Như mọi giải đấu khác, Euro 2012 đã có những bàn thắng và những tình huống gây tranh cãi. Tình huống trong trận đấu cuối cùng của bảng D giữa Anh và Ukraina vào rạng sáng nay, ngày 20/6/2012 là một minh chứng cụ thể. Và cũng lại như mọi lần, mối quan hệ giữa bóng đá và công nghệ lại dược đem ra cân nhắc, bàn cãi. Sự cần thiết của công nghệ trong các trận đấu bóng đá đang ở mức nào và bao nhiêu là đủ? Liệu công nghệ có giải quyết được những bất công và tranh cãi này?
Nỗi đau gợi mở
Mùa hè năm 2010, những người hâm mộ đội tuyển Anh hẳn sẽ không thể quên được cú sút như trái phá từ cự ly ngoài vòng cấm địa, vượt qua tay thủ thành của Đức, đập vào xà ngang rồi dội qua vạch vôi. Toàn thể sân vận động ở Bloemfontein như vỡ òa khi mà giấc mơ của người Anh lại được cứu rỗi với 2 bàn thắng chỉ trong 3 phút. Đức, trong lúc đó không có động lực và khả năng để ngăn cản đoàn quân 3 chú sư tử hồi sinh, và có thể sẽ nhận một thất bại tệ hại. Dĩ nhiên, toàn bộ những sự kiện trên đây, ngoại trừ phần đầu, có thể đã thành hiện thực nếu công nghệ theo dõi vạch vôi được sử dụng và, thực tế mà nói, có lẽ người Anh đã không thất vọng đến như thế. Thay vào đó, thực tế mà chúng ta đều biết là, những phút giây nín thở biến thành cơn giận dữ sau khi tuyển Anh bị loại, “bàn thắng không bao giờ được công nhận” được chiếu đi chiếu lại rất nhiều lần và Mark Lawrenson, một cựu ngôi sao bóng đá của Liverpool phải thốt lên “Điều gì FIFA không muốn? Công nghệ. Cảm ơn ông rất nhiều, Sepp Blatter,” trong sự đồng tình của rất nhiều người.
Nếu có điều gì đó an ủi từ sự kiện kể trên thì đó chính là việc nó đã trở thành một chất xúc tác để FIFA có một cái nhìn trái ngược về vấn đề công nghệ theo dõi vạch vôi, điều mà hầu như sẽ không bao giờ có câu trả lời tích cực trước đây, thậm chí cả trước khi người hỏi kịp kết thúc phần của mình. Chỉ 2 ngày sau đó, chủ tịch FIFA Sepp Blatter, người trước đó luôn phản đối việc sử dụng công nghệ trong bóng đá, đã xác nhận rằng Hội đồng ban hành luật của bộ môn này, Internation Football Association Board (IFAB), sẽ có một cuộc thảo luận về vấn đề công nghệ vạch vôi. Đã 2 năm trôi qua và quyết định về việc này vẫn… bóng chim tăm cá.
Động thái của FIFA
Thực tế là, công nghệ đã được sử dụng bởi FIFA trước đây rồi, nhưng chỉ trong khuôn khổ thử nghiệm ở giải Vô địch bóng đá thế giới dành cho lứa tuổi dưới 17 vào năm 2005 ở Peru. Kết quả không được như mong muốn và FIFA cho biết rằng, hệ thống, vốn được tạo ra bởi một công ty con của Adidas ở Cairo vẫn chưa đủ nhanh và chính xác.
“Tốc độ là chìa khóa thành công của bất kỳ hệ thống nào. Hệ thống phải đưa ra quyết định trong vòng dưới 1 giây,” Tiến sĩ Simon Choppin từ Trung tâm nghiên cứu thể thao (Center for Sports Engineering Research) ở Đai học Sheffield Hallam giải thích. “Phần lớn các công nghệ có thể xác định được quả banh đã vượt qua vạch vôi hay chưa, nhưng những gì mà FIFA quan tâm là điều này sẽ làm ảnh hưởng đến tốc độ của trận đấu cũng như can thiệp hơi sâu vào chuyên môn. Vì thế, một hướng đi khác được vạch ra là, làm sao để có thể đưa được thông tin đó đến với trọng tài một cách nhanh nhất có thể.”
