Gliese 486 b: Hành tinh ‘siêu trái đất’ giúp tìm kiếm sự sống ngoài vũ trụ

Hành tinh đá Gliese 486 b có thể sẽ nhận được rất nhiều sự chú ý của giới thiên văn trong vài năm tới.

Hành tinh mới Gliese 486 b được xếp hạng vào loại Siêu Trái Đất (“Siêu trái đất” là những hành tinh ngoài hệ mặt trời to hơn trái đất, nhưng nhỏ hơn sao Thiên Vương và Hải Vương). Việc phát hiện ra nó có thể giúp các nhà thiên văn hiểu rõ hơn về bầu khí quyển của các hành tinh đá trong vũ trụ.

Trong phát hiện mới nhất, Gliese 486 b chỉ cách Trái đất 26,3 năm ánh sáng và lớn hơn Trái Đất của chúng ta khoảng 2,8 lần, và đang quay quanh một ngôi sao lùn đỏ nhỏ, mờ, ít sáng hơn mặt trời, với kích thước bằng khoảng 1/3 mặt trời – nghiên cứu mới cho thấy.

Ngoài ra, nhóm khám phá thuộc Viện Thiên văn học Max Planck ở Heidelberg, Đức xác định rằng, Gliese 486 b có nhiệt độ bề mặt khoảng 800 độ F (430 độ C). Với mức nhiệt này, bạn sẽ không thể đi ra ngoài nếu không có một số loại bộ đồ bảo hộ vũ trụ, và dĩ nhiên, nó không thể hỗ trợ sự sống cho con người. Nhưng vì những lý do riêng, người ta hy vọng Gliese 486b sẽ giúp các nhà khoa học tìm hiểu xem, liệu những hành tinh tương tự có thể cho con người sinh sống được hay không, hoặc có đang có những dấu hiệu sự sống ngoài hành tinh đang tồn tại trên đó hay không.

Tác giả chính của nghiên cứu này, ông Trifon Trifonov cho biết qua một e-mail rằng, ông và các đồng nghiệp đã phát hiện ra Gliese 486 b bằng thiết bị đo quang phổ CARMENES. Thiết bị này được lắp đặt trên kính thiên văn 3,5 mét tại Đài quan sát Calar Alto ở Tây Ban Nha.

CARMENES tìm hành tinh này thông qua phương pháp thăm dò “vận tốc xuyên tâm”, nghĩa là quan sát sự dao động trong chuyển động của một hành tinh do lực hấp dẫn của các sao chủ gây ra. Cuối cùng thì công cụ đã phát hiện ra hành tinh đá Gliese 486 dao động chao đảo quanh sao chủ theo chu kỳ lặp lại tương tự khoảng thời gian 1,47 ngày của Trái đất.

Tuy nhiên, nhiệt độ bề mặt của nó gần với nhiệt độ của sao Kim, vì vậy Gliese 486 b không phải là ứng cử viên sáng giá cho sự sống của con người như chúng ta biết. Trifonov đã hình dung ra nó như một thế giới “nóng và khô, xen kẽ với núi lửa và những dòng sông dung nham rực sáng”.

Ngoài ra, vì quỹ đạo của Gliese 486 b quá hẹp, Gliese 486 b có khả năng “bị khóa gọn chặt với ngôi sao chủ của nó, giống như mặt trăng cùng Trái đất. Vì vậy, hành tinh đá này cũng có thể có ban ngày nóng rực và mặt ban đêm lạnh hơn nhiều. Nó cũng bị chiếu xạ nặng, có đất đá và dường như có lõi kim loại, với trọng lực có thể mạnh hơn 70% so với Trái đất. Điều này sẽ khiến việc đi lại và nhảy trở nên khó khăn hơn. Một người nặng 50kg trên Trái đất sẽ cảm thấy như họ nặng 85kg khi đi trên Gliese 486 b.

Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều lý do để hào hứng với Gliese 486 b. Ví dụ như nó có vị trí gần Trái đất và có các đặc điểm thiên văn đặc thù chưa được khai phá. Điều này khiến nó trở thành một “phòng thí nghiệm” tuyệt vời để tìm hiểu về bầu khí quyển của các hành tinh.

Bởi theo các chuyên gia, thành phần hóa học của bầu khí quyển hành tinh này có thể ẩn chứa nhiều thông tin về khả năng cư trú khác ngoài Trái Đất. Các nhà khoa học mong muốn sẽ tìm kiếm dấu hiệu sự sống khác qua các thành phần ôxy, CO2 và mê-tan có trong bầu khí quyển của hành tinh này.

Trifonov nói thêm: “Những quan sát trong tương lai về Gliese 486 b sẽ giúp chúng ta hiểu các hành tinh đá có thể giữ bầu khí quyển của chúng tốt như thế nào, chúng được tạo thành từ những gì và chúng bị ảnh hưởng như thế nào bởi bức xạ sao trong vũ trụ”.

Và một ứng cử viên tốt nhất để thực hiện những quan sát tương lai như vậy đó chính là Kính viễn vọng Không gian James Webb trị giá 9,8 tỷ USD của NASA, dự kiến sẽ được phóng vào cuối năm nay.

“Ngay sau khi Kính viễn vọng Không gian James Webb đi vào hoạt động, chúng tôi có thể lên kế hoạch quan sát Gliese 486 b chi tiết thêm nhiều lần nữa”, Trifonov nói. “Nói một cách lạc quan, trong khoảng 2,5 đến 3 năm nữa, chúng ta có thể biết hành tinh này bao gồm các thành phần chính là gì, cũng như xác định rõ các chỉ dấu sinh học của sự sống ngoài Trái đất có ở hành tinh”.

Tiến sĩ Ben Montet, một nhà thiên văn học và giảng viên Scientia tại UNSW Science, đồng tác giả của nghiên cứu này cho biết: “Đây là loại hành tinh mà chúng tôi đã mơ ước trong nhiều thập kỷ qua”.

“Chúng tôi đã biết từ lâu rằng, siêu Trái đất bằng đá phải tồn tại xung quanh các ngôi sao gần đó, nhưng chúng tôi vẫn chưa có công nghệ để tìm kiếm chúng mãi cho đến gần đây”.

“Phát hiện này có khả năng thay đổi hiểu biết của chúng ta về bầu khí quyển của các hành tinh đá ngoài vũ trụ”.

Qua đó, các sứ mệnh kế tiếp có thể cung cấp lượng dữ liệu giúp giải mã bầu khí quyển của các hành tinh ngoài hệ mặt trời, bao gồm những hành tinh có thể có sự sống trong tương lai.

Theo Space