Thần tích Việt bay trong vũ trụ Metaverse

Không chỉ “bắt trend” làn sóng metaverse đang bùng nổ khắp thế giới, nhiều tài năng trẻ của Việt Nam còn ôm tham vọng đưa hình ảnh, văn hoá Việt Nam vào thế giới ảo.

Metaverse – Vũ trụ ảo là một trong những từ khóa “hot” nhất năm qua khi Facebook chính thức đổi tên công ty thành Meta và hàng loạt ông lớn công nghệ khác tuyên bố tham gia cuộc đua. Trong khi những công ty Facebook, ByteDance, Nvidia… tập trung vào phần cứng như AR, VR để các giác quan của con người được tương tác gần với thế giới thực nhất trong thế giới ảo, thì nhiều startup khác đang xây dựng một nền kinh tế mới cho metaverse dựa trên blockchain. Hiện tại, dự án metaverse lớn nhất về vốn hóa trong thế giới blockchain thuộc về một công ty Việt Nam – Axie Infinity – tựa game NFT đắt nhất hiện nay. 

Không chỉ “bắt trend” làn sóng metaverse đang bùng nổ khắp thế giới, nhiều tài năng trẻ của Việt Nam còn ôm tham vọng đưa hình ảnh, văn hoá Việt Nam vào thế giới ảo. “Tôi tin rằng có một đứa trẻ trong mỗi chúng ta vẫn luôn yêu thích những câu chuyện huyền thoại và văn hóa dân gian. Nhưng khi lớn lên, ký ức của chúng ta về các nhân vật thần thoại thường bị phai mờ do ít được nhắc đến trong phim ảnh hay các lĩnh vực khác. Đây là ‘thiệt thòi’ rất lớn của thần thoại Việt Nam so với thế giới. Giờ đây, với sự bùng nổ của metaverse, chúng tôi hy vọng không chỉ tái hiện hình ảnh các vị thần của Việt Nam trong thế giới ảo mà còn mang văn hoá Việt Nam đến với đông đảo cộng đồng quốc tế”, hoạ sĩ Lê Mạnh Cương, nhà sáng lập của Mytheria – dự án creative to earn (sáng tạo để kiếm tiền) chia sẻ.

Từ giã giảng đường với ước mơ thành hoạ sĩ game toàn cầu

Lê Mạnh Cương cho biết anh đam mê vẽ từ nhỏ, anh thường xuyên bị bố mẹ mắng vì hay vẽ đầy ra sách vở đi học. “Như nhiều 9x đời đầu, bố mẹ cứ thấy con vẽ đẹp là cho đi học kiến trúc vì nghĩ hoạ sĩ sẽ nghèo lắm. Thậm chí bản thân mình khi đứng trước ngưỡng cửa quan trọng đầu tiên là chọn trường đại học mình vẫn không tự tin ngành vẽ vời sẽ kiếm được tiền và sống ổn định”, Cương chia sẻ lý do anh theo học ngành Kiến trúc, trường Đại học Xây Dựng. 

Ngay từ năm nhất đại học, Cương đã bắt đầu đi làm thêm, vẽ truyện tranh. Sau khi thấy vẽ truyện tranh “cũng nghèo” nên anh chuyển sang vẽ minh họa game. Những năm 2010-2011, Việt Nam bùng nổ vẽ Digital, vẽ minh họa, Cương là một trong những lứa họa sĩ đầu tiên tham gia vào thế giới game. Đến năm thứ ba, 9x này quyết định bỏ học giữa chừng để tập trung theo đuổi mục tiêu trở thành một nghệ sĩ game, bất chấp sự phản đối của bố mẹ. “Khi nghe về quyết định của mình, bố mẹ phản đối dữ dội, nghĩ mình sống viển vông, không thực tế. Nhưng cuối cùng thì mình vẫn quyết định đi theo tiếng gọi của đam mê và nỗ lực không ngừng vừa để kiếm sống vừa để chứng minh bản thân”. 

Sau khi tham gia các dự án trong nước từng làm việc với các studio lớn như DeNA Hà Nội, Hikers Games…, Cương bắt đầu bén duyên với các studio quốc tế như Marvel, Valve. Anh cũng từng tham gia các dự án Marvel – War of Heroes và là Workshop artist của Dota2 trong suốt 6 năm qua. 

