“Một nửa bên trong Mark Zuckerberg là Tổng thống Trump”

Tuần trước, Tổng thống Trump gây tranh cãi trên các phương tiện truyền thông vì phát ngôn liên quan đến tình hình bạo loạn người dân Mỹ, sau cái chết của một công dân da màu. Hai mạng xã hội phổ biến nhất đã có phản ứng trái ngược nhau, trong khi Twitter gắn nhãn cảnh báo thì Facebook lại ra sức “bảo vệ”.

“CEO Facebook đã đặt công ty vào một vị trí tồi tệ, và nếu các sự kiện tiếp tục diễn ra với kịch bản như vậy, ông sẽ biến mạng xã hội rơi vào tình trạng tồi tệ hơn bao giờ hết”, phóng viên Verge Casey Newton nhận định sau khi nghe đoạn ghi âm 85 phút nói chuyện trực tuyến giữa Mark và toàn thể nhân viên.

Cuộc họp không hồi kết

Bài viết của Tổng thống Trump hôm thứ Sáu vừa qua với thông điệp “Hãy bắn khi cảm thấy cướp bóc” (The looting starts, The shooting starts) đã gây rúng động truyền thông Mỹ, khiến nhiều cơ quan báo chí đã lên tiếng và phản bác hành động này chỉ gây thêm bạo lực, tiếp tục khiến tình hình xã hội bạo loạn.

Mạng xã hội Twitter tiếp tục gắn nhãn cảnh báo, đưa bài viết này vi phạm chính sách. Tuy vậy, mạng xã hội Facebook lại thể hiện quan điểm trái chiều, giữ nguyên bài viết Tổng thống Trump bất chấp những lời phản đối của giới báo chí, kể cả nhân viên trong nội bộ.

CEO Mark Zuckerberg ngay lập tức đã có cuộc trò chuyện với toàn thể nhân viên, giải thích những lý do tiến tới quyết định đầy “khó khăn” đó.

Vào sáng thứ Ba (tức ngày 2/6), ông chủ trì cuộc họp với thời lượng 85 phút để nói về hành động không xoá hoặc ẩn đối với một số bài đăng gần đây của Tổng thống Trump. Cuộc họp ngay khi kết thúc đã gây sự bất đồng quan điểm giữa các nhân viên trong nội bộ và một trong số đó đã gửi đoạn thu âm đến Casey Newton.

Thế Giới Số lược lại nhận định của phóng viên này về những lời nói giãi bày của ông Mark dưới đây:

CEO Facebook Mark Zuckerberg – Ảnh: Getty Images.

Trong cuộc họp, Zuckerberg đáng lẽ nói rằng anh ta nên cung cấp sự minh bạch hơn cho nhân viên, nhưng không, người đứng đầu Facebook vẫn giữ các bài đăng sau khi đã “đánh giá khá kỹ lưỡng”, nói rằng lựa chọn không gắn nhãn hoặc loại bỏ chúng là quyết định rất khó khăn nhưng đúng đắn.

“Mặc dù rất khó chịu và chúng ta đang vấp phải những lời chỉ trích nhưng tôi biết rằng tôi cần tách biệt ý kiến ​​và cảm xúc cá nhân khỏi chính sách của chúng ta và các nguyên tắc của nền tảng đang vận hành đúng”, Mark nói.

Ở một mức độ nào đó, mâu thuẫn giữa giám đốc điều hành và những nhân viên nên có hồi đáp chứ không phải lời biện minh. Hành động này của Facebook và Mark đã khiến tôi rút ra bài học, để hiểu cách mà vị tỷ phú này đang hướng Facebook đến một vài chính sách riêng cho thời gian bầu cử tổng thống Mỹ sắp diễn ra.

1) Facebook có thể áp dụng chính sách riêng cho Chính phủ Mỹ nếu tình trạng bất ổn dân sự leo thang. Nếu chúng ta đang bước vào một giai đoạn bất ổn dân sự kéo dài thì chúng ta cần các chính sách khác nhau. Và đã có một tiền lệ mới đây, trông nó như thế nào. Mark nói rằng Facebook đã loại bỏ thông tin sai lệch Covid-19 vì đây là một trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng, và việc phối hợp cùng chính phủ để kiểm soát được xem là một trường hợp khẩn cấp về thay đổi chính sách.

2) Mark Zuckerberg thừa nhận đã nói chuyện với Trump về các bài đăng của Tổng thống, nhưng chỉ sau khi quyết định. Mark xứng đáng bị chỉ trích vì đã nói chuyện cá nhân khi quyết định dành cho một chính sách có sẵn. Đây rõ ràng là một đặc quyền dành cho Tổng thống, dẫn đến sự thất vọng nghiêm trọng của những người bạn làm cho Facebook mà tôi biết.

3) Chỉ có một nhân viên da màu tham gia vào quyết định cuối cùng, Giám đốc đa dạng Toàn cầu Facebook Maxine Williams. Mark nói rằng có nhân viên da màu trong các nhóm chính sách và liêm chính, nhưng số lượng quá ít dẫn đến không công bằng về tiếng nói trong cuộc thảo luận.

4) Facebook có một kế hoạch giải quyết những lo ngại của nhân viên, về quyết định các bài đăng của Tổng thống Trump. Mark cho biết Facebook sẽ kiểm tra lại các chính sách về các quốc gia đe dọa sử dụng vũ lực, có thể cho phép nhân viên bỏ phiếu để tạo một mô hình chính sách mới tương tự mô hình chính sách Covid-19; xem xét việc gắn nhãn cảnh báo khẩn cho nội dung không vi phạm các tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook nhưng bị phản đối; thông báo nội bộ tốt và nhanh hơn về chính sách mới được đưa ra; thu hút các sáng kiến ​​mới để thúc đẩy chống phân biệt chủng tộc trên Facebook…

5) Facebook bài viết của Tổng thống Trump gây đau đớn về tâm hồn nhưng đúng sự thật. Mark khuyến khích nhân viên bảo vệ quyền tự do ngôn luận. Ông dẫn chứng video gốc về vụ giết người đàn ông George Floyd của một sĩ quan cảnh sát đã được đăng lên Facebook, gây ra các cuộc biểu tình trên diện rộng.

