ChatGPT được dự báo như một hiện tượng thiên nga đen

ChatGPT đã có sẵn công khai 6 tháng trước. Công nghệ Chatbot AI này cũng đã lấn sân nhất định vào lĩnh vực giáo dục đào tạo, tuyển dụng, cổ phiếu công ty công nghệ... Tuy nhiên, nó cũng là một sự kiện thiên nga đen - một sự kiện hiếm gặp, không lường trước được và có vẻ như không thể tránh khỏi hậu quả nếu để mọi thứ nằm trong nhận thức muộn màng.

Gần đây, tỷ phú Bill Gates nói đến sự sáng tạo của công nghệ ChatGPT trong lĩnh vực chip máy tính, internet và PC. Phía CEO Tesla Elon Musk thì muốn kìm hãm sự phát triển công nghệ này. Trong khi đó, tỷ phú Warren Buffett đã so sánh nó với quả bom nguyên tử.

Những tuyên bố cường điệu về công nghệ trí tuệ nhân tạo này đã được đưa ra trong sáu tháng kể từ khi công ty khởi nghiệp OpenAI phát hành công khai ChatGPT, một chatbot AI được củng cố bởi các mô hình ngôn ngữ lớn GPT-3.5 và GPT-4.

Tương tự như công cụ Bard của Google và các trình tạo hình ảnh chẳng hạn như DALL-E và Midjourney, ChatGPT có thể tạo thứ gì đó dựa trên lời nhắc, và nằm trong thuật ngữ chung AI mới. Và kể từ khi ChatGPT được phát hành vào tháng 11 năm ngoái, nó cũng đã gây ra nhiều lo lắng cũng như sự phấn khích.

Ít nhất 49 công ty niêm yết của Hoa Kỳ đã đề cập đến ChatGPT trong các cuộc họp báo cáo thu nhập hàng quý vào tháng 5 năm 2023 cho đến nay, theo một phân tích về bảng điểm Seeking Alpha của tờ Insider. Đó là một dấu hiệu cho thấy các công ty Mỹ đang gấp rút thể hiện xu hướng công nghệ mới và quan trọng này.

Nhưng ba nhà nghiên cứu gần đây đã viết trong một bài báo do Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ xuất bản : “ChatGPT đại diện cho một cú sốc quan trọng đối với việc định giá doanh nghiệp”.

Họ tính toán rằng, các công ty có mức độ tiếp xúc cao với AI đã kiếm được lợi nhuận vượt mức hàng ngày cao hơn 0,4% so với các công ty có mức độ tiếp xúc thấp hơn, sau khi bản phát hành chatbot AI ChatGPT lộ diện và ứng dụng thực tế.

Một cựu nhà nghiên cứu OpenAI, Paul Christiano, cho biết xã hội có thể có 10-20% cơ hội tiếp quản AI sẽ khiến nhiều hoặc hầu hết con người bị thay thế ở nhiều vai trò.

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy ChatGPT là một sự kiện thiên nga đen. Hiện tượng thiên nga đen (tiếng Anh: Black Swan) là một hiện tượng kinh tế cực kỳ khó lường, xảy ra bất ngờ không thể dự báo trước, hậu quả là nền kinh tế cũng như thị trường chứng khoán, tài chính toàn cầu sẽ phải hứng chịu một cuộc khủng hoảng vô cùng nghiêm trọng.

Thuật ngữ này được nhà phân tích rủi ro người Mỹ Nassim Taleb giới thiệu trong cuốn sách của ông mang tên The Black Swan xuất bản năm 2007. Nó cũng sẽ là một sự kiện hiếm gặp, không lường trước được, có tác động sâu rộng và trong nhận thức muộn màng, hậu quả có vẻ như không thể tránh khỏi.

AI đã tác động đến công việc, nguồn nhân lực lao động

Lời tiên tri công nghệ diệt vong cho rằng, robot cuối cùng có thể thay thế con người đang bắt đầu trở thành sự thật. Vào tháng 3, một phân tích ban đầu từ Goldman Sachs cho biết, công nghệ AI tổng quát có thể phá vỡ đáng kể thị trường lao động bằng cách ảnh hưởng đến khoảng 300 triệu việc làm trên toàn cầu.

