Sinh viên IT cần làm gì để có sự sáng tạo và tương lai trong nghề nghiệp?

"Nghề IT - Sáng tạo và Tương lai" là chủ đề hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của đông đảo sinh viên. Đây là Hoạt động cộng đồng kết nối doanh nghiệp với sinh viên do Hội Tin học TP.HCM (HCA) phối hợp cùng Khoa Công nghệ thông tin, trường Đại học Quốc Tế - Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức chiều ngày 28/10 vừa qua.

Sự kiện thu hút gần 200 sinh viên đang theo học trong ngành CNTT-TT của trường Đại học Quốc Tế tham dự. Đây là điểm trường thứ 06 trong chuỗi hoạt động dự kiến tại 10 trường Đại học, Cao đẳng khu vực TPHCM trong năm nay (tổ chức từ tháng 10 đến tháng 11).

Mặc dù nhu cầu nguồn nhân lực ICT lớn nhưng hiện nay, các chương trình đào tạo ngành CNTT trong nước được cho là chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, đặc biệt là trong việc đào tạo kỹ sư chất lượng cao. Sinh viên CNTT của Việt Nam đang phải đối diện với nhiều thách thức như: Tốc độ phát triển công nghệ quá nhanh: AI, IoT, Blockchain, Big Data. Vì vậy sinh viên CNTT cần phải cập nhật, cải tiến thường xuyên cho nhu cầu “chất lượng cao” của nguồn nhân lực CNTT và cũng cần có sự phối hợp đa dạng giữa nhà trường và doanh nghiệp, giúp nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực CNTT – ông Vũ Anh Tuấn, Tổng Thư ký HCA nói.

Sinh viên cần tìm hiểu chiến lược chuyển đổi số quốc gia

Mở đầu buổi chia sẻ, ông Phan Thanh Sơn, Giám Đốc Phát Triển Kinh Doanh FPT IS cho biết, cách mạng công nghiệp 4.0 có tốc độ thay đổi rất nhanh, phạm vi rộng, và mức độ tác động lớn đến toàn bộ nhiều hệ thống khác nhau. Giá trị tiềm ẩn khi áp dụng các công nghệ 4.0 vô cùng lớn, đó chính là lý do khiến nhiều quốc gia, doanh nghiệp bao gồm cả Việt Nam đều đang hào hứng, sôi sục với xu hướng chuyển đổi số.

Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu, nó không phải đích mà là một chặng đường, được các ngành nghề và chính phủ đánh giá cao. Vì vậy theo lời khuyên của ông Sơn, các bạn sinh viên nên tìm hiểu về chiến lược chuyển đổi số quốc gia ngay từ bây giờ để có những định hướng tốt về công việc hay khởi nghiệp sau này. Ông Sơn cũng cho biết thêm, hầu hết các tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ lớn tại Việt Nam đều có kế hoạch đầu tư nhiều vào nền tảng chuyển đổi số. Mặt khác, việc chuyển đổi số hiện nay đã đi vào từng ngành nghề của từng đơn vị, doanh nghiệp cụ thể, vì vậy đòi hỏi người xây dựng và triển khai giải pháp không chỉ cần am hiểu về chuyên môn, chuyên ngành mà còn ý thức được về các mối tương quan và sư thay đổi của xã hội trong tầm nhìn dài hạn.

Rèn luyện kỹ năng tư duy và tăng cường thực hành

Nhấn mạnh đến các kỹ năng cần thiết mà sinh viên cần phải trau dồi, ông Ngô Văn Toàn, Giám đốc Công ty TNHH Hitachi Vantara Việt Nam cho rằng năng lực tư duy là điều quan trọng nhất, không chỉ mang lại hạnh phúc và thành công cho chính bản thân mỗi cá nhân, đó còn là tiền đề để tạo ra những sản phẩm, giải pháp hoàn hảo, toàn diện. Như đã biết, 6 kỹ năng khiến con người thành công và hạnh phúc sẽ bao gồm: học và làm chủ kiến thức; thái độ; năng lực thực hành; ngoại ngữ; kỹ năng viết và trình bày; và năng lực tư duy. Người có năng lực tư duy sẽ biết cách xem xét, giải quyết vấn đề trong mối tương quan hệ thống thay vì chỉ nhìn ở góc độ các bộ phận riêng lẻ.

Nhưng có kỹ năng thôi chưa đủ, cần phải có thêm công cụ, đặc biệt kỹ năng phải được thực hành khi đó mới có thể đem lại được giá trị tư duy thực sự của bản thân. Điều này cũng giống như khi bạn đọc một cuốn sách hay, nếu bạn không biết tư duy, không trải nghiệm thực hành thì sớm muộn gì bạn cũng sẽ nhanh chóng quên đi những điều hay ho đó. “Muốn giỏi phải thực hành, đừng nên sống bằng tư duy của người khác, hãy tập rèn luyện tư duy của chính bản thân mình” – ông Toàn nhắn nhủ với các bạn sinh viên.

