Việt Nam sẽ trở thành quốc gia số vào năm 2030

Việt Nam phấn đấu đến năm 2030 trở thành quốc gia số, ổn định thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ tiên tiến và mô hình mới.

Mục tiêu trở thành quốc gia số

Năm 2030 Việt Nam sẽ trở thành quốc gia số, đó cũng chính là mục tiêu được đưa ra trong “Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021 – 2030 và Phương hướng, nhiệm vụ 5 năm tới (2021-2025)” do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giới thiệu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng sáng ngày 28/3/2021.

Thủ tướng cho biết, sau 35 năm đổi mới, ngoài các thành tựu đạt được, nền kinh tế vẫn còn những tồn tại, hạn chế, tiềm ẩn nhiều rủi ro; trình độ khoa học công nghệ, năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp; tăng trưởng GDP có xu hướng chững lại, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình và tụt hậu.

Năm 2030 Việt Nam phấn đấu trở thành quốc gia số, do đó cần tập trung ưu tiên ứng dụng công nghệ cao vào các lĩnh vực trong đời sống. Tái cơ cấu các mảng dịch vụ và ngành nghề trên nền tảng công nghệ hiện đại, công nghệ số. Các doanh nghiệp viễn thông CNTT, doanh nghiệp số sẽ là những đơn vị chủ lực xây dựng các nền tảng công nghệ số, làm nền tảng cho kinh tế số và xã hội số.

Chuyển đổi số khi được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực đời sống đồng nghĩa với mỗi người dân khi đồng thời sở hữu 2 danh tính trong thế giới thực và thế giới ảo. Trong xã hội hiện đại, ranh giới giữa thế giới thực và ảo ngày một mờ nhạt và có ảnh hưởng qua lại ngày càng chặt chẽ làm thay đổi các thức làm việc, giao tiếp.

Việt Nam sẽ ưu tiên chuyển đổi số một số ngành nghề như: như y tế, giáo dục đào tạo, tài chính ngân hàng, nông nghiệp, giao thông vận tải và logistics, năng lượng, tài nguyên môi trường, sản xuất công nghiệp.

Chuyển đổi số là gì?

Theo định nghĩa của Bộ Thông tin và Truyền thông trong Cẩm nang chuyển đổi số, thì chuyển đổi số là quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện các mặt đời sống của cá nhân, tập thể, các tổ chức và doanh nghiệp dựa trên các công nghệ số. Tổng thể và toàn diện được hiểu là mọi bộ phận và mọi mặt.

Chuyển đổi số khác biệt hoàn toàn so với ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT). Theo đó, ứng dụng CNTT sẽ tối ưu quy trình theo mô hình hoạt động đã có, trong khi chuyển đổi số sẽ thay đổi quy trình và mô hình hoạt động mới để cung cấp các dịch vụ mới hoặc dịch vụ sẵn có theo cách hoàn toàn mới.

Britannica là ví dụ dễ thấy sự khác biệt giữa 2 mô hình ứng dụng CNTT và chuyển đổi số. Britannica là công ty kinh doanh sách bách khoa toàn thư phục vụ ngành giáo dục với tuổi đời 250 năm. Mảng kinh doanh chính của Britannica là bán bộ sách bách khoa toàn thư gồm 32 tập được bọc bìa da sang trọng.

Britannica đã ứng dụng công nghệ thông tin cho mảng kinh doanh của mình bằng cách số hoá 32 quyển sách và bán dưới dạng đĩa CD. Ngày nay, Britannica đã không còn bán sách bách khoa toàn thư cũng không xuất bản đĩa CD mà thay đổi hoàn toàn mô hình kinh doanh bằng cách bán dịch vụ truy cập trực tuyến đến kho nội dung của Britannica.

Công nghệ số sẽ đồng hành cùng việc chuyển đổi số, là bước tiến cao hơn của CNTT, có tốc độ xử lý cao hơn, khả năng truyền tải dung lượng lớn, và chi phí rẻ. Điện thoại thông minh là ví dụ rõ ràng của công nghệ số khi sở hữu sức mạnh gấp hàng nghìn lần của chiếc máy chủ cách đây 50 năm và có giá rẻ hơn hàng trăm lần.

Các công nghệ số đang thúc đẩy chuyển đổi số gồm: trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, chuỗi khối.

Chuyển đổi số đang thay đổi các lĩnh vực đời sống như thế nào?

Quá trình chuyển đổi số có thể sẽ xuất hiện các công việc và lĩnh vực mới bên cạnh việc biến mất của một số lĩnh vực không phù hợp. Mọi thứ sẽ thay đổi nhưng theo hướng tích cực hơn. Trong tương lai gần các công việc tự động hóa sẽ dành cho máy móc và trí tuệ nhân tạo, con người chỉ tập trung các kỹ năng xã hội, sự sáng tạo, nghệ thuật và các ý tưởng nhân văn điều mà máy tính không thể làm được.

Chuyển đổi số có thể sẽ làm biến mất nhiều ngành nghề có khả năng tự động hoá như: nhân viên bán hàng qua điện thoại, nhân viên thư viện, người định giá bảo hiểm, chuyển phát…

Tuy vậy, chuyển đổi số sẽ ít ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề thậm chí sẽ hỗ trợ công việc nhanh chóng hơn nhờ máy học và AI như: Bác sĩ, chuyên gia trị liệu, bác sĩ tâm lý, khảo cổ, kiến trúc, CEO, nghệ sĩ…

Công cuộc chuyển đổi số, trẻ em được hưởng lợi nhiều nhất đặc biệt là mảng giáo dục. Tỷ lệ truyền thụ kiến thức trực tuyến sẽ tăng dần lên, thời gian trẻ đến trường sẽ ít đi và dành phần nhiều thời gian còn lại cho những hoạt động khác như vui chơi. Học sinh hoàn toàn có thể học tập ở nhà, chỉ đến lớp để làm việc theo nhóm và giải quyết các bài tập nhóm và vui chơi.

Giáo dục sau khi chuyển đổi sẽ không mang tính đại trà là hướng đến trải nghiệm và cá thể hoá. Phương pháp và tài liệu linh động theo từng học viên với tốc độ tiếp thu kiến thức và sự hứng thú về từng môn học khác nhau.

Việc khám và chữa bệnh từ xa chỉ mới là giai đoạn khởi đầu của quá trình chuyển đổi số trong Y tế. Công nghệ số sẽ phân tích, giải mã bản đồ gen, chẩn đoán và kê đơn thuốc cho từng cá nhân. Các cảm biến IoT sẽ được cấy ghép trong cơ thể người để theo dõi diễn biến sức khoẻ và cảnh báo cho người sử dụng hoặc các robot nano đủ nhỏ để chu du và dọn dẹp mỡ máu…

Chuyển đổi số cũng quan trọng cho các doanh nghiệp mở ra nhiều tiềm năng mới từ quy mô đến hiệu quả trong hoạt động kinh doanh như truy xuất thông tin chi tiết dữ liệu, theo dõi thông tin kinh doanh thời gian thực… cho phép nhà quản lý đưa ra các quyết định chính xác và nhanh chóng. Duy trì tính cạnh tranh của doanh nghiệp và nâng cao trải nghiệm của khách hàng.

Cẩm nang chuyển đổi số gồm 20 câu hỏi lớn và 100 câu hỏi nhỏ cùng phần trả lời, xem thêm tại đây.