Các công việc mã hóa dữ liệu, lập trình công nghệ được dự đoán là đặc biệt dễ bị tổn thương khi việc sa thải công nghệ đã và đang tàn phá ngành ở mức độ nghiêm trọng.

Arvind Krishna, giám đốc điều hành của IBM, cho biết vào tháng 5 rằng công ty sẽ làm chậm hoặc tạm dừng việc tuyển dụng các vị trí mà AI có thể thay thế, và ước tính rằng 7.800 việc làm – chủ yếu bao gồm các vị trí hậu cần – có thể bị ảnh hưởng.

Mustafa Suleyman, người đồng sáng lập Google DeepMind, gần đây trong cuộc họp báo cáo thu nhập, ông dự đoán sẽ có một số lượng người mất việc nghiêm trọng rơi vào tay AI.

ChatGPT đã thay đổi giáo dục và đào tạo

Học sinh, sinh viên và một số giáo viên, giảng viên nằm trong số những người dùng sớm nhất của ChatGPT, khi họ nhận ra tiềm năng của nó trong việc viết bài luận và trợ giúp làm bài tập.

Nhưng khi điều hướng một thế giới có sự tồn tại đầu tiên ChatGPT, tình trạng đạo văn, cáo buộc gian lận đã xuất hiện làm phát sinh mối nghi ngờ và tính minh bạch trong học đường giữa các nhà giáo dục, giáo sư, giáo viên với học sinh, sinh viên.

Ngoài trường học, các mô hình ngôn ngữ lớn này có khả năng làm gián đoạn quá trình đào tạo ngay cả đối với những nghề nghiệp có vẻ ưu tú, chẳng hạn như y học. Một báo cáo gần đây đã gợi ý rằng ChatGPT có thể vượt qua cả ba phần của bài kiểm tra cấp phép y tế của Mỹ. Một thí nghiệm khác cho biết các nhà nghiên cứu y khoa thích ChatGPT hơn bác sĩ đồng nghiệp.

Các bác sĩ con người đã kết luận rằng, Chatbot AI sẽ không sớm thay thế họ nhưng nó có thể vẫn có một số điều để dạy họ về cách thức công tác làm việc, nghiên cứu y học, điều trị lâm sàng. Những điều này cho thấy đây là một triển vọng khá đáng kinh ngạc đối với một thuật toán.

Tuy nhiên, ở cấp độ doanh nghiệp, sự quan tâm ngày càng tăng của sinh viên đối với ChatGPT đã khiến cổ phiếu của các công ty hỗ trơ giáo dục giảm giá mạnh vào đầu tháng 5.

Công ty dịch vụ sinh viên Chegg, vốn chuyên cung cấp dịch vụ trợ giúp trực tuyến cho bài tập về nhà của sinh viên, đã chứng kiến ​​giá cổ phiếu gần như giảm một nửa sau khi Giám đốc điều hành Dan Rosenzweig nói với các nhà đầu tư rằng, công ty đã nhận thấy sự quan tâm của sinh viên đối với ChatGPT tăng đột biến, và điều này có tác động về sự tăng trưởng khách hàng mới của công ty.

“Chúng tôi coi đây là một sự thay đổi thực sự, mang tính chuyển đổi”, Giám đốc điều hành Dan Rosenzweig nói trong cuộc họp báo cáo thu nhập gần đây, khi so sánh những tiến bộ trong AI với các công nghệ gần đây khác như thanh toán bằng bitcoin. “Chúng tôi đang đặt cược rất lớn vào thực tế là mọi người sẽ sớm chuộng học cách sử dụng những thứ này”.

Tương tự, Pearson, một công ty dịch vụ hỗ trợ học tập kỹ thuật số và công ty học ngôn ngữ ảo Duolingo cũng chứng kiến ​​​​giá cổ phiếu của họ giảm mạnh.