Trả lời câu hỏi sinh viên phải làm gì để có kinh nghiệm làm việc khi hầu hết các nhà tuyển dụng đều đặt ra tiêu chí kinh nghiệm hay kỹ năng làm việc? Theo các diễn giả, các bạn sinh viên IT hãy cứ mạnh dạn xông pha vào tất cả các cuộc thi liên quan đến chuyên ngành học của mình. Bởi đó chính là môi trường thực tế giúp các bạn cọ xát, vừa có kinh nghiệm thực hành trong quá trình làm dự án, sản phẩm tham gia cuộc thi, vừa đúc kết được nhiều kỹ năng làm việc cộng tác thực tế quý giá cho bản thân. Khi đi phỏng vấn, bạn phải chứng tỏ được sự tự tin, cho nhà tuyển dụng thấy bạn có triển vọng. Thông thường sau khoảng 2 năm làm việc sẽ thấy rõ được kết quả công việc và năng lực thực sự của mỗi người.

Hãy bắt đầu bằng thứ mình am hiểu nhất, thích nhất, làm tốt nhất và xã hội cần nhất

Tại buổi giao lưu, sinh viên quan tâm khá nhiều đến khởi nghiệp, với loạt các câu hỏi liên quan đến cách mở rộng công ty khởi nghiệp ngay sau khi bắt đầu; trong khởi nghiệp thì sản phẩm, hay tài chính, hay người dùng quan trọng nhất; các công ty khởi nghiệp làm sao để xây dựng thương hiệu, tạo sự khác biệt để nhiều người biết đến; đạo đức nghề nghiệp và năng lực chuyên môn điều gì quan trọng hơn…

Về vấn đề này, ông Nguyễn Sơn Tùng, Sáng lập kiêm CTO tại Việc Có nhấn mạnh, để khởi nghiệp, yếu tố tiên quyết là bạn phải thực sự hiểu game – tức phải hiểu rất tường tận về sản phẩm, dịch vụ mà mình đang muốn làm. Tiếp đến phải xác định được sẽ tập trung kinh doanh hay gọi vốn, rồi làm kế hoạch cho mọi thứ, cơ cấu đội ngũ cùng chí hướng, tin tưởng và chia sẻ quyền lời cho họ.

Khi bắt tay vào khởi nghiệp, đương nhiên sản phẩm phải là ưu tiên hàng đầu. Ngay cả những quỹ công nghệ quyết định đầu tư, khi sản phẩm hoàn thiện 70% họ mới bắt đầu tính đến bài toán kinh doanh. Đến khi hoàn tất sản phẩm, phần ưu tiên tiếp theo phải là trải nghiệm của khách hàng. Tuy nhiên, các bạn không nên đợi sản phẩm quá hoàn hảo mới trình diện giới thiệu nhà đầu tư, vì khi đó đã là quá trễ – Vũ Anh Tuấn cho hay.

Ông Phan Thanh Sơn chia sẻ về nguyên lý 3 vòng tròn giúp các bạn sinh viên khám phá năng lực bản thân để tìm được những công việc phù hợp, trở nên khác biệt. Theo đó, mỗi người sẽ vẽ ra 3 vòng tròn, ứng với mỗi vòng tròn hãy liệt kê ra hết Những gì mình thích nhất, Những thứ mình làm tốt nhất và Những điều xã hội đang cần nhất. Những thứ nào nằm trong điểm giao của 3 vòng tròn đó chính là điều mà bạn có thể theo đuổi, làm tốt nhất, khi đó tự nhiên sẽ trở thành nổi bật. Bạn cũng nên lưu ý, vòng tròn này thường xuyên thay đổi theo thời gian.

Trả lời câu hỏi giữa đạo đức nghề nghiệp và năng lực chuyên môn yếu tố nào quan trọng hơn đối với doanh nghiệp khi tuyển dụng? Ông Mai Hoài An, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Giải pháp Công nghệ truyền thông đa phương tiện Sáng Kiến – IMT Solutions thẳng thắn cho rằng cả hai đều quan trọng, và theo cá nhân ông sẽ không bao giờ tuyển dụng những người có “vết tích” vi phạm đạo đức nghề nghiệp dù người đó giỏi đến cỡ nào. Nhưng trong một số trường hợp cần thiết có thể vẫn phải dùng đến họ. Thông tin đáng mừng là lập trình viên Việt Nam được đánh giá cao về đạo đức nghề nghiệp so với các nước khác. Có thể có được kết quả này một phần do yếu tố văn hóa, sự gương mẫu đến từ các doanh nghiệp.

Môn kỹ năng đạo đức nghề nghiệp trước đây chỉ có ở chương trình thạc sĩ nhưng nay đã đưa vào chương trình đại học – đại diện trường ĐH Quốc Tế cho biết thêm.

Có thể thấy rằng, các hoạt động kết nối nhà trường và doanh nghiệp tại TP.HCM trong những năm gần đây nói chung, của chương trình Hoạt động cộng đồng kết nối doanh nghiệp với sinh viên của HCA nói riêng đã đóng góp phần nào xóa đi khoảng cách giữa doanh nghiệp và sinh viên, giữa chất lượng đào tạo và nhu cầu sử dụng lao động.