Hợp đồng để tạo ra một công nghệ theo dõi vạch vôi cho môn túc cầu toàn thế giới có chi phí ước tính sẽ lên đến hàng trăm triệu USD, vì thế, cuộc cạnh tranh trở nên rất khốc liệt, với 9 công ty – toàn bộ đều đến từ Châu Âu – với hi vọng tháo gỡ được những quyết định sai lầm. Toàn bộ những dự án này đều phải trải qua các bài kiểm tra khắc nghiệt của Hiệp hội nghiên cứu công nghệ và khoa học của Thụy Sĩ (Swiss Federal Laboratories for Materials Science ad Technology – EMPA).
Cuộc thử nghiệm bắt đầu vào tháng 11, với 13 giờ liên tục sử dụng một máy phát bóng để xác định xem các bàn thắng có được phát hiện thông qua những tình huống đi vào một lưới trống và đi vào một khung thành được trấn giữ bởi một bức tường hay không. Một bài kiểm tra khác, quả bóng được thả lăn dọc theo vạch vôi, giả lập tình huống cần phải đánh giá tỉ lệ bóng đã qua vạch vôi như trong một trận đấu thực.
Để có thể lọt được vào vòng 2 của bài thử nghiệm, các công nghệ phải đạt được độ chính xác 100% trong 2 bài thử nghiệm, dưới điều kiện ánh sáng ban ngày và đèn nền, với khả năng truyền tải thông tin đến các trọng tài chỉ trong khoảng 1 giây. Trong số 9 hệ thống được kiểm tra, chỉ có hệ thống nổi tiếng của Vương Quốc Anh Hawk-Eye và hệ thống của Đan Mạch GoalRef có thể đạt được yêu cầu về cả độ chính xác lẫn tốc độ – dữ liệu cho biết rằng cả 2 đạt độ chính xác 100% và các trọng tài được thông báo về quyết định chỉ trong vòng 0,5 giây.
Sau đó, Hawk-Eye và GoalRef phải vượt qua một bài kiểm tra khắc nghiệt hơn nữa ở vòng 2, để có thể nhận được chứng chỉ của FIFA và được đặt trong các giải vô địch quốc gia, và các cuộc thi đấu, bao gồm cả World Cup của FIFA. Mặc dù cả 2 đối thủ cạnh tranh có cùng độ chính xác, nhưng cách thức dẫn đến thành công của họ hoàn toàn là 2 con đường khác nhau.
Hawk-Eye
Hawk-Eye có thể sẽ rất quen thuộc với những người hâm mộ thể thao ở Vương Quốc Anh, đặc biệt là những người theo dõi các môn như khúc côn cầu, snooker và tennis, những môn mà công nghệ này đã được áp dụng, hỗ trợ cho các trọng tài trong việc đưa ra những quyết định khó khăn. “Hawk-Eye là một hệ thống dựa trên máy quay, sử dụng các dữ liệu hình ảnh và thời gian để xác định vị trí của quả bóng và đánh dấu hình chiếu của nó, Choppin giải thích. “Đối với bóng đá, 6 máy quay sẽ được lắp đặt quanh khung thành, mỗi máy với thuật toán xử lý hình ảnh cao cấp nhất được cài đặt sẽ “khóa” tầm nhìn lên quả bóng, và xác định vị trí của bóng mỗi khi nó lọt vào trong tầm ngắm của từng máy quay. Sau đó, các máy này sẽ xác định một vị trí 3D của quả bóng để xác định vị trí chính xác của quả bóng này ở mọi thời điểm.”
Cũng giống như trong các đoạn replay của môn khúc côn cầu và tennis, mỗi máy quay được sử dụng để xác định và phân tích dữ liệu để một chiếc máy tính có thể tạo ra được replay ngay lập tức về hình chiếu của quả bóng trên các màn hình hiển thị ở sân vận động. Tuy nhiên, không giống như trong 2 môn thể thao nói trên, quyết định sẽ được đưa ra bởi các trọng tài trước khi tình huống được phát lại.
“Nếu đó là một bàn thắng, FIFA đòi hỏi rằng trọng tài cần phải được thông báo bằng cả hình ảnh và tín hiệu sóng radio thông qua một vòng đeo tay điện tử,” Choppin bổ sung. “Trong tài phải nhận được tín hiệu này bất kỳ nơi đâu ông ta xuất hiện trên sân để có thể đưa ra những quyết định ngay lập tức. Đoạn video vật chứng sẽ hậu thuẫn cho quyết định cuối cùng của ông ấy.”
