Internet, kĩ thuật số – bạn đồng hành của dân đánh bắt xa bờ

Với những ngư dân đánh bắt xa bờ, vấn đề dự báo thời tiết có tính sinh sát, mức độ quan trọng hàng đầu cho họ. Trong thời đi đánh bắt xa bờ dựa vào hướng gió, la bàn và cột buồm, ngắm mây trời, ngắm sao đoán thời tiết, có không biết bao nhiêu người đã một đi không trở lại trong lòng đại dương mênh mông.

Khi nhắc đến những ngư dân, trong đó phần lớn họ ít được đào tạo, nhưng họ lại dựa vào công nghệ một cách thuần thục để bảo toàn tính mạng trên biển khơi, vấn đề này nghe có vẻ nghịch lý? Nhưng đó là sự thật rất hiển nhiên, rất sinh động hiện nay trên biển, trên những chiếc thúng chài, những chiếc thuyền chài nhỏ xíu ngoài biển khơi.

Anh Lưu, một ngư dân huyện đảo Lý Sơn, người được mệnh danh là ‘con sói biển kiêu hùng’, kể: “Khi xa bờ, lênh đênh ngoài trùng dương, chẳng thấy đâu là bờ bến, cái cảm giác hiu quạnh thật khó tả, có cảm giác như thân phận nhỏ nhoi của mình bị nuốt chửng, đang bị hút dần vào cái lổ xanh của biển trời. Lúc này, chỉ cần thoáng nghĩ đến gia đình, dù là người kiên cường, dũng cảm cỡ nào cũng phải bật khóc”.  “Chính vì thế mà ngư dân luôn tập cho mình thói quen ít nghĩ đến gia đình khi ra khơi, thay vào đó, hễ có ý nghĩ nhớ nhung thoáng qua thì cầm ngay bộ đàm, gọi về tàu cái, nói huyên thuyên một hồi đủ thứ chuyện cho quên đi nỗi buồn và tiếp tục buông câu. À, chuyện tôi đang nói là chuyện của người câu mực đấy nhé! Tôi cũng thử nghề này trong một thời gian không ngắn, sau này chuyển sang đánh cá thì đỡ buồn hơn…”.

Ông Lê Tân, một thuyền trưởng khác cũng thuộc hàng kỳ cựu trong nghề đánh bắt xa bờ, tâm sự: “Nghề đi câu mực bây giờ ở Lý Sơn ít người làm lắm, vì ra tít tận Trường Sa, xa nhà lâu ngày, cảm giác nhớ và buồn quá vì phải lênh đênh trên thúng rái một mình suốt cả ngày, cả đêm. Cứ tối đến, tàu chở mình đến đầu hải lưu, thả thúng rái, mình xuống thúng rái, thủ theo bộ đàm, lưỡi câu, đèn và thức ăn, bật đèn lên rồi thì cho thúng trôi lênh đênh theo con nước suốt đêm, vừa trôi vừa câu mực, có gì thì liên lạc qua bộ đàm, thúng trôi cho đến sáng, đói thì lấy lương khô ra ăn, sáng ra, thuyền chủ lại liên lạc bộ đàm, xác định vị trí mình để đến đón. Cũng không ít trường hợp trôi lênh đênh cả ngày hôm sau, đói khát đến ngất… cả ba tháng trời lênh đênh trên biển như vậy, chỉ biết liên lạc với đất liền bằng icom. Nghề đánh cá xa bờ thì đi ngắn hơn, trung bình từ hai mươi lăm đến ba mươi ngày, và cũng không phải lênh đênh trên thúng rái như câu mực, chỉ cần cùng nhau bủa lưới, bủa câu, dùng nhiều chiêu bí quyết nghề nghiệp để kiếm cá là đủ. Nhưng nghề câu cá, đánh lưới hay câu mực gì cũng khổ hết, thời tiết bình thường thì suôn sẻ, chứ thời tiết xấu thì thôi khỏi phải nói. Đến lúc này, mới thấy giá trị của công nghệ cao chừng nào. Thường thì dân chài trang bị mỗi thuyền một icom để liên lạc về nhà”. 

“Và ở nhà, bằng mọi giá, ít nhất thì cả làng chài có một người giỏi internet, nhiều thì vài người, mỗi nhà một người thì càng tốt. Những người giỏi internet sẽ lên mạng truy cập thông tin dự báo thời tiết từ các đài Nhật Bản, Mỹ, Canada , Úc và Việt Nam để so sánh, đối chiếu và tổng hợp ra một thông tin đáng tin cậy nhất cho anh em ngoài khơi. Về phần anh em ngoài khơi, thường thuê sóng icom để gọi về nhà, theo dõi tình hình thời tiết, thăm hỏi gia đình. Mỗi phút gọi thuê sóng như vậy tốn chừng 30 đến 50 ngàn đồng. Chính nhờ vào công nghệ internet mà gần đây, mọi trận bão, dân chài đều được biết trước, phòng tránh, neo đậu an toàn!”.

Tìm hiểu thêm về chuyện internet ở xóm chài, chúng tôi được biết những nhà dân chài ở đây đều trang bị internet cho con  cái họ, xem việc học internet không chỉ dừng ở kiến thức, sự hiểu biết về thế giới công nghệ số mà còn là sự sống còn của gia đình, người thân của họ. Chính vì vậy mà những đứa bé tuy mới học chưa hết cấp hai cũng được dạy cách truy cập mạng, theo dõi dự báo thời tiết khá rành rõi.

Có thể nói rằng đối với những dân chài nơi biển đảo Lý Sơn nói riêng và nhiều làng chài xa bờ khác trên đất nước nói chung, công nghệ internet đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với họ trong vấn đề giữ liên lạc với gia đình, trấn an tâm lý và phòng tránh những rủi ro do thiên tai gây ra. Trong một nghĩa nào đó, công nghệ mạng, công nghệ số đã thành cứu tinh của dân chài, mang đến cho họ sự bình an, thịnh vượng.

Phương Ngạn