Những năm tháng vẽ minh hoạ cho các dự án quốc tế, Cương nhận ra các câu chuyện thần thoại nước ngoài được khai thác rất nhiều và được người chơi trên khắp thế giới thuộc lòng nhưng rất hiếm có một nhân vật cổ tích hoặc vị thần nào đó của Việt Nam xuất xuất hiện cùng các vị thần quốc tế. Sau nhiều trăn trở, đến năm 2018, Cương quyết định mở một studio riêng, xây dựng một dự án Thần tích với chủ thể là những nhân vật thần thoại, câu chuyện cổ tích của người Việt. 

“Lúc mình làm Thần tích thì những khái niệm về blockchain, NFT hay metaverse vẫn còn rất lạ lẫn. Không ai biết trước được những công nghệ này lại bùng nổ và được thế giới quan tâm như vậy. Một phần là may mắn, đúng điểm rơi nhưng quan trọng là đội ngũ làm dự án đã chuẩn bị rất kỹ về nội dung, tạo hình nhân vật nên khi metaverse bùng nổ thì các vị thần của Việt Nam cũng sẵn sàng để xuất hiện trong vũ trụ ảo”, hoạ sĩ 9x chia sẻ.

Vũ trụ Mytheria, nơi thần Việt trình hiện thế giới

Theo Lê Mạnh Cương, thần thoại thế giới nhiều, phong phú và đi theo cốt truyện tâm tính rõ ràng. Ví dụ khi nhắc đến Tôn Ngộ Không, mọi người sẽ nghĩ ngay đến một con khỉ rất nghịch ngợm, có sức mạnh phi thường. Nhưng khi nhắc đến Lạc Long Quân, ngay cả bản thân người Việt cũng rất mơ hồ, không hiểu tính cách, ngoại hình của vị này thế nào, các chi tiết hình ảnh các nhân vật trong thần thoại, cổ tích Việt Nam khá mờ nhạt. Các thần Việt Nam thường mang khái niệm chung chung về tính cách, thậm chí nguồn gốc không rõ ràng, mỗi chuyện lại ghi một nguồn gốc khác nhau. Xuất thân là hoạ sĩ, Cương luôn ý thức rằng hình ảnh rất quan trọng trong việc tạo nhận thức, nhận diện thương hiệu của nhân vật. Từ đó, anh bắt đầu dự án tạo hình nhân vật cho các vị thần Việt Nam với tên gọi Thần Tích.

“Ban đầu mình cũng khá lúng túng khi chọn hướng để phát triển. Sau thời gian dài nghiên cứu, tìm đọc các bản ghi chép và tham khảo từ cộng đồng, mình quyết định phải cố định lại từ nguồn truyện, nguồn gốc, tính cách, vai trò nhân vật cần được xây dựng một cách rõ ràng, để nhân vật được cụ thể hoá hơn trong mắt người xem người đọc, người chơi”, nhà sáng lập dự án Mytheria nói.

Theo Cương, việc mơ mồ trong tạo hình của các thần tích Việt Nam cũng có cái hay là các nghệ sĩ có thể thỏa sức sáng tạo, không bị ràng buộc bởi những khuôn mẫu. Cái khó là làm sao để tạo ra một cốt truyện lớn, gắn kết được các nhân vật sao cho phù hợp và khi sáng tạo không gây ra những sai lệch lớn so với bản gốc. “Đây cũng là các Marvel làm ra các tựa phim đình đám. Mỗi câu chuyện của nhân vật thì riêng nhưng đều trong một dòng chảy với câu chuyện lớn, sự kiện xảy ra là sự kiện chung”, Cương giải thích. 

