Game di động Việt Nam: tiềm năng nhưng khắt nghiệt

Lợi thế dân số trẻ, tỷ lệ người dùng internet băng thông rộng ở mức cao, sự tăng trưởng nhanh của các thiết bị di động và sự tham gia mạnh mẽ của người dùng vào mạng xã hội, Việt Nam là nước nằm trong nhóm quốc gia phát triển và tiềm năng nhất của thị trường game di động khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, mảng thị trường này tại Việt Nam hiện vẫn tồn tại nhiều thách thức.

Khu vực tăng trưởng game di động nhanh nhất thế giới
 

Các nhà phát hành Đông Nam Á chia sẻ về thị trường, cách lựa chọn một game tốt, chọn kênh thanh toán tối ưu, cách giữ chân người chơi… tại Mobile Game ASIA 2015.

Theo số liệu, 6 quốc gia Đông Nam Á (Singapore, Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Philippin và Việt Nam) là 6 quốc gia Đông Nam Á với tổng cộng khoảng 550 triệu dân, trong đó 176 triệu người sử dụng internet và 108 triệu game thủ. Đây là những quốc gia có tỉ lệ tăng trưởng hàng năm là 22,9% và đang là khu vực có tỷ lệ tăng trưởng nhanh nhất thế giới.Riêng các quốc gia như Myanmar, Lào, Cambodia hạ tầng chưa phát triển tốt nên thị trường mobile game đang trong giai đoạn sơ khởi.

Nghiên cứu mới đây của Frost & Sullivan cho biết, doanh thu game Đông Nam Á đã chạm mức 1 tỷ USD trong năm 2014, và nó sẽ giữ tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 48% từ giai đoạn năm 2015 đến 2019.  Doanh thu game mobile của khu vực Đông Nam Á dự báo vượt qua mốc 7 tỷ USD vào năm 2019. Nghiên cứu cũng cho biết, smartphone và tablet sẽ trở thành phương tiện chơi game chính vào năm 2019. Số lượng người chơi game ít hơn, nhưng doanh thu trung bình từ mỗi người sử dụng trên tablet nhiều hơn chơi trên smartphone. Các game được ưa chuộng hiện nay ở Đông Nam Á chiếm khoảng 50% là các game nhập của phương Tây, nửa còn lại là game của Trung Quốc, Nhật, Hàn Quốc hoặc các nước tự sản xuất.

Singapore là nước dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về lượng tiền trung bình mà một người chơi game di động chi ra mỗi năm (khoảng 189 USD/người chơi), tiếp đến là Malaysia với 32,6 USD, Thái Lan là 30.5 USD, Việt Nam 25,9 USD, Indonesia khoảng 9,1 USD. Do ngôn ngữ, văn hóa đa dạng và thói quen tiêu dùng khác biệt nên chiến lược tiền tệ hóa ở thị trường Đông Nam Á đang được xem là một trong những vấn đề cần giải quyết sớm để thúc đẩy sự phát triển hơn nữa của thị trường game di động. Tỷ lệ sử dụng thẻ tín dụng vẫn còn ở mức thấp, phương thức thanh toán online Banking, nhận dạng ID thanh toán qua web chưa được ứng dụng nhiều. Riêng tại thị trường Việt Nam, hiện người chơi chủ yếu thanh toán qua 3 kênh (85% thẻ cào điện thoại, 10% thẻ ATM và 5% Visa/Mastercard).
 
Sân chơi của những nhà phát hành, lập trình game bản lĩnh
 
Việt Nam hiện có khoảng 40 triệu người dùng internet, trong đó phần lớn là người dùng trẻ (độ tuổi 16-24 chiếm đến 45%), thời gian sử dụng smartphone mỗi người khoảng 169 phút/ngày. Số liệu khác cho hay, cả nước hiện có khoảng 23 triệu người sử dụng smartphone, trong đó có 8 triệu người chơi game, mức độ sẵn sàng trả tiền cho game là 40%. Việt Nam vì vậy đang trở thành thị trường béo bở của ứng dụng cũng như chơi game trên di động. Chỉ tính năm 2014, tổng doanh thu game di động ở Việt Nam là 83 triệu USD, năm 2015 này sẽ là 104 triệu USD, dự kiện từ nay đến năm 2017 đạt mức tăng trưởng 87%. Dẫn đầu các đơn vị phát hành game di động hiện nay là Sohagame, ME, Appota, VNG, SGame. Top 10 game ưa chuộng tính đến quý 2/2015 là Pha Thiên, Dota Truyền Kỳ, Auto VL, Mộng Giang Hồ, Na3D, LOL Truyền kỳ, Quỷ Kiếm, Cửu Dương Thần Công, Ngao Kiếm, Thần Kiếm 3D.

Ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần VNG.

