Khi mỗi chiếc máy tính là một thi sĩ

Một câu chuyện viễn tưởng của Nga kể rằng để tránh việc phải mang nhiều sách lên tàu du hành vũ trụ, các nhà khoa học đã chế ra một chiếc hộp, bỏ vào đó 3.000 từ, cứ mỗi lần lắc chiếc hộp, các chữ lại tự sắp xếp thành một câu chuyện khác. Một phần mềm Việt Nam đã khiến điều viễn tưởng ấy thành thật, chỉ cần nêu chủ đề, mỗi ý, mỗi từ của bạn sẽ được máy tính và phần mềm biến thành những bài thơ nhiều phong cách.

Chỉ cần vào trang web ww.thomay.vn hay tải ứng dụng Thơ máy từ Google Play về điện thoại, bạn có thể biến tất cả thành thơ có vần điệu dù đó là những lời tâm tình của bạn hay một… bản báo cáo thuế.

Biến mọi lời thành thơ

Với giao diện khá trực quan và thân thiện, Thơ Máy cho phép mọi người thành thi sĩ ngay lập tức mà không cần phải biết qua luật thơ hay phong cách tác giả. Chỉ cần nhập các từ bạn muốn có trong bài thơ vào ô chừa sẵn, bạn hoàn toàn có thể thêm tên của vợ chồng, người yêu cũ hay kẻ thù của bạn vào đấy. Bạn chọn lựa thể thơ bạn muốn máy làm từ ta qua Tây đến Nhật như lục bát, thất ngôn, song thất lục bát, Haiku, Sonne… Sau đó bạn có thể tùy chọn các phong cách thơ như như Bùi Giáng, Nguyễn Du… để máy làm theo, hoặc bạn cũng có thể bỏ qua thao tác này mà để mày tự làm ra bài thơ như máy nghĩ. Sau đó bạn chỉ cần nhấn emter và nhận lại kết quả mong muốn. Với ứng dụng Thơ Máy bạn còn có thể tùy chọn gửi cho người khác qua các ứng dụng nhắn tin OTT hay đăng lên Facebook của bạn “tuyệt phẩm” ấy.

Với quá nhiều việc phải làm với một phần mêm thế này, từ việc xử lý ngôn ngữ tự nhiên, xử lý ngữ nghĩa tiếng Việt, thậm chí còn phải vận dụng các kiến thức văn học cao cấp như Phong cách học, cứ tưởng Thơ Máy có cả một đội quân lập trình và dàn chuyên gia sau lưng tầm cỡ nhưng theo ông Phan Quang Minh, Giám đốc Truyền thông Tinhvan Group-đơn vị chủ quản của Thơ Máy, mọi việc rất khác với hình dung.
 
“Dịch vụ Thơ Máy đặc biệt nhưng không tốn nhiều công sức và tiền bạc. Nó được phát triển dần dần qua… gần 20 năm, nhưng tổng cộng nỗ lực không tốn quá 1 người x năm. Phiên bản đầu tiên của Thơ Máy chỉ là sản phẩm thử nghiệm khi học lập trình ngôn ngữ Visual Basic vào năm 1996 của anh Hoàng Tô, nay là Chủ tịch HĐQT Tinh Vân. Ban đầu Thơ Máy có tên gọi “Em tập làm thơ”, được viết rất nhanh trong có 3, 4 ngày gì đó và được mang ngay ra trưng bày tại Hội chợ CNTT Expo’96 Triển lãm Giảng Võ, tạo nên rất nhiều sự thích thú cho khách tham quan, đến nỗi vài năm sau vẫn có người, kể cả các nhà thơ chuyên nghiệp ở các địa phương gọi về hỏi cách sử dụng. Năm 2001 anh Hoàng Tô viết lại phần mềm này trên nền tảng web (phiên bản 2.0) và nó cứ phục vụ cần mẫn như vậy trên internet, cho ra cả triệu bài thơ “rất đúng vần và niêm luật”. Đến tận năm 2011 thì một bạn sinh viên thuộc Vườn ươm Tinh Vân (TVi) là Hoàng Trọng Linh, hiện đang làm PhD ở Canada, hứng thú bắt tay vào code lại Thơ Máy trên nền tảng công nghệ mới và các thuật toán tiên tiến hơn, tạo ra phiên bản Thơ Máy như hiện nay tại địa chỉ thomay.vn”, ông Minh nói về lịch sử của Thơ Máy.

