Nghiên cứu mới: Muối kali giảm mạnh nguy cơ tim mạch, đột quỵ và tử vong

Trong một nghiên cứu can thiệp vào chế độ ăn uống lớn nhất từng được thực hiện tại Trung Quốc, việc chuyển đổi thay thế và giảm thành phần natri trong muối ăn thông thường với chất kali được cho là đã làm giảm đáng kể tỷ lệ đột quỵ, đau tim và tử vong.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc, lượng natri tiêu thụ ở Trung Quốc cao nhất thế giới, và hầu hết muối tiêu thụ được thêm vào trong quá trình nấu nướng. Vào năm 2018, lượng muối nấu ăn trung bình ở Trung Quốc là 6,3 gam mỗi ngày. Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến nghị nên ăn ít hơn 5 gam, hoặc chỉ dưới một thìa cà phê muối mỗi ngày.

Muối ăn được giới khoa học xem là sát thủ với một số loại bệnh tim mạch, cao huyết áp, tổn thương thận và cũng không tốt cho người già. Nó thậm chí có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, và các bệnh đa xơ cứng, viêm khớp dạng thấp, bằng cách làm tăng tổn thương mô do căng thẳng oxy hóa và viêm. Điều này là do natri, một trong hai chất hóa học chính có mặt trong muối ăn. Thế nên, Cơ quan Liên Hợp Quốc ước tính rằng 2,5 triệu ca tử vong trên toàn thế giới có thể được ngăn chặn mỗi năm, nếu lượng muối tiêu thụ giảm xuống mức khuyến cáo.

Để giải quyết vấn đề này, một nhóm các nhà nghiên cứu Australia và Trung Quốc đã công bố một loại muối thay thế mới. Họ giảm bớt natri ra khỏi muối ăn và thêm vào đó kali, kali được xem một nguyên tố có lợi cho sức khỏe cơ thể, với tỉ lệ 75% natri clorua và 25% kali clorua.

Vào năm 2015, loại muối thay thế bằng kali này đã được âm thầm thử nghiệm tại Trung Quốc

Thử nghiệm loại muối mới được thực hiện từ năm 2015 ở 21.000 người dân thuộc 5 tỉnh vùng nông thôn ở Trung Quốc là Hà Bắc, Liêu Ninh, Ninh Hạ, Sơn Tây và Thiểm Tây. Trong đó, Bruce Neal, nhà dịch tễ học lâm sàng tại Viện Sức khỏe Toàn cầu George, Australia, cùng các đồng nghiệp của ông đã sàng lọc những người già trong độ tuổi trung bình 65, có tiền sử đột quỵ hoặc cao huyết áp đến từ 600 ngôi làng khác nhau.

Các tình nguyện viên được chia làm 2 nhóm, một nhóm được cung cấp miễn phí một loại muối thay thế muối ăn, có tỷ lệ 75% natri clorua và 25% kali clorua tính theo khối lượng. Những người này được khuyến kích ăn muối thay thế trong vòng 5 năm, đồng thời giảm lượng tiêu thụ để tối đa hóa mức giảm natri tổng thể của họ.

Trong khi đó, nhóm đối chứng còn lại vẫn tiếp tục sử dụng loại muối thông thường chứa 100% natri clorua trong nấu nướng cũng như chế biến thực phẩm. Ở đây, các nhà khoa học chỉ đơn giản là theo dõi cuộc sống và sức khỏe của họ sau này như thế nào, sau khi cho thay đổi 2 thói quen sử dụng khác nhau.

Cho đến nay, sau giai đoạn 5 năm, kết quả thử nghiệm từ công trình này đã cho ra kết quả hứa hẹn đầy tiêm năng mới.

Trước tiên, tính trên tổng thể, sau 5 năm nghiên cứu đã có hơn 4.000 tình nguyện viên tử vong, hơn 3.000 người bị đột quỵ và hơn 5.000 người khác mắc một trong số các biến chứng tim mạch nghiêm trọng. Kết quả này cũng không làm các nhà khoa học quá ngạc nhiên, bởi tuổi tác những người này đều đã cao, hơn nữa lại đều có sẵn bệnh nền.

