Tây An muốn trở thành Thung lũng Silicon mới của Trung Quốc

Áp lực ngày càng tăng từ Mỹ đã thúc đẩy Trung Quốc xây dựng các trung tâm công nghệ cao của riêng mình, và chính quyền thành phố Tây An đang muốn hướng đến điều đó.

Trong 40 năm qua, việc thử nghiệm các chính sách thân thiện với doanh nghiệp lĩnh vưc công nghệ ở thành phố Thâm Quyến đã biến nơi đây trở thành địa điểm tương đương với Thung lũng Silicon, bao gồm những cái tên như Tencent hay Huawei. Nhưng cho đến nay, các thành phố khác vẫn chưa thể lặp lại thành công của Thâm Quyến.

Trong khi đó, sự cấp bách của Trung Quốc đối với khả năng tự cung cấp công nghệ là trọng tâm của kế hoạch phát triển 5 năm mà quốc gia này công bố vào tháng 3 vừa qua, với các mục tiêu đầy tham vọng về R&D trong 7 công nghệ “biên giới” như chất bán dẫn.

Cách Thâm Quyến 4,5 giờ bay về phía bắc, thành phố Tây An có nhiều yếu tố phù hợp để đổi mới công nghệ: các trung tâm nghiên cứu hoặc sản xuất chất bán dẫn, hàng không vũ trụ và các ngành công nghệ cao khác; tài năng từ các trường đại học địa phương; và đầu tư đáng kể từ các doanh nghiệp nước ngoài. Cả Samsung và nhà sản xuất chip Micron của Mỹ đều có các hoạt động chính tại Tây An, vốn là thành phố lớn phát triển nhanh nhất ở Trung Quốc vào năm ngoái.

Thị trưởng Tây An, Li Mingyuan, cho biết trong một tuyên bố vào tháng trước với CNBC rằng đổi mới công nghệ nằm ở vị trí hàng đầu trong danh sách phát triển chất lượng cao của ông. Ông cho biết đến năm 2025, Tây An đặt mục tiêu đạt sản lượng trong lĩnh vực sản xuất tiên tiến hơn 153,85 tỷ USD và hỗ trợ hơn 10.000 doanh nghiệp công nghệ cao, với tổng GDP khoảng 210 tỷ USD. Đó là mức tăng trưởng khoảng 40% so với GDP của Tây An vào năm ngoái.

Nhưng các nhà phân tích cho rằng chính quyền đang bóp nghẹt tiềm năng của Tây An. Sự khác biệt lớn nhất giữa Thâm Quyến và Tây An là các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong Thâm Quyến, trong khi Tây An cần giảm bớt vai trò của chính phủ. Để thấy rõ điều này, hãy nhìn vào cổ phiếu hạng A. Theo dữ liệu từ Wind Information, khoảng 1/3 trong số khoảng 40 cổ phiếu hạng A có trụ sở tại Tây An do tư nhân điều hành, trong khi khoảng 2/3 của hơn 300 cổ phiếu hạng A có trụ sở tại Thâm Quyến do tư nhân điều hành.

Khi mô tả nỗ lực đổi mới công nghệ của Tây An, ông Li chỉ ra những đóng góp từ các doanh nghiệp ngoài quốc doanh và nước ngoài của thành phố. Vào năm ngoái, một công ty năng lượng mặt trời địa phương tên là Longi Green Energy Technology đã trở thành công ty niêm yết công khai lớn nhất ở miền Tây Trung Quốc và là nhà sản xuất tấm silicon đơn tinh thể lớn nhất thế giới. Trong khi đó, Micron đã đầu tư tổng cộng 1 tỷ USD vào cơ sở Tây An, chiếm 90% năng lực sản xuất toàn cầu của công ty, mặc dù Micron đã không đưa ra bình luận.

Là một cố đô của Trung Quốc, Tây An cũng phải đối mặt với những hạn chế về mặt vật lý đối với việc mở rộng đô thị do các cấu trúc và hiện vật lịch sử. Giám đốc nghiên cứu tại Viện Milken, Perry Wong, cho biết khu đô thị Thành Đô-Trùng Khánh ở tây nam Trung Quốc có cơ hội tốt hơn để trở thành trung tâm đổi mới công nghệ hơn so với Tây An.

Theo Wong: “Thâm Quyến cũng được hưởng mức độ tự do chính sách cao mà không thành phố nào khác ở Trung Quốc có được. Vì vậy, Tây An cần phải suy nghĩ một cách kỹ lưỡng”.

Một lợi ích mà Thâm Quyến có được là sự gần gũi với Hồng Kông. Khi Bắc Kinh tăng cường kiểm soát khu vực, lựa chọn tất yếu của các công ty Hồng Kông là hợp tác nhiều hơn với Trung Quốc đại lục. Các doanh nghiệp Hồng Kông có thể chia sẻ kinh nghiệm và tài năng của họ để đóng góp vào sự phát triển của Trung Quốc, đặc biệt là tài chính và học thuật.