Cơ quan giám sát toàn cầu cho biết số hóa ngân hàng tạo ra những lỗ hổng mới

Một cơ quan giám sát tài chính toàn cầu đang cảnh báo về những rủi ro của quá trình số hóa trong thế giới tài chính.

Hôm 16/5, Ủy ban Basel về Giám sát Ngân hàng của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế đã ban hành một báo cáo mới, xem xét tác động của việc số hóa ngành tài chính, cân nhắc cả rủi ro và lợi ích do các công nghệ mới mang lại trong ngành.

Ủy ban Basel cho biết trong báo cáo rằng: “Các cơ hội do số hóa mang lại bao gồm giúp các ngân hàng đạt được hiệu quả cao hơn, cải thiện quản lý rủi ro, đồng thời có thể cho phép người tiêu dùng tận hưởng sự hòa nhập tài chính tốt hơn, chi phí giao dịch thấp hơn và trải nghiệm khách hàng tốt hơn”.

Báo cáo còn chỉ rõ thêm: “Mặc dù số hóa có thể mang lại lợi ích cho cả ngân hàng và khách hàng của họ, nhưng nó cũng có thể tạo ra những lỗ hổng mới, và khuếch đại những rủi ro hiện có, bao gồm rủi ro chiến lược, rủi ro danh tiếng, rủi ro hoạt động, khả năng phục hồi của ngân hàng, cũng như rủi ro tiềm ẩn trên toàn hệ thống ngân hàng do sự kết nối ngày càng tăng. Các ngân hàng thì đang thực hiện nhiều chiến lược và thực tiễn khác nhau để giảm thiểu những rủi ro này, nhưng quy trình quản trị rủi ro và quản trị hiệu quả vẫn phải là nền tảng cốt yếu”.

Báo cáo cũng xem xét việc sử dụng công nghệ trong ngân hàng từ nhiều góc độ khác nhau, bao gồm giao diện lập trình ứng dụng (API), trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học, công nghệ sổ cái phân tán và điện toán đám mây. Tuy nhiên, sự phát triển của điện toán đám mây, trong đó các dịch vụ ngân hàng quan trọng được hỗ trợ bởi các công ty công nghệ bên ngoài, sự phát triển của AI, sử dụng công nghệ sổ cái phân tán, sự lan rộng của nhiều ngân hàng mở, hoặc tình trạng các công ty fintech, Big Tech bên ngoài thu thập, chia sẻ dữ liệu khách hàng của ngân hàng dành cho các mục đích khác đã và đang tạo ra những rủi ro mới nhất định.

Quan trọng hơn, Ủy ban Basel cũng xem xét vai trò của các nhà cung cấp mới chuyên hỗ trợ công nghệ cho các ngân hàng, chẳng hạn như các công ty Big Tech, FinTech và các nhà cung cấp dịch vụ tài chính bên thứ ba,…Báo cáo cho biết rằng, các nhà cung cấp công nghệ, hay các công ty Big Tech có tiềm năng trở thành đối thủ cạnh tranh thống trị trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, nhờ những lợi thế từ việc họ thu thập nhiều dữ liệu và mạng lưới khách hàng ngân hàng ngầm được họ thiết lập rộng lớn, sau khi có mối quan hệ hợp tác với các ngân hàng trước đó.

Có thể thấy, việc số hóa ngân hàng với sự gia nhập của Big Tech vào lĩnh vực tài chính đã và đang tạo ra những lỗ hổng mới, khuếch đại những rủi ro hiện có trong hệ thống ngân hàng, mà ngành tài chính có thể cần phải có thêm các quy định mới linh hoạt, thực tế để giảm thiểu.

Trong thực tế, các công ty công nghệ như Alibaba, Amazon, Facebook, Google và Tencent đã phát triển nhanh chóng trong hai thập kỷ qua. Mô hình kinh doanh của những “ông lớn công nghệ” này dựa trên việc tương tác trực tiếp giữa một số lượng lớn người dùng. Một sản phẩm phụ thiết yếu được hình thành trong hoạt động kinh doanh của họ chính là kho dữ liệu người dùng rộng lớn, nó được sử dụng làm đầu vào để vận hành một loạt dịch vụ khác dựa trên việc khai thác hiệu ứng mạng dữ liệu tự nhiên, từ đó các công ty này tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động của nhiều người dùng, thông qua các dịch vụ mà họ làm chủ.

Cộng với lợi thế từ việc Big Tech thu thập nhiều dữ liệu và mạng lưới khách hàng ngân hàng ngầm được họ thiết lập, sau khi có mối quan hệ hợp tác với các ngân hàng trước đó, một số công ty công nghệ lớn đã mạo hiểm tham gia vào các dịch vụ tài chính, bao gồm thanh toán, quản lý tiền, bảo hiểm và cho vay.

Cho đến nay, dịch vụ tài chính chỉ là một phần nhỏ trong hoạt động kinh doanh của họ trên toàn cầu. Nhưng với quy mô và khả năng tiếp cận khách hàng của họ, việc các công ty công nghệ lớn tham gia vào lĩnh vực tài chính có khả năng tạo ra sự thay đổi nhanh chóng trong ngành. Đồng thời, sự tham gia tài chính của các Big Tech sẽ tạo ra những yếu tố mới trong việc cân bằng rủi ro – lợi ích với các ngân hàng.

Báo cáo này được đưa ra một ngày sau khi Michael Hsu (người nắm giữ quyền kiểm soát viên thuộc Văn phòng Kiểm soát tiền tệ), làm chứng trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Mỹ về những cạm bẫy tiềm ẩn trong mối quan hệ của ngân hàng với các công ty FinTech, Big Tech bên thứ ba.

Michael Hsu cho biết: “Việc sử dụng công nghệ từ bên thứ ba mang lại những lợi ích tiềm năng đáng kể, nhưng việc quản lý các bên thứ ba yếu kém có thể gây tổn hại cho người tiêu dùng, làm suy yếu luôn các ngân hàng và góp phần tạo ra một sân chơi không bình đẳng”.