Tinh Vân từ trước đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên và trí tuệ nhân tạo. Trong nhiều năm với việc phát triển các dịch vụ tìm kiếm tiếng Việt, từ Vinaseek (2001-2007) đến máy tìm kiếm Xa Lộ, các dự án thư viện điện tử và nội dung số, phần mềm dịch tự động Davit, các công nghệ ứng dụng Big data… các thuật toán xử lý ngữ nghĩa tiếng Việt của Tinh Vân ngày càng được tối ưu và chắc chắn đã được tận dụng nhiều cho Thơ Máy.
 
Tính năng của phiên bản 3.0 hiện nay được tăng khá nhiều, trong đó quan trọng là khả năng chuyển mọi thứ thành thơ. Ví dụ Thơ Máy có thể nhanh chóng chuyển một đoạn truyện Kiều thành thơ thất ngôn:

“Ngày xuân con én đã đưa thoi
Chín chục thiều quang chợt sáu mươi
Cỏ tận chân trời non ngất nghểu
Một vài cành trắng điểm hoa rơi
Thanh minh trong tiết tháng ba ấy
Lễ là tảo mộ Đạp thanh thôi
Yến anh nô nức xa gần nhỉ
Chị em sắm sửa bộ hành chơi…”

Thơ Máy có thể chuyển lời bài hát “Hà Nội mùa vắng những cơn mưa” của nhạc sĩ Trương Quý Hải thành thơ lục bát:

“Mùa này Hà Nội vắng mưa
Khăn em bay, cái rét vừa hiu hiu
Thôi rơi hoa sữa em yêu
Cổ ngư chầm chậm về nhiều bước ta”

Thậm chí có thể chuyển một đoạn tin trên mục Tâm sự của VnExpress thành… thơ:

“…cô ta quá mức vô liêm
rất hay gửi nhắn tin kèm cho tôi
yên tâm công tác chồng ơi
bố con đã ở nhà rồi xa nhau
không còn chút sức lực nào
không còn cuộc sống đặt vào niềm tin…”

Đọc những bài trên quả dễ thấy có chút ngây ngô nhưng cũng khó hình dung đó chỉ là sản phẩm của máy. Cũng chỉ với sự trợ giúp của Thơ Máy ta mới có thể dễ dàng làm những thể “thuận nghịch độc”, ví dụ 1 bài thơ lục bát đọc xuôi từ trái sang phải hay đọc ngược từ phải sang trái đều “có nghĩa” và đúng luật:
 
“em yêu nắng cực chàng ơi
ai môi mềm đỏ thắm trời thu sang
vai tròn lót áo tơ vàng
chiều về khoai nóng bởi chàng yêu em…”

Đọc ngược từ phải sang trái:

“ơi chàng cực nắng yêu em
sang thu trời thắm đỏ mềm môi ai
vàng tơ áo lót tròn vai
em yêu chàng bởi nóng khoai về chiều…”
 
Máy giúp nhà thơ… bớt làm thơ

Một phần mềm có thể thay thế cho mọi thi sĩ, đó có phải là nỗi lo về việc trí tuệ nhân tạo sẽ chiến thắng con người không. Thơ vốn luôn được coi là địa hạt của tâm hồn mỗi cá nhân, các rung động trùng tần số với nhiều người, với các vấn đề lớn của xã hội mới tạo ra thi sĩ, vậy một thi sĩ máy luôn hùng dũng, lúc nào cũng sẵn sàng có thi hứng, không bao giờ cạn nguồn sáng tạo với các thuật toán của mình có đối nghịch với hình tượng thi sĩ như đã nói? “Còn xa lắm Thơ Máy mới có thể đem lại những bài thơ thực sự giá trị, hiện vẫn chỉ dừng lại ở tác dụng mang lại nhiều niềm vui sảng khoái cho những người yêu thơ và thích hài hước. Một tác dụng không thể phủ nhận của Thơ Máy, coi như có đóng góp cho văn học nước nhà là Thơ Máy giúp 1 số “nhà thơ” hạn chế làm những bài thơ quá chán, bởi chính họ cũng có thể nhận ra rằng chỉ cần bấm nút Thơ Máy là đã có thể sản xuất những bài thơ nghe còn hay và xuôi tai hơn”, ông Minh cười cho biết.

