Trung Quốc thông qua bộ luật PIPL, nhắm trực tiếp vào các công ty xử lý dữ liệu người dùng

Trung Quốc đã thông qua một trong những luật bảo vệ dữ liệu nhằm thắt chặt kiểm soát cách thức thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người dùng từ các công ty trong nước.

Luật nhắm đến công ty tư nhân xử lý dữ liệu người dùng nhưng không ảnh hưởng đến nỗ lực giám sát của Chính phủ

Internet tự do một thời của Trung Quốc đang dần phải đối mặt với các quy tắc mới bảo vệ dữ liệu cá nhân, khi cộng đồng dân số trực tuyến lớn nhất thế giới nhận thức được những lo ngại về quyền riêng tư.

Vì thế, Cơ quan lập pháp hàng đầu của Trung Quốc, Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc đã thông qua một bộ quy tắc toàn diện về thu thập, xử lý và bảo vệ dữ liệu có tên là Personal Information Protection Law (Bộ Luật Bảo vệ Thông tin Cá nhân- viết tắt PIPL), kênh Associated Press đưa tin hôm 20/8. Trước đây, các quy định về dữ liệu người dùng được lan truyền chủ yếu thông qua luật chắp vá theo các giai đoạn.

Bộ luật mới nhắm mục tiêu cụ thể đến cách các công ty tư nhân xử lý dữ liệu người dùng. Luật dường như không ảnh hưởng đến các nỗ lực giám sát của chính phủ Trung Quốc.

Luật sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 11 tới đây. Nó đưa ra các tiêu chuẩn cụ thể về loại thông tin mà các công ty tư nhân ở Trung Quốc có thể thu thập, cũng như các tiêu chuẩn liên quan đến việc lưu trữ dữ liệu đó. Tuy nhiên, toàn văn của luật vẫn chưa được công bố chính thức, hãng thông tấn AP đưa tin.

Ngoài ra, luật bắt buộc các công ty phải có sự đồng ý của người dùng trước khi họ thu thập dữ liệu, và cũng yêu cầu các công ty cung cấp cho khách hàng khả năng rút lại sự đồng ý bất cứ lúc nào. Luật cũng cấm các công ty từ chối dịch vụ đối với những khách hàng từ chối cung cấp thông tin của họ.

Cổ phiếu của các công ty Trung Quốc như Alibaba sụt giảm sau tin tức về việc luật được thông qua. Dự luật bảo vệ dữ liệu mới cũng theo sát các hành động chống độc quyền được thực hiện đối với các công ty như Tencent và Alibaba.

Các chuyên gia thị trường Trung Quốc nhận định, luật này phản ánh một chiến lược kinh tế mới của Bắc Kinh, bao gồm việc muốn những gã khổng lồ công nghệ kiếm tiền từ việc số hóa các dịch vụ thay vì nhắm vào dữ liệu truyền thông xã hội.

Mặc dù luật này tương tự như Quy định bảo vệ dữ liệu toàn cầu của châu Âu (GDPR), nhưng khác ở chỗ không đề cập bất cứ điều gì về việc hạn chế khả năng của đảng cầm quyền hoặc chính phủ trong việc truy cập thông tin người dùng ở Trung Quốc.

Vi phạm các quy định của luật này cũng có thể mang lại một cái giá rất đắt cho các công ty, bao gồm tiền phạt lên đến 7,7 triệu đô la hoặc lên đến 5% thu nhập kinh doanh hằng năm của công ty đó.

Mặc dù luật chủ yếu nhắm vào các công ty có trụ sở tại Trung Quốc, nhưng nó bao gồm các điều khoản quy định cách các công ty nước ngoài có thể xử lý dữ liệu của công dân Trung Quốc.

Luật mới cho biết dữ liệu cá nhân nhạy cảm bao gồm thông tin mà nếu bị rò rỉ có thể dẫn đến “phân biệt đối xử … hoặc đe dọa nghiêm trọng đến sự an toàn của cá nhân” bao gồm phân biệt chủng tộc, xâm phạm quyền dân tộc, tôn giáo, dữ liệu sinh trắc học hoặc nơi ở của một người.

Có khả năng quy định mới sẽ ảnh hưởng chủ yếu đến các công ty kinh doanh nhiều về dữ liệu khách hàng. Về phần mình, Apple đã thực hiện các bước để giảm thiểu dữ liệu mà họ thu thập về người dùng. Gã khổng lồ công nghệ Cupertino cũng tuân thủ các quy định của Trung Quốc, bao gồm các quy tắc yêu cầu dữ liệu iCloud phải được lưu trữ trên các máy chủ trong nước.

Bắc Kinh tăng cường giám sát công nghệ

Luật PIPL được đưa ra khi sự giám sát theo quy định của Trung Quốc đối với các công ty công nghệ của nước này ngày càng được tăng cường. Với PIPL, cùng với Luật An ninh mạng và Luật Bảo mật Dữ liệu của nước này, Trung Quốc đã dần tăng cường quy định về kiểm soát dữ liệu của mình.

Kendra Schaefer, đối tác có trụ sở tại Bắc Kinh tại công ty tư vấn Trivium China cho biết: “Việc phát hành PIPL hoàn thành bộ ba cơ chế quản lý dữ liệu nền tảng của Trung Quốc và nó sẽ mở ra một kỷ nguyên mới về tuân thủ dữ liệu cho các công ty công nghệ. Bởi hiện tại Bắc Kinh ngày càng lo ngại về số lượng dữ liệu mà các công ty đang thu thập – đặc biệt là trong lĩnh vực internet, và những tác động tiềm tàng của điều đó”.

Trên toàn cầu đã có một sự thúc đẩy để tạo ra các quy tắc tốt hơn về bảo vệ dữ liệu. Vào năm 2018, Quy định chung về bảo vệ dữ liệu mang tính bước ngoặt của Liên minh Châu Âu có hiệu lực. Quy định đó nhằm cung cấp cho công dân trong khối quyền kiểm soát nhiều hơn đối với dữ liệu của họ.