Ví dụ như với nhân vật Lạc Long Quân. Trong cốt truyện gốc, ông là người của Long tộc, là con lai của Long Nữ với một vị vua trên đất liền. Tính cách được xây dựng cho Lạc Long Quân là một ông vua trị vì dưới biển nhưng lại rất yêu thương con người trên bờ, thường xuyên lên bờ để giúp đỡ người dân. Chi tiết này tạo ra những mâu thuẫn đối lập trong nhân vật. Ngay cả những cư dân dưới biển cũng không thích việc vua của mình thường xuyên lên bờ. Trong vũ trụ Mytheria, nhân vật Lạc Long Quân còn được sáng tạo thêm chi tiết nhỏ là ông sở hữu một viên Thuỷ Long Châu. Đây là viên ngọc có sức mạnh được truyền từ đời Long Quân này sang đời Long Quân khác. Cái hay là sau này viên ngọc được truyền cho một nhân vật được nhiều người biết đến hơn là Thuỷ Tinh. Nhân vật Thuỷ Tinh được xây dựng nguồn gốc nối tiếp Lạc Long Quân, xuất hiện vào đời Hùng Vương thứ 18, chi tiết này hoàn toàn khớp với những ghi chép của lịch sử Việt Nam. Cứ như thế, các vị thần, nhân vật cổ tích của Việt Nam lần lượt xuất hiện trong vũ trụ Mytheria một cách hết sức tự nhiên, gần gũi nhưng vẫn đảm bảo cốt truyện mạch lạc và hấp dẫn.

Lê Mạnh Cương cho rằng mỗi người có một cách để mang văn hoá Việt Nam ra với thế giới, tuỳ theo thế mạnh và hiểu biết của mình. Anh chọn game và metaverse vì cho rằng: “Trong thế giới game, cách tốt nhất để hiểu một nhân vật là bị nhân vật đó cho ‘ăn hành’. Ví dụ mình chơi game, gặp một vị thần Ấn Độ hay, sau khi bị nhân vật này đánh bại thì sẽ đi tìm hiểu xem ông này là thần nào, tại sao lại mạnh thế, nếu tạo hình đẹp nữa thì càng hấp dẫn”. Hoặc nếu người chơi ở Philippines hay Trung Quốc vào game gặp một vị thần cưỡi con ngựa sắt, người đen xì, mắt sáng chưng, tay cầm bụi tre đánh mình một phát thắng luôn thì họ sẽ đi tìm hiểu và biết: “À ông này là Thánh Gióng, là một trong Tứ bất tử của Việt Nam. Đó cũng là lý do vì sao, mình xây dựng Thánh Gióng là là nhân vật có sức mạnh nặng nhất trong game. Cả về mặt đồ hoạ, khi nhân vật Gióng xuất hiện thì các hiệu ứng hình ảnh cũng sẽ khiến tất cả người chơi chỉ có thể trầm trồ, bất ngờ”, Cương chia sẻ.

Trong vũ trụ Mytheria, các nhân vật cổ tích không chỉ được tạo hình đẹp, gần gũi với trí tưởng tượng của người Việt mà “game play” của từng nhân vật cũng gắn liền với các tích truyện. Ví dụ nhân vật Thánh Gióng sẽ có hai kiểu chơi. Một là nuôi cơm như một loại năng lượng đặc biệt. Lúc mới xuất hiện, nhân vật Gióng sẽ rất yếu, cần được nuôi cơm. Một số nhân vật hỗ trợ sẽ xuất hiện là những người nông dân được triệu hồi ra để tạo cơm, nuôi lớn Gióng để có sức mạnh phi thường. Cách chơi thứ hai là gom đủ bốn trang bị trong bộ giáp của nhân vật gồm ngựa, áo giáp, roi sắt và mũ sắt. Khi gom đủ các trang bị này, Thánh Gióng sẽ được triệu hồi với phiên bản chiến thần, ngay lập tức có thể kết thúc cuộc chiến. Nhưng cái khó là làm sao thu thập đủ bốn mảnh ghép, nó vừa khó thực hiện nhưng cũng là thử thách thú vị khiến người chơi thích thú hơn với nhân vật này. Hay như nhân vật Thạch Sanh rất mạnh vì ông ta là người trời được đầu thai. Lúc này câu chuyện gốc vẫn được giữ nguyên. Nhưng trong thế giới ảo, các cách ông ấy chiến thắng, trở nên hùng mạnh là do sở hữu thần tích bảo vật như rìu thần, cung thần hoặc nồi thần. 

