Nọc độc bọ cạp có thể dùng làm thuốc giảm huyết áp, đau tim

Nghe có vẻ mơ hồ nhưng đây là một phát hiện mới từ giới khoa học: Nọc độc bọ cạp mang lại nhiều lợi ích tiềm năng quan trọng để điều trị chứng tăng huyết áp, các cơn đau tim…

Được biết, có khoảng 1500 loài bọ cạp trên toàn thế giới, chúng được tìm thấy ở tất cả các châu lục ngoại trừ Nam Cực. Chúng có độ thích nghi cao để sinh tồn trong nhiều môi trường sống, bao gồm rừng nhiệt đới, rừng mưa, đồng cỏ, thảo nguyên, rừng ôn đới, hang động và thậm chí là những ngọn núi phủ tuyết. Trong số đó, có 50 loài gây nguy hiểm cho con người qua nọc độc từ đuôi chích vào da.

Nọc độc của bọ cạp là một hỗn hợp phức tạp chứa các phân tử có hoạt tính sinh học cao, bao gồm độc tố thần kinh, thuốc giãn mạch, các hợp chất chống vi trùng và nhiều loại chất khác.

Trong bài báo được công bố trên trang web mở Science Advances vào tháng 8/2017, một nhóm nghiên cứu phát hiện nọc độc của bọ cạp chứa nhiều loại độc tố và có tính axit nhẹ, kích hoạt tín hiệu cơn đau theo con đường dẫn truyền trong não gọi là TRPV1, gây rất nhiều đau đớn.

Mặc dù nọc độc của nó gây đau đớn cho những người không may bị bọ cạp cắn, nhưng các hợp chất nọc độc riêng lẻ của nó, nếu được phân lập và sử dụng với liều lượng thích hợp có thể mang lại lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

Thực tế, nọc độc của bọ cạp chứa một peptide có tác dụng có lợi cho hệ thống tim mạch của chuột bị huyết áp cao. Và mới đây, các chuyên gia đã trình bày rõ hơn về cơ chế này trên một bài báo đăng tải trên tạp chí Nghiên cứu về Proteome.

Hợp chất đầy hứa hẹn này có tên tripeptide KPP (Lys-Pro-Pro), là một phần của độc tố bọ cạp. KPP đã được chứng minh là làm cho các mạch máu giãn ra và huyết áp giảm ở chuột bị tăng huyết áp.

Chuyên gia Thiago Verano-Braga, Adriano Pimenta và các đồng nghiệp muốn tìm hiểu chính xác KPP đã làm gì đối với các tế bào cơ tim. Câu trả lời có thể nằm trong tác dụng có lợi của các peptide chứa trong chất đó.

Để thực hiện, các nhà nghiên cứu đã ủ tế bào cơ tim bị cô lập C57BL lấy từ 6 con chuột huyết áp cao cho tiếp xúc với chất KPP ở nồng độ 10 -7 Moll -1 trong 30 phút, rồi đo mức protein được biểu thị bởi các tế bào tại các thời điểm khác nhau, qua phép đo phổ khối.
Họ phát hiện ra rằng, các protein điều hòa trong KPP liên quan đến sự sản xuất năng lượng, co cơ và chuyển hóa protein trong tế bào tim.

Ngoài ra, chất peptide bọ cạp đã kích hoạt quá trình phosphoryl hóa protein ở chuột gọi chung là quá trình AKT, nó cũng tự kích hoạt nó tương tác một protein khác liên quan đến việc sản xuất oxit nitric, đóng vai trò như loại thuốc giãn mạch giúp giảm huyết áp cực hiệu quả.

Tuy nhiên, việc điều trị bằng KPP khiến một protein bị phospho hóa gọi là quá trình phospholamban, dẫn đến giảm sự co bóp của các tế bào cơ tim. Và các chuyên gia sẽ nghiên cứu kỹ hơn về cơ chế phát sinh này.

Kết quả sơ bộ đầu tiên cho thấy, chất tripeptide KPP (Lys-Pro-Pro) trong nọc độc bọ cạp có tác dụng giảm huyết áp cực tốt, giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch, đột quỵ. Tuy nhiên, những cơ chế phát sinh từ loại chất này nên được nghiên cứu, phân lập kỹ hơn trong tương lai. Từ đó, có thể dùng nó tạo ra các loại thuốc bán dẫn ngăn ngừa huyết áp cao, cũng như các chứng đau tim và các vấn đề tim mạch khác.

Công trình này được chấp thuận phát hành vào 29/6, vừa được đăng tải trên tạp chí nghiên cứu về Proteome vào ngày 15/7, do Hiệp hội Hóa học Mỹ giữ bản quyền.

Tương tự vào tháng 3/2018, dựa trên một nghiên cứu về chuột bị mắc bệnh viêm khớp dạng thấp, các chuyên gia y học đã phát hiện ra một hợp chất trong nọc độc bọ cạp gây chết người có thể ngăn chặn sự tiến triển của chứng viêm khớp, mà không mang lại bất kỳ tác dụng phụ nào.

Loại nọc độc này có ở bọ cạp đỏ Ấn Độ chứa một hợp chất gọi là iberiotoxin, theo trường Y khoa Baylor College of Medicine.

“Mặc dù những kết quả này rất hứa hẹn, nhưng cần phải tiến hành nhiều nghiên cứu chuyên sâu hơn nữa, trước khi chúng ta có thể sử dụng các thành phần nọc độc của bọ cạp để điều trị viêm khớp dạng thấp ở con người”, Tiến sĩ Beeton nói.

Được biết, trang National Geographic coi Bọ cạp đỏ Ấn Độ là một trong những loài nguy hiểm nhất thế giới, chỉ với một vết chích nó có thể giết chết một người trong vòng 72 giờ.

Theo Medicalxpress