Không cần chặt tất, khoa học có thể chẩn đoán cây bệnh, sắp ngã đổ

Có rất nhiều phương pháp để chẩn đoán về trạng thái cây, bắt đầu từ việc quan sát cẩn thận các bộ phận lá, hoa, quả, thân và rễ. Hiện nay, một số thành tựu khoa học kỹ thuật như siêu âm, đo áp suất từ nhựa cây hay cảm biến cầm tay… giúp biết tình trạng cây nhanh chóng

Phát hiện và xác định bệnh của cây được thực hiện thông qua phương pháp trực tiếp và gián tiếp.

Theo Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia Mỹ (NCBI), phát hiện trực tiếp bao gồm các phương pháp phân tử và huyết thanh, được sử dụng để phân tích số lượng lớn mẫu. Trong phương pháp này, bệnh gây ra mầm bệnh như vi khuẩn, nấm và vi rút được phát hiện trực tiếp để cung cấp xác định chính xác bệnh/mầm bệnh.

Mặt khác, các phương pháp gián tiếp xác định các bệnh thực vật thông qua các thông số khác nhau như thay đổi hình thái, thay đổi nhiệt độ, thay đổi tốc độ thoát hơi nước và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi được giải phóng bởi các cây bị nhiễm bệnh.

tại đây). Hiện nay, nhờ tiến bộ của khoa học kỹ thuật mà các kỹ sư, những nhà nghiên cứu đã phát minh ra các dụng cụ tiên tiến, có độ tin cậy cao khi kiểm tra tình trạng cây. 

Nhiệt kế hồng ngoại

Nhiệt kế được sử dụng để phân biệt sự khác biệt nhiệt độ bề mặt giữa lá và tán cây. Các bức xạ hồng ngoại phát ra được chụp bằng máy ảnh nhiệt và bộ xử lý dựa vào đó sẽ phân tích sự khác biệt về màu sắc.

Kết quả sẽ hiển thị thông qua hình ảnh nhiệt, các kỹ sư hoặc người giám sát theo đó sẽ biết chính xác được tình trạng sức khoẻ của cây và tiến hành các bước can thiệp chuyên môn sâu hơn nếu phát hiện cây gặp vấn đề.

Lưu ý, nhiệt kế thiếu tính đặc hiệu đối với các bệnh nhiễm trùng và không phân biệt được các loại các bệnh tạo ra từ kiểu nhiệt.

Kỹ thuật siêu âm

Kỹ thuật này được sử dụng để thu thông tin về sức khỏe cây trong phạm vi từ 350-2.500 nm. Hiện, kỹ thuật đang ngày được sử dụng phổ biến để xác định kiểu hình cây và xác định bệnh của cây trên diện rộng.

Kỹ thuật siêu âm cung cấp cách phân tích nhanh về dữ liệu hình ảnh, bằng cách thu thập dữ liệu theo 3 trục X, Y, Z. Bằng không gian 3 chiều, người giám sát có thể phát hiện cây bị bệnh bằng cách đo sự thay đổi đặc tính sinh lý và sinh hóa của cây khi nhiễm bệnh.

Cảm biến cầm tay

Loạt cảm biến cầm tay đã được phát triển và nâng cấp mạnh mẽ hơn ngày nay, với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) để ứng dụng cho việc giám sát và chẩn đoán bệnh của cây.

Tùy thuộc vào nguyên lý hoạt động của cảm biến, thiết bị sẽ phân tích dựa trên các tín hiệu hóa học, điện hóa, quang học, từ tính,… Ngoài ra, một số loại có sự hỗ trợ của AI có thể cung cấp thêm các nhận dạng sinh học như DNA, kháng thể, enzym,… giúp nhiều hơn cho việc chẩn đoán của kỹ sư, người giám sát hay nhà nghiên cứu.

Hình ảnh từ cảm biến ghi nhận thể hiện được sức khoẻ của lá cây.

Đo áp suất từ nhựa cây

Đây là phương thức dùng để xác định cây có bị “rỗng ruột” hay không, bằng cách theo dõi trực quan các ống dẫn nhựa. Các nhà nghiên cứu sẽ tiến hành theo dõi “bọt khí” trong nhựa, phản ánh trạng thái “thuỷ lực” của ống dẫn.

Những kết quả trả về sẽ thể hiện “áp lực” chính xác của dòng nhựa lưu thông trong thân cây hoặc một mẫu gỗ nhỏ. Sau đó, các nhà nghiên cứu có thể dự đoán được khả năng cây vẫn còn duy trì sự sống hay sắp sửa và đang trở thành cây chết.

Bên cạnh đó còn có những phương pháp khoa học với những ưu điểm độc đáo khác để chẩn đoán bệnh của cây. Tuy vậy, không một phương pháp nào có thể dự báo khả năng cây ngã, đổ trong thời gian thực một cách chính xác. 

Vì vậy, người dân nên cẩn thận với những cây tán rộng, những cây to khi di chuyển trên đường hay trong khuôn viên công viên, cơ quan hay trường học. Mọi người cần phải giữ khoảng cách an toàn, tránh đứng dưới gốc cây to sau khi trời mưa to hoặc bão.

Đặc biệt là các con em, những em học sinh đang theo học tại các trường học với khuôn viên nhiều cây xanh tán rộng, tuổi đời lâu. Quý phụ huynh cần cảnh báo các em không tự ý leo trèo cây cao và tránh xa các gốc cây, nếu như trước đó xuất hiện mưa lớn gây đất mềm, dẫn đến khả năng cây có thể ngã bất cứ lúc nào.