Tuy nhiên, trong khi Hawk-Eye tỏ ra rất chính xác trong môn tennis, thì ở môn khúc côn cầu, đôi khi hệ thống lại xảy ra lỗi. Không gian trong các trận đấu khúc côn cầu to hơn, nhiều người hơn và chuyển động cũng nhiều hơn nữa. Liệu Hawk-Eye có thể theo dõi được quả bóng trong tình huống như thế, đặc biệt khi mà nó luôn luôn bay từ nơi này đến nơi khác với tốc độ chóng mặt?”
“Hawk-Eye cho biết rằng họ có thể vượt qua được chướng ngại vật này,” Choppin nói, “với các máy quay phim được lập trình để nhận diện duy nhất một quả bóng.” Kể cả là như thế, Paul Hawkin, người phát minh ra hệ thống, cho biết rằng quả bóng cần phải được trông thấy ít nhất là 25% để quyết định đưa ra là chính xác.
GoalRef
Công nghệ cạnh tranh, GoalRef, không gặp phải vấn đề như thế bởi hệ thống sử dụng tín hiệu radio mà không bị ảnh hưởng bởi cầu thủ, cho dù vạch vôi đông đúc như thế nào đi chăng nữa.
GoalRef là một hệ thống trên không, trong đó một thiết bị phát sóng radio nhỏ nhẹ sẽ được cất giữ trong quả bóng của trận đấu và phát ra các tín hiệu, được nhận biết bởi các ăng-ten nhúng trong các cầu môn. Một mạng lưới cáp được chôn ở dưới khu vực trải dài từ miệng khung thành cho đế hết đường kẻ penalty, tạo ra một khu vực từ trường, và sau đó thông báo cho trọng tài biết khi nào cảm biến vượt qua bề mặt của khung thành. Tuy nhiên, vấn đề được đặt ra ở đây là hệ thống phụ thuộc vào quả bóng được cất giấu thiết bị: Quả bóng phải chứng tỏ được rằng thiết bị luôn được giữ nằm chính giữa ngay cả khi bị sút đi với một lực lớn.”
Vị trí mà tín hiệu phát ra sẽ giúp xác định được vị trí của quả bóng. Vì thế nếu cảm biến bị dịch chuyển do một cú sút quá mạnh, hệ thống sẽ bị đánh lừa rằng quả bóng đang di chuyển dù có thể đã bị chặn lại. Điều này sẽ tạo ra các vấn đề ở tại vạch vôi, nơi mà độ chính xác đến từng milimet là điều cần thiết. GoalRef cũng cần phải làm việc với từng nhà sản xuất banh và chứng tỏ được với FIFA rằng bộ vi xử lý sẽ không có hiệu ứng nào với đường bay của quả bóng.
Điều này cũng có nghĩa rằng mỗi quả bóng tại mỗi giải đấu nào cũng cần phải được kiểm tra riêng biệt về độ chính xác – trong mùa World Cup vừa qua, khoảng 3.5000 quả bóng đã được sử dụng. Đây sẽ là một quá trình kiểm tra dài ngày, nhưng điều này đã không diễn ra tại Euro 2012. Quyết định cuối cùng về việc công nghệ nào, nếu có, sẽ được bật đèn xanh sẽ có sau một cuộc họp của IFAB vào ngày 2/7, 1 ngày sau trận chung kết Euro 2012. Giải đấu lớn đầu tiên hi vọng sẽ có được sự hỗ trợ của công nghệ là World Cup 2014 ở Brazil.
Người hay công nghệ?
“Việc sử dụng công nghệ trong các trận đấu bóng đá ở thời điểm hiện tại là gần như không thể tránh khỏi,” Tom Adams, biên tập cao cấp tại EuroSport-Yahoo!, cho biết “Tôi sẽ khá ngạc nhiên nếu chúng ta không thấy được 1 trong 2 hệ thống trên được chấp thuận, hoặc cũng có thể là cả 2, bởi FIFA không dám tạo ra một thế độc quyền trên toàn thế giới cho một nhà cung cấp, đặc biệt là khi mà Hawk-Eye được sở hữu bởi Sony, là một trong những nhà tài trợ lớn của FIFA.”
