Chuyên gia y tế chính thức lên tiếng cảnh báo nguy cơ của AI

Các chuyên gia y tế công cộng đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn mà trí tuệ nhân tạo (AI) có thể gây ra đối với sức khỏe con người.

Trí tuệ nhân tạo (AI) được định nghĩa rộng rãi là một cỗ máy có khả năng thực hiện các nhiệm vụ như tính toán, phân tích, suy luận, học hỏi và khám phá ý nghĩa. Sự phát triển và ứng dụng của nó đang tiến bộ nhanh chóng về cả quy mô hẹp, nơi chỉ thực hiện một nhóm nhiệm vụ hạn chế, hay cả quy mô rộng lớn hơn, nơi nó có thể thực hiện nhiều chức năng và nhiệm vụ khác nhau.

AI nắm giữ tiềm năng cách mạng hóa việc chăm sóc sức khỏe bằng cách cải thiện chẩn đoán, giúp phát triển các phương pháp điều trị mới, hỗ trợ các nhà cung cấp và mở rộng chăm sóc sức khỏe ra ngoài cơ sở y tế và cho nhiều người hơn.

Những tác động có lợi này bắt nguồn từ các ứng dụng công nghệ như xử lý ngôn ngữ, công cụ hỗ trợ ra quyết định, nhận dạng hình ảnh, phân tích dữ liệu lớn, người máy, v.v. Có những ứng dụng tương tự của AI trong các lĩnh vực khác với tiềm năng mang lại lợi ích cho xã hội. Tuy nhiên, tương tự như với tất cả các công nghệ khác, AI có thể được áp dụng nhưng cũng đi kèm những cách gây bất lợi tồn tại song song.

Viết trên tạp chí BMJ Global Health hôm 10/5, các chuyên gia y tế công cộng đến từ Anh, Mỹ, Úc, Costa Rica và Malaysia cho biết, AI có thể gây rủi ro cho sức khỏe con người.

Họ cho biết AI có khả năng tạo ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe. Họ cũng nói thêm rằng, việc sử dụng AI trong chăm sóc sức khỏe có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng xã hội và sức khỏe, bằng cách kết hợp sự thiên vị và phân biệt đối xử của con người, hoặc bằng cách triển khai AI theo cách củng cố sự bất bình đẳng xã hội trong việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Mặc dù trí tuệ nhân tạo (AI) cung cấp các giải pháp đầy hứa hẹn trong chăm sóc sức khỏe, nhưng nó cũng đặt ra một số mối đe dọa đối với sức khỏe và hạnh phúc của con người thông qua các yếu tố quyết định sức khỏe liên quan đến xã hội, chính trị, kinh tế và an ninh.

Họ viết: “Hầu hết các tài liệu y tế về AI đều thiên về lợi ích tiềm năng của nó và các cuộc thảo luận về tác hại tiềm ẩn của nó có xu hướng chỉ tập trung vào việc áp dụng sai AI trong môi trường lâm sàng”.

Một ví dụ về tác hại được nhấn mạnh bởi dữ liệu đào tạo đầu vào cho nền tảng Ao không đầy đủ hoặc sai lệch là sự phát triển của máy đo oxy xung do AI điều khiển đã đánh giá quá cao nồng độ oxy trong máu ở những bệnh nhân có làn da sẫm màu, nhưng sau đó cuối cùng đề ra phương án điều trị thiếu oxy cho bệnh nhân đó.

Các hệ thống nhận dạng khuôn mặt cũng đã được chứng minh là có nhiều khả năng phân loại sai giới tính ở những đối tượng có nước da sẫm màu hơn. Người ta cũng chỉ ra rằng, những nhóm dân cư bị phân biệt đối xử ít được đại diện trong các bộ dữ liệu làm cơ sở cho các giải pháp đào tạo AI, và do đó nhóm người này có thể bị từ chối toàn bộ lợi ích của AI trong chăm sóc sức khỏe y tế cộng đồng.

Ở quan điểm nhìn nhận rộng hơn, các chuyên gia cũng nêu lên mối lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu, cũng như xu hướng mắc lỗi của hệ thống AI có thể gây hại cho bệnh nhân.

Các tác giả kêu gọi quy định kiểm soát mức độ hiệu quả, an toàn về AI và kêu gọi ngừng phát triển cho đến khi nó được lên kế hoạch để triển khai an toàn, bền vững. Nhóm cho biết, mặc dù có một số thừa nhận về rủi ro và tác hại tiềm ẩn liên quan đến việc ứng dụng AI trong y học và chăm sóc sức khỏe, nhưng vẫn còn rất ít cuộc thảo luận trong cộng đồng y tế về các vấn đề liên quan đến xã hội, việc làm, những vấn đề cộng đồng rộng lớn hơn.

“Khi được kết hợp với khả năng cải tiến nhanh chóng để bóp méo hoặc xuyên tạc thực tế bằng những thông tin giả sâu, các hệ thống thông tin do AI điều khiển có thể làm suy yếu nền dân chủ hơn nữa bằng cách gây ra sự suy sụp chung về lòng tin hoặc bằng cách thúc đẩy sự chia rẽ và xung đột xã hội, tất nhiên kéo theo đó là những tác động đến sức khỏe, tâm lý cộng đồng”, nhóm chuyên gia cho biết thêm.

Các mối đe dọa của AI đến sức khỏe, tâm lý cộng đồng cũng phát sinh từ việc bị mất việc làm sẽ đi kèm với việc triển khai rộng rãi công nghệ AI, với ước tính từ hàng chục đến hàng trăm triệu công việc có nguy cơ bị thay thế trong thập kỷ tới.

Cảnh báo này là cảnh báo mới nhất trong sự bùng nổ mối lo ngại xung quanh sự an toàn của AI. Các chuyên gia AI, trong đó có một nhà nghiên cứu được mệnh danh là “Bố già của AI”, Geoffrey Hinton gần đây đã bày tỏ lo ngại về công nghệ mới này.

Một loạt chuyên gia khác cũng đã kêu gọi quản lý công nghệ mạnh mẽ này, và đã nói về những nguy cơ tiềm tàng của cuộc chạy đua vũ trang AI giữa các công ty công nghệ. Vào tháng 3, Elon Musk và một số đối thủ nặng ký về AI đã ký một bức thư ngỏ kêu gọi tạm dừng phát triển AI tiên tiến trong sáu tháng. Bức thư nêu ra những rủi ro tiềm ẩn đối với nhân loại và xã hội, bao gồm việc lan truyền thông tin sai lệch và tự động hóa công việc trên diện rộng.

Theo Finance.yahoo/BMJ/Theguardian