Đứng trước nỗi lo các thi sĩ từ máy có thể mang thơ mình ra in báo hay in tập, anh Minh thông tin, hiện số lượng truy cập thomay.vn không nhiều, mỗi ngày trung bình chỉ có khoảng 500-1.000 người truy cập, mỗi người trung bình “sản xuất” độ 10 bài mỗi lần. “Tôi không tin Thơ Máy có thể xuất hiện trên báo, bởi nó chưa đủ trình độ làm ra những câu thơ có cảm xúc, nhưng để hỗ trợ cho đúng niêm luật, gợi ý từ ngữ, hoặc giúp những bạn không biết gieo vần cho ra những bài chuẩn niêm luật thì là đặc biệt có ích”, ông Minh khẳng định.

Vào năm 2012, Tinh Vân đã làm một bộ lịch Thơ, nhưng thơ ở đây là Thơ Máy. Ý tưởng được triển khai rất nhanh, 12 tờ lịch tháng là 12 bài thơ do Thơ Máy sáng tác, điểm duy nhất khác biệt là các bài thơ này đều do nhà thơ Nguyễn Thế Hoàng Linh nhấn chuột lựa chọn, và được họa sĩ Nguyễn Thành Phong (tác giả bộ sách “Sát thủ đầu mưng mủ”) vẽ minh họa. Như bài thơ tháng Giêng dựa trên chủ đề Xuân Diệu của Thơ Máy như sau:

“Biển xanh hận tháng ngày nhiều trăng quá
Trời đầy trăng tình thổi gió em ơi
Mắt như thuyền hôn mãi ánh khơi vơi
Biển xanh lặng bước trong trăng soi bóng
Anh không xứng tha hồ nghe tiếng sóng
Cạnh bờ mây phảng phất má em hồng
Bâng khuâng thơm bằng ánh sáng thinh không
Gieo mộng tưởng nhạt sương mờ ai biết”

Nói về khả năng để tạo ra lợi nhuận từ Thơ Máy cũng như mục đích và mục tiêu của Tinh Vân khi mười mấy năm trường nuôi dưỡng và phát triển một ứng dụng thế này, ông Minh thừa nhận “Nguồn thu từ Thơ Máy tất nhiên không có, và Tinh Vân cũng không có chủ trương thu bất kỳ khoản tiền nào từ nó. Nhưng thực ra Thơ Máy đã tạo ra nhiều giá trị khác biệt cho Tinh Vân”.

Khi thơ đang lanh tràn từ nhà ra ngõ, ở tất cả các câu lạc bộ… và rất ít thơ hay, khác biệt thì sự xuất hiện và tồn tại của Thơ Máy có thể là câu đáp trả đàng hoàng nhất của những người làm công nghệ yêu thơ và ngôn ngữ tiếng Việt.

3 đoản thơ xuân sau đây ở các thể khác nhau được nhập và bấm ngẫu nhiên từ Thơ Máy, tặng bạn đọc. Có thể sẽ làm “đau đầu” nhiều người buổi sáng xuân.
 
Nắng ở mùa xuân tươi chỉ giòn
Em qua phố áo mỏng ôi thon
Nước về cửa biển xa ngân tiếng
Cánh bướm phía ngoài song hãy còn
 
Mùa mây nổi quét lá đa
Sáng lạnh vương tới tài hoa bao lần
Cơn gió ăn một lâng lâng
Êm đềm tuổi suốt trôi nâng niu trời
 
Rập bước tôi buồn lắm
Lệ ngân thớ đất nung

Phan Thành
(Theo Tạp chí Thế Giới Số – Xuân Bính Thân 2016)


 

Bộ 3 bảo mật Kaspersky 2016 đã sẵn sàng cho người dùng

Bắt đầu từ ngày mai (16/1/2016), khách hàng có thể nâng cấp phần mềm bảo mật Kaspersky phiên bản mới 2016 bằng cách download từ www.kaspersky.vn – hãng Kaspersky Lab và công ty Nam Trường Sơn – nhà phân phối các sản phẩm bảo mật Kaspersky tại Việt Nam vừa cho biết.