Các nhân vật trong vũ trụ Mytheria cũng sẽ được gắn với các màu, đại diện cho tính cách, sức mạnh và cách chơi của từng người. Ví dụ Lạc Long Quân đại diện cho tinh thần chiến binh sẽ mang màu đỏ. Âu Cơ là hình ảnh của tiên pháp bảo vệ mang màu vàng. Sơn Tinh đại diện cho hệ thiên nhiên, quái thú nên có màu xanh. Thuỷ Tinh thiên về nhanh nhẹn nên sẽ mang màu tím. Đặc biệt một số nhân vật sẽ mang cả bốn màu như nhân vật Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám. Ban đầu Tấm xuất hiện với vẻ cực khổ, có chút hy vọng khi Bụt xuất hiện, nuôi cá bống sẽ có màu xanh. Sau đó Tấm bị chết, hoá thân thành một loại linh hồn thì trở nên huyền thoại sơn, sau đó lại tiếp tục tái sinh thành một nhân vật quyền lực. Mỗi giai đoạn sẽ được gắn với một màu vừa thể hiện cách chơi nhưng cũng là tính cách, câu chuyện của nhân vật ngoài đời thật. 

Kiêu hãnh và định kiến trong thế giới công nghệ

Theo Lê Mạnh Cương, hầu hết studio ở Việt Nam muốn tồn tại được thì phải làm game “mì ăn liền”. Mười công ty thì chỉ có một công ty thật sự sáng tạo, đóng góp cho nền game thế giới. Đây cũng là xu hướng chung của thế giới. Tuy nhiên việc làm nhanh nếu không cẩn thận có thể sẽ dẫn đến hình ảnh nhân vật bị bóp méo, không đúng với văn hoá. Điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn nhạy cảm hiện nay vì những người chơi đang còn rất trẻ, những nhận thức sai lệch sẽ làm ảnh hưởng rất nhiều đến thế hệ tương lai và về lâu dài nó sẽ đào sâu thêm định kiến về game và những công nghệ mới như blockchain, metaverse.

Một mặt những nghệ sĩ trẻ như Lê Mạnh Cương luôn hun đúc lòng tự hào về văn hoá dân tộc và khao khát mang những bản sắc đó ra thế giới. Nhưng ngược lại, định kiến về việc người Việt có thể xây dựng được những dự án mang tầm cỡ quốc tế vẫn vấp phải nhiều hoài nghi của cả cộng đồng trong nước lẫn quốc tế.

Để người chơi trên khắp thế giới có thể đưa vị thần hoặc niềm tự hào của dân tộc mình lên vũ trụ ảo, Mytheria còn xây dựng thêm tính năng God Forge cho phép người chơi ở bất kỳ đâu trên thế giới cũng có thể vẽ ra hình ảnh vị thần theo trí tưởng tượng của mình. Điều này được cho là sẽ có lợi cho cả ba bên. Nhà phát hành sẽ có thêm nhiều tạo hình nhân vật từ khắp các nền văn minh. Những nhân vật đủ hay và đồ hoạ đẹp sẽ được lựa chọn để đưa vào game dưới dạng một NFT không thể sao chép và mang tính duy nhất. Hoạ sĩ vừa được thỏa chí sáng tạo vừa có thu nhập từ hoa hồng bán nhân vật do nhà sản xuất chia lại. Người chơi thì có thêm nhiều lựa chọn nhân vật, có cơ hội biết đến nhiều thần tích, nhân vật huyền bí của nhiều nền văn hoá khác nhau trên thế giới. 

Lê Mạnh Cương hy vọng trong tương lai lâu dài, God Forge sẽ hay, được cộng đồng đón nhận, từ đó giúp cả hoạ sĩ, người chơi đều có thu nhập, tạo ra lợi thế riêng của mình. “Sẽ rất khó để nói trước tương lai blockchain, metaverse sẽ đi đến đâu. Nhưng với những khởi đầu như Axie Infinity và hàng loạt dự án mới đang được đầu tư bài bản, nghiêm túc thì sớm muộn gì cộng đồng người Việt cũng sẽ tạo ra được một hệ sinh thái mới, bắt kịp xu hướng của thế giới, thậm chí dẫn đầu cả về chất lượng và quy mô”, nhà sáng lập dự án Mytheria nhận định.