Chi phí ước tính để mua GoalRef vào khoảng 150.000 bảng Anh cho mỗi câu lạc bộ, trong khi Hawk-Eye có chi phí đắt đỏ hơn nhiều, với khoảng 250.000 bảng Anh. Điều này, đã dấy lên nghi ngờ về sự cần thiết của các công nghệ hỗ trợ trọng tài ở vạch vôi trong các trận đấu chuyên nghiệp.”
FA (Liên đoàn Bóng đá Anh) đã có một thông báo cho biết rằng họ “không có trách nhiệm trong việc giới thiệu công nghệ theo dõi vạch vôi một cách độc lập”, quyết định mà họ luôn luôn bác bỏ khi thảo luận. Quan điểm của FA đã thay đổi sau khi một bàn thắng ma nữa được thực hiện sau trận bán kết FA Cup trong mùa giải này giữa Chelsea và Tottenham. Trong trường hợp này, bàn thắng được trao cho Chelsea có thể sẽ bị công nghệ chỉ ra rằng quả bóng đã bị chặn trước vạch vôi.
Tương tự, UEFA (Liên đoàn Bóng đá Châu Âu) cho biết rằng họ cũng sẽ không vội áp dụng các công nghệ này trong những trận đấu C1 và C3 trong tương lai, và vẫn sẽ giữ nguyên với quyết định sử dụng 2 trọng tài phụ đặt ngay sau khung thành để giúp trọng tài chính có quyết định chính xác. “Công nghệ theo dõi vạch vôi, bạn có thể thấy được liệu bàn thắng được ghi hay chưa,” Thư ký của UEFA Gianni Infantino cho biết, “một trọng tài phụ ở sau khung thành cũng có thể thấy được như thế, và còn nhiều điều khác nữa.”
Ngoài ra, cũng có những mối quan tâm cho rằng, nếu vị thần đèn công nghệ này được giải thoát, ông ta sẽ dừng ở đâu? “Nếu máy quay Hawk-Eye nhìn xuyên suốt đường biên để theo dõi một quá bóng bay vào khung thành, liệu có gì chắc chắn được rằng hệ thống cũng có thể theo dõi được tình huống trước đó khi mà quả bóng đã ra ngoài đường biên trước khi vào lưới?, Sinstadt cho biết, “Liệu những người có trách nhiệm sẽ nhắm mắt và giữ nguyên bàn thắng, hay sẽ là một cú ném biên hoặc phát bóng lên?”.
Bài kiểm tra thật sự cho công nghệ theo dõi vạch vôi không phải là những thử nghiệm của EMPA, mà sẽ là khi các hệ thống được triển khai trong thực tế, được thử nghiệm trong môi trường thật, và người hâm mộ lúc đó sẽ lên tiếng.
Khánh Hòa
| Huấn luyện viên, cầu thủ: Rất nên. “Công nghệ theo dõi vạch vôi là điều không cần phải nghĩ”, Frank Lampard – cầu thủ của CLB Chelsea và tuyển quốc gia Anh. “Khi chúng ta có được công nghệ, những quyết định tồi tệ của trọng tài sẽ không còn nữa. Chỉ cần vài giây để có thể đưa ra 1 quyết định đúng đắn. Vậy điểm nào sai trong việc đưa ra quyết định đúng?”, Harry Redknapp, Huấn luyện viên Tottenham. “Chúng ta đã kêu gọi nên áp dụng công nghệ từ rất lâu rồi. Hãy hi vọng rằng những người có quyền sẽ có quyết định đúng đắn.” John Terry, cầu thủ CLB Chelsea và tuyển quốc gia Anh. “Công nghệ theo dõi vạch vôi là điều cần thiết.” Mark Lawrenson, cựu cầu thủ Liverpool và học giả thể thao của BBC. |
| Quan chức: Không chắc lắm. “Những gì chúng ta có tại thời điểm này là 2 trọng tài phụ đứng sau cầu môn, và chúng tôi hài lòng với điều này.” Gianni Infantino, thư ký UEFA. “Những môn thể thao khác thường thay đổi luật lệ để tương thích với công nghệ mới. Chúng tôi không làm theo xu hướng này và điều này làm nên sự thú vị và nổi tiếng của môn bóng đá. Trong tài tạo ra quyết định: một con người, chứ không phải là cái máy.” Sepp Blatter, chủ tịch FIFA, phát biểu vào năm 2008, sau khi dừng lại quyết định về việc có thêm trọng tài phụ. “Thật sự mà nói sau những trải nghiệm ở World Cup kì này, sẽ là điều khó hiểu nếu không mở lại những hồ sơ về công nghệ theo dõi vạch vôi.” Một lần nữa lại là Sepp Blatter, vào năm 2010. |
Một số lượng lớn các ứng dụng ngày càng tăng được các nhà phát triển tạo ra để làm cho các thiết bị iPad và iPhone trở thành một phương pháp thay thế cho giao tiếp đối với những người câm. Một ứng dụng OneVoice được nhà phát triển ứng Legend ra mắt cho mục đich như vậy.