Bosch ra phần mềm quản lý video tương thích thiết bị các hãng khác

Bộ phận Hệ thống An ninh Bosch vừa ra mắt phần mềm quản lý video chuyên dụng (Video Management System – VMS) phiên bản 6.0 với nhiều tính năng mới và tiện dụng tương thích với thiết bị ghi hình và lưu trữ của các hãng khác và các giải pháp phần cứng, phần mềm như thiết bị ghi hình treo tường, tính năng phân tích hình ảnh..

Giáng sinh bất ngờ cho người yêu công nghệ

Việc lựa chọn quà tặng Giáng sinh để có thể gây bất ngờ và thích thú phụ thuộc vào giới tính, độ tuổi và sở thích của người được tặng. Nếu người thân của bạn hay người bạn yêu thương có niềm đam mê với những món đồ công nghệ thì bộ sản phẩm gợi ý đến từ Huawei dưới đây chắc chắn sẽ khiến gười nhận nở nu cười ý nghĩa cho mùa giáng sinh này.

Khi tiền ảo biến hình

Tại Việt Nam những tháng gần đây, khác biệt hẳn với mục đích ban đầu của những người sáng lập, tiền ảo Bitcoin đã biến thành một cái cớ cho các chân rết đa cấp hoạt động, mồi chài những người hám lợi và cả tin

Những xu hướng smartphone trong tương lai

Với sự phát triển của công nghệ, chiếc điện thoại giờ đây không chỉ là sản phẩm liên lạc và kết nối, mà với việc tích hợp thêm nhiều ứng dụng công nghệ tiên tiến đã và đang thay đổi mạnh mẽ cách chúng ta sinh sống, học tập và làm việc, giúp cuộc sống của con người ngày một trở nên dễ dàng hơn.

Cùng Mua ra mắt ứng dụng đi chợ giùm

Green Bag là tên ứng dụng điện thoại di động cung cấp dịch vụ đi chợ giùm và siêu thị online do Công ty TNHH Cùng Mua vừa ra mắt.

Ra mắt thiết bị xử lý cáu cặn và rỉ sét không dùng hóa chất

Ngày 27/11/2015 tại Trung tâm KHCN TPHCM, công ty TNHH Hozentech đã ra mắt thiết bị Scale Doctor xử lý cáu cặn, rỉ sét cho lò hơi và máy làm lạnh không dùng hóa chất. Không chỉ là thiết bị xử lý nước điện tử đầu tiên của Việt Nam, mà chip vi điều khiển được dùng trong thiết bị này cũng là dòng chip thương hiệu Việt – SG8V1 do Trung tâm Nghiên cứu và Thiết kế Vi mạch ICDREC thiết kế, sản xuất.

FPT Play chú trọng vào bản quyền phát sóng bóng đá

Việc tiếp sóng trực tiếp toàn bộ các trận đấu của giải bóng đá U.21 Quốc tế Báo Thanh Niên lần thứ 9, năm 2015, từ ngày 20/11 đến ngày 29/11/2015 FPT Play – dịch vụ TV Online, truyền hình đa nền tảng cho thấy các dịch vụ IPTV, OTT ngày càng chú trọng vào bản quyền phát sóng bóng đá.

Emirates cung cấp thế giới giải trí trên máy bay

Ngày 20/11/2015 tại Dubai, hãng hàng không Emirates giới thiệu hệ thống giải trí trên máy bay thế hệ mới (In-flight Entertainment – IFE). Bao gồm nâng kích thước màn hình lớn nhất, tăng dung lượng dữ liệu giải trí lên gấp 3 lần cùng hệ thống giải trí phong phú.

Ứng dụng eDoctor: dễ dàng kết nối với bác sĩ mọi nơi

Công ty chuyên về cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe eDoctor vừa ra mắt ứng dụng eDoctor trên điện thoại di động. Sản phẩm hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm, người dùng có thể tải về từ App Store, Google Play và Windows Phone để trải nghiệm.