Nhiều nhà máy đóng cửa, chuỗi cung ứng toàn cầu bị phá vỡ

Việc hầu như toàn bộ các quốc gia trên thế giới phải đóng cửa nhiều nhà máy và yêu cầu người dân cách ly tại nhà đã gây thiệt hại nhiều cho chuỗi cung ứng trên toàn thế giới.

Mạng lưới các công ty, nhà máy và nhà sản xuất bị gián đoạn đã ảnh hưởng lớn đến các sản phẩm khác nhau, bao gồm thiết bị công nghệ, vật dụng, thời trang, xe hơi và rất nhiều thứ khác.

Sự phụ thuộc quá lớn vào Trung Quốc

Với toàn cầu hóa, các công ty phụ thuộc vào các quốc gia khác để sản xuất sản phẩm với giá thấp hơn thay vì dựa vào toàn bộ ngành công nghiệp của một quốc gia. Đó là lý do Apple chỉ sản xuất Mac Pro tại Mỹ do các dây chuyền nhà máy chuyên dụng có thể thực hiện mọi thứ tốt nhất có thể. Trong khi đó, hầu hết các sản phẩm khác của Apple được sản xuất ở Trung Quốc – vốn có nhiều dây chuyền sản xuất nhanh hơn, tốt hơn và thậm chí rẻ hơn. Là “phân xưởng của thế giới”, Trung Quốc đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp các thiết bị điện tử từ thấp đến trung cấp trên toàn cầu.

Các ngành công nghiệp khác cũng làm điều tương tự. Trong dệt may, các nhà sản xuất hàng may mặc thường gia công quần áo cho nhiều nhà thiết kế thay vì chỉ một thương hiệu. Họ mua nguyên liệu với số lượng lớn với chi phí thấp và chia sẻ cho các thương hiệu mà họ gia công. Các chuyên gia cho biết khoảng 30-40% hàng hóa trong ngành hàng may mặc đến từ… Trung Quốc.

Nhưng Covid-19 đã phá vỡ các chuỗi cung ứng này. Khi Trung Quốc siết chặt quy định cách ly, nhiều nhà máy sản xuất đã ngừng hoạt động. Đất nước này nổi tiếng với lượng ô nhiễm không khí kỷ lục, nhưng hình ảnh vệ tinh chụp từ không gian gần đây cho thấy điều đó đã giảm xuống gần như bằng 0 trong vài tháng qua khi đất nước bị đóng cửa, cho thấy hoạt động sản xuất của Trung Quốc đã dừng lại “kinh khủng” ra sao.

Các khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi Covid-19 ở Trung Quốc lại là nơi đặt các công ty điện tử, công nghệ lớn, như Thâm Quyến và Đông Hoản, tỉnh Hà Nam (Trung Quốc). Nhiều nhà máy trong số này đã bị chính phủ Trung Quốc đóng cửa vào đầu năm nay để ngăn chặn sự bùng phát của Covid-19. Và dù một số nhà máy Trung Quốc đã bắt đầu tiếp tục công việc kể từ khi tình hình ổn định vào giữa tháng 2, tuy nhiên đó là một sự khởi đầu chậm chạp do những hạn chế hiện có trên toàn cầu hiện tại.

Tại Hàn Quốc, tỉnh Gyeongbuk – một trong những nơi khởi đầu cho sự bùng phát dịch bệnh ở đây – là nơi sản xuất nhiều sản phẩm điện tử tiêu dùng cho các tên tuổi lớn như LG và Samsung. Trong khi nhiều nhà máy của các công ty này được tự động hóa, giúp giảm thiểu tác động của virus đối với sản xuất, một số nhà máy vẫn bị đóng cửa với nhiều công nhân phải nghỉ làm.

Trong khi đó, ngành công nghiệp xe hơi gần như ngừng hoạt động. Các nhà sản xuất lớn, bao gồm cả Volkswagen tại Đức, đang đóng cửa các nhà máy sản xuất. Tại Mỹ, General Motor, Ford và Chrysler đã tạm thời đóng cửa các nhà máy, mặc dù một số đã thay đổi chuyển sang sản xuất máy thở để hỗ trợ Mỹ trong cuộc chiến chống lại Covid-19.

Tương tự, Vũ Hán – trung tâm của sự bùng phát Covid-19 ở Trung Quốc – là một trong những nơi sản xuất ô tô lớn của Trung Quốc, với General Motors, Honda, Nissan và các công ty khác đầu tư mạnh vào đó.

Gián đoạn dòng chảy thị trường

Bất chấp Covid-19, một loạt sản phẩm công nghệ vẫn ra mắt trong thời gian qua. Điều này có thể kể đến những cái tên đáng chú ý như Apple với loạt iPad Pro và MacBook Air mới, trong khi Samsung với dòng Galaxy S20 hàng đầu, và gần đây là Huawei với dòng P40. Những thiết bị này “thoát Covid-19” vì hậu cần của sản xuất. Hầu hết các đơn đặt hàng được thực hiện trước thời điểm phát hành nhiều tháng nên có thể sẵn sàng sản xuất trước khi dịch bệnh xảy ra. Tuy vậy, trong tình cảnh bệnh dịch thắt lưng buộc bụng hiện nay những dòng sản phẩm này không dễ dàng chinh phục thị trường.

Và với những thiết bị sắp tới thì sao? Các nhà phân tích dự đoán iPhone 12 có thể là một trong những nạn nhân của Covid-19 khi chuỗi cung ứng của họ phục hồi sau sự gián đoạn gây ra bởi đại dịch. Thường được ra mắt vào tháng 9, các nhà phân tích của JPMorgan dự đoán sản phẩm có thể bị trì hoãn ra mắt trong 1 hoặc 2 tháng vì các hạn chế đi lại sẽ trì hoãn quá trình thử nghiệm xác minh sản phẩm và kỹ thuật của Apple. Các nhà thiết kế iPhone của Apple thường được gửi đến Trung Quốc trong giai đoạn tiền sản xuất để hoàn thiện thiết kế.

Với rất nhiều nhà sản xuất phụ thuộc ngày nay, có khả năng các hiệu ứng tương tự sẽ xảy ra trong các ngành công nghiệp khác. Các công ty may mặc đang tìm các lựa chọn thay thế cho các nhà máy đã đóng cửa. Ngành công nghiệp ô tô đã chứng kiến ​​sự sụt giảm nhanh chóng về nhu cầu, khiến phần lớn các nhà máy sản xuất phụ tùng xe hơi hiện tại trở nên vô dụng vì chẳng ai muốn chúng. Điều này dẫn đến sự tích lũy rộng rãi các bộ phận có thể gây lãng phí nếu các công ty đó không thể tìm cách bán chúng.

Trong một năm chưa từng có trong lịch sử thế giới, chúng ta có thể thấy nhiều sản phẩm bị trì hoãn khi các nhà sản xuất cố gắng khắc phục tình trạng thắt cổ chai trong chuỗi cung ứng. Cú sốc lớn này đối với nền kinh tế toàn cầu đặt ra yêu cầu trong tương lai, đó là cần xây dựng lại một hệ thống mới giúp bảo vệ hoạt động sản xuất trong trường hợp thảm họa tương tự xảy ra.

An Nhiên