 
Tại sự kiện hội thảo quốc tế Mobile Game ASIA 2015 vừa diễn ra trong hai ngày 9-10/7/2015 ở TPHCM, trong bài phát biểu của mình từ góc độ của một nhà phát hành game PC lẫn di động, ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần VNG nhìn nhận, việc thu hút người chơi game trên nền tảng di động gặp rất nhiều khó khăn so với chơi trên nền tảng PC trước đây. Do số lượng game di động xuất hiện mới mỗi ngày quá nhiều, mang lại quá nhiều lựa chọn cho người chơi. Tâm lý người dùng lại thích trải nghiệm những thể loại game mới ra lò, nên nhìn chung tuổi thọ của game di động ngắn. Bản thân các nhà phát hành cũng rất khó khăn trong việc chọn lựa game để phát hành, bởi tùy vào thói quen, văn hóa từng quốc gia, game này có thể thành công ở quốc gia này nhưng chưa chắc lại thành công ở quốc gia khác. Hơn nữa, việc khảo sát, tìm hiểu hành vi của người chơi cũng không dễ dàng, vì chơi game trên thiết bị di động nếu không thích một loại game nào đó, người chơi sẽ không bận tâm phản hồi hay than phiền với nhà phát hành, thay vào đó họ sẽ đơn giản ngừng chơi và xóa game.
 
Ông Vương Vũ Thắng, sáng lập viên kiêm Giám đốc Điều hành Soha Game cũng cho hay, việc các chính sách quản lý game online tại Việt Nam hiện nay áp dụng khá chặt chẽ khiến nhiều doanh nghiệp nước ngoài muốn đầu tư vào game online phải e ngại. Theo chính sách, các doanh nghiệp nước ngoài không được phép phát hành game tại Việt Nam, nếu muốn phát hành game thì phải liên doanh với công ty trong nước với tỷ lệ cổ phần không vượt quá 49%. Ngoài ra, không được quảng bá game trên các phương tiện truyền thông. Sau 3 năm xin phép, hiện chỉ có 4 công ty được cấp phép phát hành game mobile là VNG, Soha, VTC và Garena (vừa cấp phép vào tháng 6/2015).
 
Ngoài việc phải có thực lực để phát triển thị trường, cạnh tranh trong nước, khu vực, những nhà phát hành game địa phương còn phải đối mặt với thực trạng phát hành game xuyên biên giới của những “trùm” game di động, cũng như sự phổ biến đẩy game lên các chợ ứng dụng từ đội ngũ đông đảo các cá nhân làm game tự do. “Không những tràn lan game trên mọi nền tảng, mà chính hiện tượng bắt chước game, làm những game na ná cũng là điều gây khó dễ cho nhà phát hành. Nếu không chuyên nghiệp, nhà phát hành game di động rất dễ rơi vào ‘bẫy việt vị’, vì khi phát hành ra game mới thì người chơi đã từng chơi một loại game tương tự từ lâu rồi” – anh Vũ Hoàng Sơn, một cá nhân làm game tự do cho hay.
 

Nhiều game mới cũng như các dịch vụ được giới thiệu tại các triển lãm về game
 

Tháng 2/2015, FPT Online tuyên bố ngừng phát hành hàng loạt game online, bên cạnh đó là một số các studio làm game của các đơn vị khác đóng cửa, phần nào minh chứng cho sự khắc nghiệt của thị trường này. Để trụ vững trong thị trường nhiều biến động như hiện nay, đòi hỏi các nhà phát triển cũng như phát hành game phải nhanh nhạy nắm bắt xu hướng game và linh hoạt trong chiến lược.Ông Minh cho biết, cách đi của VNG là làm trọn gói tất cả các khâu. Song song với việc phát hành game bên ngoài, xây dựng những hợp đồng nhượng quyền, công ty tự làm game của riêng mình. VNG đã chuyển hệ thống thanh toán từ PC qua di động và sử dụng những công cụ phân tích dữ liệu bên ngoài và cả dữ liệu bên trong nội bộ. Mở thêm kênh phát hành game qua nền tảng Zalo với khoảng 30 triệu người dùng cũng là một trong những lợi thế nữa của VNG. Đối với những công ty phát hành nhỏ, ông Minh khuyên nên chọn một công đoạn mà mình mạnh nhất.
 
Chia sẻ tại Mobile Game ASIA 2015, các chuyên gia quốc tế cho rằng, đánh giá nội dung game là một trong những yếu tố ban đầu quyết định sự thành bại của một game. Theo kinh nghiệm, các nhà phát hành game địa phương cần phải có một đội ngũ làm game giỏi để cùng với nhà xây dựng game trong việc địa phương hóa game phù hợp với văn hóa, thói quen của người chơi quốc gia mình. Trước khi tung game ra thị trường phải trải qua thời gian 6 tháng test (kiểm tra, chơi thử) game. Không nên để thời gian test quá lâu vì có thể thị trường sẽ không còn quan tâm đến game đó nữa. Ngoài việc thu thập dữ liệu, tìm hiểu thị trường, tìm hiểu phản ứng của người chơi với những thông số rõ ràng, đối với nhà phát hành trước khi thương mại hóa sản phẩm cần phải biết cách đóng gói để có thể quản lý game một cách toàn diện từ khâu thanh toán, thu nhập, đến thêm những đặc tính mới trong game… 

Ô Lâu