ChatGPT một tay thổi bay Big Tech

Nhìn bề ngoài, các công ty công nghệ lớn (Big Tech) đã thất bại trong việc nói về những ý tưởng lớn, đầy tham vọng trong 5 năm qua. Từ những chiếc xe tự lái đã bị đình trệ, những quả bóng khí cầu phát internet không thể cất cánh và thậm chí việc mở các cửa hàng truyền thống dường như là một thách thức quá khó khăn.

Nhưng rốt cuộc thì ChatGPT đã đốt cháy những ấp ủ mập mờ này, với Meta, Amazon và Google tất cả đều chạy đua một cách vội vàng để nói về AI một cách công khai sau sự kiện phát hành và khoản đầu tư của Microsoft vào OpenAI.

Sau khi ChatGPT ra mắt, Google đã tuyên bố đổ tiền và tài nguyên vào AI để thử và bắt kịp qua việc ra mắt chatbot mới Bard. Họ cũng phải nhanh chóng xoay trục trong cách nói về trí tuệ nhân tạo, tránh xa những lời cảnh báo về đạo đức cao siêu để chuyển sang tính thực tiễn thực sự đưa vào các sản phẩm.

Đó sẽ sớm là một phiên bản cải tiến của tìm kiếm Google được cung cấp bởi chatbot mới Bard. Thậm chí, công ty cũng sẽ tích hợp công nghệ này trên Google Workspace, đánh dấu bước cải tiến lớn nhất đối với các sản phẩm cốt lõi của mình trong nhiều năm.

Không muốn bị bỏ lại phía sau, Meta cũng đã nhấn mạnh xu hướng phát triển AI của mình. Vào tháng 2, công ty đã giới thiệu cho các nhà nghiên cứu về LLaMA, một mô hình ngôn ngữ lớn tương tự như GPT-4 của OpenAI. Một tháng sau, Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg nói rằng khoản đầu tư lớn nhất duy nhất của công ty là vào việc phát triển AI.

Nhưng các nhà phân tích đã bày tỏ lo ngại về việc Zuckerberg đã chi bao nhiêu tiền để tăng đầu tư của công ty vào AI. Tuy nhiên, việc Meta thiếu các sản phẩm AI hướng tới người tiêu dùng đã khiến họ ít xuất hiện hơn trong không gian công nghệ này.

Trong khi đó, Amazon đang nghiên cứu triển khai các tính năng giống như ChatGPT vào một robot gia đình mới bí mật, chuyên gia Eugene Kim của Insider đưa tin.

Các quốc gia muốn kiềm chế sự lan rộng của AI

Với mối đe dọa AI thay thế công việc và thậm chí là phỉ báng mọi người, có khi đưa ra thông tin sai lệch, thiếu chuẩn xác, các cơ quan quản lý đã theo dõi chặt chẽ cách các công ty tư nhân đang cố gắng triển khai AI.

EU đã có những bước tiến ban đầu trong việc cấm sử dụng AI gây ra rủi ro không thể chấp nhận được, trong khi chính quyền Biden đang gặp gỡ các công ty lớn trong ngành. ChatGPT đã bị các cơ quan quản lý của Ý cấm trong một thời gian ngắn.

Các cơ quan quản lý có thể đã được thúc đẩy bởi ngày càng nhiều lời cảnh báo về tiềm năng của AI. Một quan chức chính phủ Vương quốc Anh đã gặp Geoffrey Hinton, cựu nhân viên của Google được mệnh danh là “Bố già của AI”, người đã rời Google vào đầu năm 2023 để nói chuyện thẳng thắn về những rủi ro do AI gây ra.

Lời cảnh báo của Hinton lần đầu tiên được đăng trên tờ The New York Times. Ông ấy cũng đưa ra những lo ngại tương tự như những lo ngại trong một bức thư ngỏ được hỗ trợ bởi các đối thủ nặng ký khác về AI, bao gồm Yoshua Bengio và Stuart Russell.

Ngay cả Giám đốc điều hành của OpenAI, Sam Altman, đã cảnh báo các nhà lập pháp Hoa Kỳ vào tháng 5 rằng, thông tin sai lệch được cá nhân hóa nhắm vào những cử tri quyết định bầu cử là nỗi sợ hãi của cá nhân anh ấy.

Theo Businessinsider