Các trụ cột kinh doanh còn nhiều lỗ hổng, 73% doanh nghiệp Việt chưa sẵn sàng tích hợp AI

Theo Chỉ số Sẵn sàng AI (AI Readiness Index) đầu tiên của Cisco công bố hôm nay 21/11, chỉ có 27% các tổ chức tại Việt Nam hoàn toàn sẵn sàng triển khai và khai thác các công nghệ được hỗ trợ bởi Trí tuệ Nhân tạo AI. Trong khi đó, 84% các tổ chức thừa nhận họ đang thực sự quan ngại về tác động của vấn đề này tới việc kinh doanh nếu họ tiếp tục ở thế bị động trong 12 tháng tới.

Chỉ số này được đưa ra từ khảo sát trên 8,000 công ty toàn cầu, được phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu áp dụng AI ngày một tăng cao, một biến đổi đột phá tác động đến hầu hết mọi khía cạnh của kinh doanh và cuộc sống hàng ngày. Báo cáo này nhấn mạnh sự chuẩn bị của các công ty trong việc triển khai và áp dụng AI, đồng thời, chỉ ra những lỗ hổng nghiêm trọng trên các trụ cột và cơ sở kinh doanh chủ chốt có thể gây ra những rủi ro nghiêm trọng trong tương lai gần. 

Nghiên cứu mới này phát hiện ra rằng, dù nhu cầu áp dụng AI đã tiến triển chậm rãi suốt nhiều thập kỷ; những tiến bộ của AI tạo sinh và sự phổ biến rộng rãi của công nghệ này trong năm vừa qua, mới chính là động cơ thu hút sự chú ý lớn về những thách thức, thay đổi và khả năng mới mà công nghệ này mang lại. Dù 92% người tham gia khảo sát cho rằng AI sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động kinh doanh của họ, AI cũng sẽ tạo ra những vấn đề mới về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu. Những phát hiện từ Chỉ số này cho thấy rằng thách thức mà các công ty gặp nhiều nhất là tận dụng AI trên dữ liệu. Trên thực tế, tới 68% người tham gia khảo sát thừa nhận rằng điều này là do dữ liệu tồn tại trong các bộ phận lưu trữ trong tổ chức. 

Tuy nhiên, kết quả từ Chỉ số cũng có những tín hiệu tích cực, khi các công ty ở Việt Nam đang thực hiện nhiều biện pháp chủ động để chuẩn bị cho một tương lai tập trung vào AI. Khi nói đến việc xây dựng chiến lược AI, 99% tổ chức đang có một chiến lược rõ ràng nhằm triển khai AI hoặc đang lên kế hoạch phát triển. Hơn 8 trong số 10 tổ chức (87%) được phân loại là Pacesetters hoặc Chasers (đã chuẩn bị/chuẩn bị ở mức độ trung bình), chỉ có 2% thuộc phân loại Laggards (không chuẩn bị). Điều này cho thấy các nhà lãnh đạo cấp cao và nhà quản lý CNTT đã chú ý đến việc áp dụng AI. 99% người được hỏi cho biết mức độ cấp thiết phải triển khai công nghệ AI trong tổ chức của họ đã tăng lên trong 6 tháng qua, trong đó cơ sở hạ tầng CNTT và an ninh mạng được cho là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu để triển khai AI.

“Khi các công ty đang gấp rút triển khai giải pháp AI, họ nên biết lĩnh vực nào cần đầu tư để đảm bảo cơ sở hạ tầng của họ có thể hỗ trợ tốt nhất cho khối lượng công việc của AI. Các tổ chức cũng cần nắm bắt bối cảnh sử dụng AI để đảm bảo hiệu quả đầu tư (ROI), bảo mật và đặc biệt là sử dụng một cách có trách nhiệm” – bà Liz Centoni, Phó Chủ tịch và Giám đốc điều hành Ứng dụng và Chiến lược của Cisco nhấn mạnh. 

Chỉ số Sẵn sàng AI mới của Cisco dựa trên cuộc khảo sát double-blind (thực hiện bởi một bên thứ ba) với 8,161 lãnh đạo doanh nghiệp tư nhân và CNTT có quy mô 500 nhân viên trở lên và trên 30 thị trường. Chỉ số đánh giá mức độ sẵn sàng AI dựa trên 6 lĩnh vực: chiến lược, cơ sở hạ tầng, dữ liệu, nhân tài, quản lý và văn hóa. Các công ty đã được kiểm định dựa trên 49 số liệu khác nhau để đánh giá từng lĩnh vực và khả năng sẵn sàng. Mỗi chỉ số được đánh giá dựa trên tầm quan trọng của mức độ sẵn sàng khác nhau của từng lĩnh vực. Dựa vào đó, Cisco đã xác định được 4 nhóm mức độ sẵn sàng khác nhau của các tổ chức – Pacesetters (chuẩn bị đầy đủ), Chasers (chuẩn bị mức độ trung bình), Followers (chuẩn bị mức độ thấp) và Laggards (không chuẩn bị).