Ông kêu gọi mọi người đừng nhìn vào tác động đạo đức chỉ qua lăng kính. Mặc dù những đoạn mô tả theo ông là rất đau đớn nhưng sự thật đã được cộng đồng nhận thức dẫn đến hành động, đấu tranh dân chủ.

6) Có một lằn ranh đỏ mà Trump được đặc cách và Facebook là người đầu tiên cho phép. Tôi bắt đầu nhận thấy nhiều sự thất vọng của nhân viên Facebook khi bài đăng của ông Trump đã vượt lằn ranh cho phép.

Mark Zuckerberg nói với các nhân viên rằng Facebook thực sự đã loại bỏ quảng cáo của Tổng thống Trump vào tháng 3, điều mà khiến người dùng lầm tưởng đây là một cuộc khảo sát cho điều tra dân số Mỹ. Tuy vậy, ví dụ đã không rõ ràng, không liên quan trong trường hợp này.

Tổng thống Trump thậm chí còn chẳng nhắc đến hành động xoá quảng cáo đó, trái ngược với cách ông phản ứng về việc Twitter gắn nhãn, dẫn đến đưa ra một dự luật mới về các mạng xã hội để làm suy yếu hoặc phá hỏng một bộ luật bảo vệ các công ty.

7) Gây tranh cãi sẽ tốt cho mọi người. Nói với các nhân viên, Mark nhận định Facebook sẽ có xu hướng thêm nhiều chính sách mới để hạn chế những thứ ngoài vòng kiểm soát ngày nhiều hơn. “Nếu mỗi lần xuất hiện một thứ gây tranh cãi, bạn sẽ cảm thấy việc tranh cãi để hoàn thiện chính sách sẽ tốt hơn cho mọi người, và cả Facebook chúng ta”, ông nói.

8) Những nhân viên tôi đã nói chuyện không hài lòng với cuộc họp của Mark. Mọi người đều cảm thấy vui khi Mark đã nói chuyện trực tiếp với nhân viên về vấn đề này, tuy nhiên những lời lý giải vòng vo và không hồi kết của ông đã khiến một số người thất vọng.

Một người bạn của tôi cho biết Zuckerberg xuất hiện với tâm trạng không ổn. Người bạn nghĩ rằng Mark sợ nhân viên của ông quay lưng lại với Facebook. “Nét mặt và giọng điệu của Mark đã thể hiện điều đó”, bạn tôi nói. Cùng lúc, một nhân viên khác nói với tôi rằng quyết định của Zuckerberg được đa số nhân viên ủng hộ vì không dám phản bác.

Tâm thư của cựu nhân viên Facebook

Ảnh: The Verge.

Hôm nay 4/6, một tâm thư mới bao gồm chữ ký của 33 nhân viên từng làm việc tại công ty trong giai đoạn đầu đã được đăng tải với thông điệp hướng đến Mark.

Các cựu nhân viên lập luận rằng lập trường của Facebook về việc kiểm duyệt bài viết của Tổng thống Trump là không nhất quán, phơi bày ra công chúng những mối nguy hiểm mà Facebook đã thấy trước đó nhưng lại tạo ra “tiêu chuẩn kép” để bảo vệ, khiến bài phát biểu của ông Trump bất khả xâm phạm.

Zuckerberg đã nhiều lần nói rằng Facebook không trở thành trọng tài của sự thật, thế nhưng một mặt Mark tỏ thái độ không hài lòng với ngôn ngữ bạo lực của Tổng thống Trump, mặt khác ông vẫn giữ nguyên kết luận “Hãy bắn khi cảm thấy cướp bóc” là đúng! Đây rõ ràng đã gây bất đồng quan điểm ngay bên trong Mark.

Đối với những người lạc quan, phương tiện truyền thông xã hội như Facebook và cách hành xử của Mark chỉ đơn giản là tăng tính tương tác. Việc tương tác cao sẽ khiến nhiều người chú ý hơn và khiến người dân dân chủ hơn, giống như vụ giết người vô tội của cảnh sát vừa qua. Zuckerberg sẽ là người lạc quan nếu đặt trong trường hợp này.

Những người bi quan cho rằng các mạng xã hội đang bị lợi dụng và những người chơi sẽ làm mất đi sự mất cân bằng hiện có. Ví dụ, Tổng thống đã sử dụng các nền tảng này để sử dụng lời nói vũ lực đến những người biểu tình ôn hòa. Người bi quan biết rằng mặc dù đấu tranh không thể hủy bỏ chức Tổng thống, nhưng họ vẫn lên tiếng bởi vì không muốn giúp một tập đoàn giàu có và quyền lực che giấu điều xấu.

Người lạc quan tin rằng dù có là gì thì phía công lý vẫn thắng. Người bi quan bật TV và nhìn thấy những điều “ngứa mắt” cần phải đấu tranh. Người lạc quan có thể có thời gian để chờ đợi sự bình yên, kết thúc bạo loạn xã hội. Người bi quan có thể không, họ sẽ xuống đường để giành công lý, kêu gọi từ chức hoặc chế giễu rằng một nửa bên trong Mark Zuckerberg đến từ một phần của Tổng thống Trump.