Giải quyết thách thức để thanh toán không tiền mặt an toàn, dễ tiếp cận

Nền kinh tế số Việt Nam đang tăng tốc, thanh toán không tiền mặt ngày càng khẳng định vai trò trung tâm trong đời sống tài chính - kinh tế. Song hành cùng cơ hội, những thách thức về an toàn, niềm tin và khả năng tiếp cận vẫn hiện hữu.

Đây cũng là nội dung được thảo luận sôi nổi tại Hội thảo Ngày thẻ Việt Nam 2025 ngày 7/10 tại Hà Nội, với chủ đề “Một chạm – Vạn niềm tin: Kiến tạo tương lai thanh toán số” – sự kiện do báo Tiền Phong và Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức. 

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến cuối năm 2024, cả nước có hơn 204,5 triệu tài khoản thanh toán cá nhân và trên 154,1 triệu thẻ đang hoạt động. Gần 87% người dân trên 15 tuổi đã có tài khoản ngân hàng. Năm 2024, tổng giá trị thanh toán không dùng tiền mặt đạt 295,3 triệu tỷ đồng – gấp 26 lần GDP của Việt Nam. Đặc biệt, số lượng giao dịch qua mã QR trong quý I/2025 tăng hơn 81% so với cùng kỳ năm trước, trở thành phương thức thanh toán không tiền mặt tăng trưởng nhanh nhất và được áp dụng rộng rãi nhất.

Trong phiên thảo luận về bảo mật, ông Sharad Jain, Giám đốc Quốc gia Mastercard tại Việt Nam, Lào và Campuchia, ông Sharad Jain cho rằng những con số này cho thấy sự chuyển mình ấn tượng của Việt Nam trong hành trình số hóa thanh toán. Thanh toán số không chỉ đơn giản hóa giao dịch hằng ngày, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận tài chính minh bạch, an toàn cho người dân, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế số. Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ đó là 3 thách thức lớn mà toàn ngành cần chung tay giải quyết: khả năng tiếp cận, an toàn bảo mật, và trải nghiệm khách hàng.

Về khả năng tiếp cận, dù hạ tầng thanh toán số đã phát triển nhanh, 62% dân số Việt Nam vẫn sống ở khu vực nông thôn – nơi nhiều nhóm yếu thế chưa tiếp cận được đầy đủ dịch vụ. Để giải quyết bài toán này, theo ông Sharad, Việt Nam đã có nền tảng tốt với eKYC, mạng lưới QR, sinh trắc học. Giai đoạn tới, điều quan trọng là đơn giản hóa việc tiếp cận các giải pháp số, kết hợp chặt chẽ giữa chính phủ, ngân hàng, fintech và các công ty công nghệ. 

Về an toàn bảo mật, dù công nghệ đã phát triển, nhưng lo ngại về an toàn vẫn là nguyên nhân chính khiến nhiều người còn e dè với thanh toán số. Coi an ninh và niềm tin là trọng tâm, năm 2024, mạng lưới của Mastercard đã xử lý hơn 159 tỷ giao dịch toàn cầu, đồng thời đầu tư 10,6 tỷ USD vào sáng tạo trong an ninh mạng từ năm 2019. Các giải pháp ứng dụng AI và học máy giúp phát hiện gian lận theo thời gian thực, giảm thiểu rủi ro cho người tiêu dùng và tổ chức tài chính. Một số giải pháp công nghệ như Consumer Fraud Risk, Mastercard Identity Solutions đang được triển khai để bảo vệ giao dịch “ngầm” trong nền, vừa an toàn, vừa không làm gián đoạn trải nghiệm. Nhờ ứng dụng công nghệ, trong trong ba năm qua, Mastercard đã ngăn chặn 47,9 tỷ USD thiệt hại do gian lận.

Về trải nghiệm người dùng, đây chính là chìa khóa giúp thanh toán số phát triển bền vững. Với người tiêu dùng, thanh toán số mang lại sự tiện lợi, nhanh chóng và minh bạch; còn với doanh nghiệp, đặc biệt là khối vừa và nhỏ, đây là cơ hội mở rộng khách hàng, tăng hiệu quả vận hành và kết nối với hệ sinh thái thương mại điện tử.

Nhận định Việt Nam là một trong những thị trường chủ chốt, Mastercard đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% giao dịch thẻ tại Việt Nam sẽ được token hóa và xác thực an toàn. Hãng cam kết tiếp tục nâng cao hiệu quả thanh toán theo thời gian thực qua việc phòng chống gian lận, đảm bảo luồng dữ liệu xuyên biên giới an toàn, và thúc đẩy đổi mới công nghệ theo tiêu chuẩn toàn cầu.