Tuy nhiên, trong số những người sử dụng muối thay thế, tỷ lệ đột quỵ của họ đã giảm đáng kể, từ trung bình hơn 33 cơn đột quỵ/1.000 người/năm xuống còn dưới 30 cơn đột quỵ/1.000 người/năm.

Khả năng gặp phải các biến chứng tim mạch của nhóm này cũng thấp hơn (49 trường hợp so với 56 trường hợp trong nhóm ăn muối thường). Tỷ lệ tử vong cũng giảm từ 44 xuống còn 39 trường hợp trên 1.000 người mỗi năm. Về cơ bản, đó là mức giảm 13% trong nguy cơ đột quỵ và đau tim, 12% trong nguy cơ tử vong sớm.

Nghiên cứu cũng không tìm thấy tác dụng phụ nghiêm trọng rõ ràng nào từ loại muối thay thế mới. Ngoài ra, Bruce Neal, nhà dịch tễ học lâm sàng tại Viện Sức khỏe Toàn cầu George, Australia cho biết thêm, nhóm dùng muối thay thế mới cũng có huyết áp thấp hơn nhóm dùng muối ăn thông thường.

Nói tóm lại, các tác giả của nghiên cứu kết luận: “Trong số những người có tiền sử đột quỵ hoặc từ 65 tuổi trở lên và bị huyết áp cao, tỷ lệ đột quỵ, các biến cố tim mạch lớn và tử vong do dùng muối thay thế thấp hơn so với khi dùng muối thường”.

Hàng triệu người trên thế giới sẽ có thể sống lâu hơn nếu họ sử dụng muối thay thế mới

Bruce Neal, nhà dịch tễ học lâm sàng tại Viện Sức khỏe Toàn cầu George, Australia khẳng định: “Nhiều người ăn muối vượt mức bình thường. Nếu họ thay đổi thói quen sử dụng muối ăn thông thường sang loại muối thay thế mới này, chắc chắn sẽ có vài triệu ca tử vong sớm được ngăn chặn mỗi năm”.

Còn Giáo sư Marwick cho biết, nghiên cứu này là “một thành tựu rất quan trọng”, đặc biệt là với nhóm có nguy cơ cao về sức khỏe tim mạch, huyết áp, bệnh thận…

Các nhà nghiên cứu cho biết, nếu người dân Trung Quốc chuyển từ muối natri thông thường sang loại pha kali, sẽ có khoảng 460.000 người dân sẽ được cứu sống mỗi năm. Còn nếu so với mức quy mô dân số toàn thế giới, có thể có hàng triệu người sẽ sống lâu hơn, nếu họ sử dụng muối thay thế đặc biệt này.

Ngoài ra, nếu chính các nhà sản xuất thực phẩm chế biến thay thế muối natri clorua sang loại pha kali clorua trong sản phẩm hàng hóa, đồ ăn, thực phẩm đóng hộp của mình, tác động đến lợi ích an toàn cho sức khỏe người dân sẽ rất lớn.

Tuy nhiên, thực tế muối thay thế với kali thường đắt hơn 50% so với muối natri thông thường, tương đương 2,20 USD / kg ở Trung Quốc, so với 1,48 USD / kg. Do đó, các nhà sản xuất công nghiệp thường ngại chuyển đổi.

“Công việc 10 năm tới của nhóm là tìm cách đưa loại muối mới này phổ biến trong cộng đồng Trung Quốc nói riêng và thế giới nói chung”, Bruce Neal nói.

Tian Maoyi, một thành viên nghiên cứu cấp cao của Viện Sức khỏe Toàn cầu George, Australia, trụ sở đại diện tại Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Bắc Kinh cho biết, nhóm nghiên cứu có kế hoạch tham gia với Chính phủ Trung Quốc để xác định lại loại muối thay thế này, mong sớm được phổ biến rộng rãi trong tương lai gần.