Tăng cước 3G – Người “nghèo” còn gặp eo

Mặc dù các nhà mạng đã khẳng định lý do chính để tăng cước các gói không giới hạn lên 25% và gói cước dành cho sinh viên, học sinh lên 133% không phải do các dịch vụ gọi điện, nhắn tin miễn phí (OTT), mà là do doanh thu 3G chỉ chiếm 5-10% doanh thu khi chi phí đầu tư quá cao, nhưng chuyện này vẫn để lại nhiều điều suy nghĩ.

     Theo thống kê 2012, Việt Nam có khoảng 16 triệu thuê bao 3G và tất nhiên không phải ai trong số các khách hàng của các nhà mạng đều đăng ký gói cước không giới hạn, dù như đại diện Vinaphone thừa nhận “số lượng thuê bao sử dụng 3G trên mạng VinaPhone chỉ chiếm 15-20% tổng số thuê bao có trên mạng và doanh thu từ dữ liệu 3G ở mức 5-10% doanh thu toàn mạng”. Dù chỉ cho là một trong những lý do để tăng giá cước, nhưng dư luận vẫn tin rằng OTT đóng một vai trò lớn thúc đẩy các nhà mạng thực thi sự tăng giá khi cho biết họ thiệt hại hàng ngàn tỉ đồng mỗi năm. Các gói cước không giới hạn hay học sinh, sinh viên được biết đến và ủng hộ nhiều bởi vì đó là gói cước dành cho những người không có nhu cầu sử dụng băng thông quá lớn, những người bắt đầu làm quen với công nghệ 3G. Việc ra mắt các gói cước này cua các nhà mạng đã từng được xem là một động thái tốt trong việc phổ cập 3G, tạo điều kiện cho mỗi người dân Việt Nam đề có thể tiếp cận đến công nghệ truyền tải dữ liệu hiện đại này. Với ý nghĩa đó, các gói cước này chỉ cung cấp một dung lượng giới hạn khá thấp (500 MB) ở tốc độ tối đa 7,2 Mbps, còn lại người dùng sẽ được trả về tốc độ 256 Kbps. Đó là về lý thuyết, chứ như nhiều trường hợp, khách hàng còn bị đưa xuống tốc độ 128 Kbps hay thậm chí thấp hơn, đến mức “mở một trang web hay bản tin còn không nổi” như một người dùng của Viettel từng phàn nàn.  Với dung lượng và tốc độ ấy, như đã biết, ngoại trừ một số ứng dụng nhắn tin miễn phí có tối ưu cho đường truyền tốc độ thấp (như thế thì không thiệt gì cho băng thông nhà mạng) còn các dịch vụ gọi điện miễn phí sẽ ngốn nhanh dữ liệu và hoàn toàn không dùng được nếu tốc độ đường truyền ở mức dưới trung bình như thế. Với số dung lượng ít ỏi ở tốc độ cao mà nhà mạng cung cấp, các thuê bao 3G “nghèo” sẽ phải cân nhắc kỹ khi sử dụng cho các mục đích ngốn dung lượng để có thể sử dụng được tốc độ cao trong cả tháng. Vì thế, có thể nói, các thuê bao của các gói không giới hạn hay học sinh-sinh viên khó có thể là các đối tượng sử dụng OTT hay các dịch vụ chiếm tài nguyên băng thông hay đưa các dữ liệu làm quá tải đường truyền…

    Thế nhưng, đáng tiếc thay, đó lại là đối tượng duy nhất bị tăng giá cước 3G trong đợt điều chỉnh lần này của các nhà mạng thay vì các thuê bao “chuyên nghiệp” cần dung lượng lớn, tốc độ cao, chất lượng ổn định… cho các công việc của mình-đối tượng có thể chi thêm tiền nếu dịch vụ tốt và chất lượng đảm bảo, trùng khớp vớ mục tiêu của nhà mạng “tăng cước để mở rộng đầu tư và cung cấp dịch vụ cho khách hàng ngày một tốt hơn”. Như 1 tờ báo ước tính, việc tăng cước này sẽ đem lại cho các nhà mạng khoảng 100 tỉ đồng/tháng, nhưng cũng vì thế, các nhà mạng sẽ đánh mất cơ hội phổ cập 3G đến các đối tượng người dùng trẻ hay thu nhập thấp-những đối tượng rất có thể sẽ trở thành những người dùng 3G ở nhu cầu lớn hơn và gói dịch vụ cao cấp hơn trong tương lai gần, mà 1 phần là nhờ các cơ hội mà công nghệ 3G cung cấp cho họ. Tạo ra một lượng khách hàng đông đảo và nhiều tiềm năng chiếm tỉ lệ cao trong người dùng cũng là một mục tiêu đáng để “hy sinh” 100 tỉ đồng/tháng. Nhiều người dùng sinh viên-học sinh, thu nhập thấp có thể sẽ từ giã 3G sau đợt tăng giá này (thay vào đó họ tận dụng Wi-Fi vốn luôn có sẵn chẳng hạn, người trẻ rất năng động), đó sẽ là bước lùi lớn cho việc phổ cập 3G vốn đang có nhiều bước thành công, và là điều thiệt không chỉ riêng cho các nhà mạng.

                            Trần Gia
Thế Giới Số 164 – Ngày 15.4.2013