Japan Display Inc. (JDI) vừa chính thức giới thiệu màn hình LCD có kích thước 2,3″ với độ phân giải là 1280 x 800.
MOSFET có thể là những điểm nhấn nhỏ trong các bo mạch chủ, nhưng cũng có thể là kẻ thay đổi vị thế của cuộc chiến giữa các sản phẩm này với nhau. Gigabyte đã trình diễn công nghệ tương lai của hãng, với hàng loạt các bo mạch chủ thuộc dòng “UP” tại Computex lần này.
Cuối cùng thì phiên bản trình duyệt Opera Mini cũng được nâng cấp lên phiên bản 7. Đây chính là trình duyệt được yêu thích nhất trong số các trình duyệt dành cho điện thoại di động, smartphone hoặc feature phone.
Giữ đúng lời hứa về việc ra mắt Windows 8 Release Preview vào tuần đầu tiên của tháng Sáu, Microsoft vào ngày 1/6 vừa qua đã chính thức cho phép mọi người tải về phiên bản thử nghiệm thứ hai của Windows 8. Hãng đã từng phân phối bản Windows 8 Consumer Preview hồi tháng 3 và nhận được nhiều phản hồi tích cực từ phía người dùng.
Thời gian qua, người dùng Windows Phone đã khá thất vọng vì ứng dụng Photosynth, một ứng dụng chụp ảnh panorama rất thú vị của Microsoft đã phát triển và hỗ trợ dành cho người dùng iOS của Apple từ tháng Tư năm ngoái nhưng lại chưa cung cấp cho người dùng nền tảng di động Windows Phone của hãng cho những ai yêu thích phong cánh chụp ảnh panorama.
Từ thực tế quá tải về quản lý hồ sơ cũng như lượng bệnh nhân tại các trung tâm xạ trị, bệnh viện… nhóm Lynx đã nghiên cứu thành công “Hệ thống lập kế hoạch xạ trị ung thư quản lý thông tin bệnh nhân trên web (LYNX)”. Khi được ứng dụng, LYNX giúp giảm bớt chi phí điều trị cho bệnh nhân, mặt khác giúp bác sĩ, kỹ thuật viên và bệnh nhân có môi trường tương tác với nhau một cách dễ dàng, thuận tiện, đảm bảo thông tin điều trị của bệnh nhân được lưu trữ an toàn và truy xuất dễ dàng.
Một công ty mới thành lập Leap Motion vừa trình diễn hệ thống điều khiển bằng cử chỉ Leap. Hệ thống này có thể theo dõi các chuyển động của người dùng với độ chính xác là 0,01mm, cao hơn 100 lần so với Kinect và “nhạy hơn 200 lần so với bất kì thiết bị nào trên thị trường”.
Đưa cây cảnh vào không gian mạng đang là phong trào mới trong giới chơi cây cảnh. Với những người chơi cây cảnh thực thụ, gầy dựng phong trào trên web không chỉ giúp quảng bá sản phẩm mà còn mở rộng sân chơi cho những người cùng niềm đam mê.
Hãy tưởng tượng, một thế giới với các thiết bị điện tử có thể tự cấp điện, tự phục hồi pin sử dụng… chắc chắn bạn sẽ nghĩ đó chỉ là “chuyện như đùa”. Nhưng căn cứ vào những công nghệ chip đang được nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đặc biệt của Mỹ, điều này có khả năng thành sự thật. Những công nghệ này thật sự tạo nên cho các nhà sản xuất nhiều ý tưởng cho loạt sản phẩm mới và sáng tạo và rẻ hơn trong tương lai.