng băng việc phê duyệt các trò chơi mới trong chín tháng. Điều này đã gây ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhiều công ty công nghệ.

Giờ đây, các hạn chế mới được đề xuất cho thấy Bắc Kinh vẫn tiếp tục siết chặt quy định đối với những công ty công nghệ khổng lồ trong nước, mặc dù các nhà chức trách đã nói rằng, họ sẽ tìm cách hỗ trợ lĩnh vực này. Cũng trong năm ngoái, Freedom House đã xếp hạng Trung Quốc là quốc gia tồi tệ nhất thế giới về tự do kỹ thuật số trong năm thứ tám liên tiếp.

Theo Bloomberg/Reuters/Chinadaily/FT/Readwrite