Những phát hiện chính trong nghiên cứu  

Bên cạnh những phát hiện chung, chỉ có 27% công ty là Pacesetters (chuẩn bị đầy đủ), nghiên cứu còn cho thấy 1% công ty ở Việt Nam được coi là Laggards (không chuẩn bị) và 28% thuộc Followers (chuẩn bị mức độ thấp). Một số phát hiện quan trọng bao gồm: 

• KHẨN CẤP (URGENCY): Các công ty có tối đa một năm để áp dụng Trí tuệ Nhân tạo AI trước khi bắt đầu nhận thấy những tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh. 84% người tham gia khảo sát tại Việt Nam tin rằng họ có tối đa một năm để thực hiện chiến lược AI trước khi công ty của họ bắt đầu chịu ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh. 
• CHIẾN LƯỢC (STRATEGY): Bước một là chiến lược và các tổ chức đang đi đúng hướng. 87% tổ chức được xếp hạng là Pacesetters hoặc Chasers, và chỉ có 2% được xác định là Laggards. Ngoài ra, 99% tổ chức đã có sẵn chiến lược AI rõ ràng hoặc đang trong quá trình phát triển. Đây là một dấu hiệu tích cực và đồng thời cho thấy các công ty còn nhiều việc cần làm. 
• CƠ SỞ HẠ TẦNG (INFRASTRUCTURE): Mạng không được trang bị đủ để đáp ứng khối lượng công việc AI. 95% doanh nghiệp trên toàn cầu nhận ra rằng Trí tuệ Nhân tạo AI sẽ làm tăng khối lượng công việc của cơ sở hạ tầng, nhưng ở Việt Nam chỉ có 40% tổ chức cho rằng cơ sở hạ tầng của họ có khả năng mở rộng hơn. 60% người tham gia khảo sát cho biết họ bị hạn chế hoặc không có khả năng mở rộng khi phải đối mặt với những thách thức AI mới trong cơ sở hạ tầng CNTT hiện tại. Để đáp ứng được nhu cầu điện toán và sức mạnh AI ngày càng tăng, 53% công ty sẽ cần thêm bộ xử lý đồ họa (GPUs) của trung tâm dữ liệu để hỗ trợ khối công việc AI trong tương lai. 
• DỮ LIỆU (DATA): Các tổ chức không thể bỏ qua tầm quan trọng của dữ liệu “sẵn sàng cho AI”. Mặc dù dữ liệu là “xương sống” và đóng vai trò cần thiết cho các hoạt động của AI, nhưng đây cũng là lĩnh vực có mức độ sẵn sàng thấp nhất với 12% Laggards. 68% người được hỏi cho rằng bộ phận lưu trữ và dữ liệu trong tổ chức của họ đã bị phân mảnh ở một mức độ nào đó. Điều này đặt ra một thách thức quan trọng, bởi sự phức tạp của việc tích hợp dữ liệu ở nhiều nguồn khác nhau và việc cung cấp dữ liệu cho các ứng dụng AI có thể ảnh hưởng đến khả năng tận dụng toàn bộ tính năng của ứng dụng này. 
• NHÂN TÀI (TALENT): Nhu cầu về kỹ năng AI cho thấy khoảng cách kỹ thuật số thời đại mới. 93% hội đồng quản trị và 94% nhóm lãnh đạo mong muốn đón nhận những thay đổi do AI mang lại. 8% quản lý cấp trung còn hạn chế trong việc tiếp cận AI và gần 1/5 (20%) tổ chức báo cáo rằng nhân viên bị hạn chế trong việc sẵn sàng hoặc hoàn toàn không muốn áp dụng AI. Vì vậy, sẽ còn nhiều việc cần phải làm để thu hút các đối tượng trên. Nhu cầu về kỹ năng AI cho thấy khoảng cách kỹ thuật số trong thời đại mới, với 96% số người tham gia khảo sát cho biết họ đang có kế hoạch đầu tư nâng cao kỹ năng cho nhân viên, 8% thì bày tỏ sự quan ngại về sự thiếu hụt nhân tài để đào tạo kỹ năng.  
• QUẢN LÝ (GOVERNANCE): Việc áp dụng chính sách AI bắt đầu chậm trễ. 65% tổ chức cho rằng không có chính sách AI toàn diện. Khi giải quyết một vấn đề, các công ty cần xem xét và quản lý tất cả các yếu tố làm giảm sự uy tín và độ tin cậy. Những yếu tố này bao gồm quyền riêng tư và chủ quyền dữ liệu cũng như sự hiểu biết và tuân thủ quy định toàn cầu. Ngoài ra, phải hết sức chú ý đến các khái niệm về thiên kiến, công bằng và minh bạch trong dữ liệu và thuật toán.  
• VĂN HÓA (CULTURE): Ít sự chuẩn bị nhưng có động lực cao để ưu tiên. Lĩnh vực này có số lượng Pacesetters thấp nhất (21%) so với các lĩnh vực khác. Chủ yếu là do 2% công ty chưa thay đổi kế hoạch quản lý, 64% công ty thì vẫn đang trong quá trình thực hiện. Các nhân sự cấp cao C-level là những người dễ tiếp cận những thay đổi về AI trong nội bộ, và phải đi đầu trong việc phát triển các kế hoạch toàn diện cũng như truyền đạt một cách rõ ràng cho quản lý cấp trung và những nhân viên còn bị hạn chế tiếp cận. Nhưng bên cạnh đó, hơn 8/10 (87%) cho biết tổ chức của họ đang áp dụng Trí tuệ nhân tạo AI ở mức độ từ trung bình đến cao.