Sau đợt phát hành cổ phiếu ra công chúng không thành công như mong đợi, Facebook đang tích cực mở mang trên mảng di động đồng thời củng cố lại các mặt lợi thế của mình như mảng trò chơi.
Củng cố và chỉnh đốn mảng trò chơi Theo thông báo tài chính quý 3/2012 thì doanh thu của Facebook đạt 1,262 tỷ USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng lại lỗ 59 triệu USD. Trong số hơn 1 tỷ thành viên của mạng xã hội này thì có tới hơn 60% truy cập thông qua một thiết bị di động Sau những chỉ trích từ các nhà phân tích cho chiến lược di động của mình, Facebook đã cung cố niềm tin cho các nhà đầu tư bằng việc đạt doanh thu từ mảng di động là 150 triệu USD, chiếm 14% trong tổng doanh thu từ quảng cáo – một con số vượt mức mong đợi. Xu hướng truy cập Facebook thông qua các thiết bị di động sẽ vẫn tiếp tục tăng trưởng nhanh nhờ việc phổ cập hóa smartphone và tablet trên toàn thế giới. Đây vừa là cơ hội vừa là thách thức cho Facebook trong việc đưa những lợi thế truyền thống của mình tới những người dùng di động, đặc biệt là mảng trò chơi.
Với 251 triệu người tham gia các trò chơi trên Facebook, tăng 35 triệu so với cùng kỳ năm ngoái cho thấy mạng xã hội vẫn khá hấp dẫn trong mắt người dùng và các nhà phát triển. Lý giải cho điều này, Alex Schultz – một nhân viên của Facebook cho rằng đó là tính xã hội sâu rộng giữa các thành viên. Khi bạn chơi một trò chơi xã hội, điều thú vị không chỉ nằm ở nội dung của nó mà còn ở việc có bao nhiêu bạn bè, người thân so tài cùng bạn.
Mặc dù doanh thu thu được từ các trò chơi trên Facebook phần lớn đều tăng so với năm ngoái thì Mark Zuckerberg vẫn cho biết rằng mạng xã hội này có thể làm tốt hơn nữa. Chìa khóa cho sự tăng trưởng sẽ là đa dạng hóa các trò chơi nhằm thu hút thêm các đối tượng người chơi mới và thu hút những tổ chức độc lập, cá nhân vào việc phát triển trò chơi. Thể loại trò chơi mà công ty nhắm đến là những cái tên đạt được bước phát triển ổn định qua các giai đoạn, sau đó tăng trưởng đột biến thông qua việc phát hành các phiên bản cho các nền tảng khác hoặc do được người dùng giới thiệu cho nhau, điển hình như ứng dụng Instagram.
Giờ đây các trò chơi được tiếp cận theo 5 cách: thông qua Trung Tâm Ứng Dụng, Bảng Tin, Thông Báo, Dòng Thời Gian hoặc người dùng có thể đánh dấu để chơi về sau. Ví dụ khi truy cập vào Trung Tâm Ứng Dụng, được thấy các trò chơi mà bạn bè mình đang tham gia cũng khiến cho bạn muốn thử trò chơi đó.
Tiếp đó, Facebook cần mở rộng số nền tảng hỗ trợ các trò chơi của mình chứ không chỉ tập trung cho phiên bản web của chúng. Ví dụ như trò chơi nổi tiếng “FarmVille” hay “Zynga Poker” đã được Zynga bổ sung thêm phiên bản dành cho các thiết bị di động. Trước đây mạng xã hội này đã quá khoan dung với các nhà phát triển khi để họ gửi quá nhiều “lời mời” tới người dùng thông qua việc họ bị gắn thẻ hoặc đăng lên tường. Giờ đây người dùng đã có thể báo cáo vi phạm với các hành vi này và nếu nhà phát triển bị liệt vào danh sách đen, họ có thể mất quyền truy cập kênh của họ.
Thực tế cũng đã chứng mình điện thoại di động hiện nay đang tập trung tận dụng lợi thế của Facebook, đặc biệt là các trò chơi. Ví như trò “SongPop” đã vượt lên đứng đầu bảng xếp hạng trong thời gian gần đât nhờ việc chia sẻ nhanh chóng với bạn bè trên Facebook. Theo thống kê có tới 8 trên 10 trò chơi được yêu thích nhất trên iOS đã được tích hợp Facebook, ví dụ như SongPop hay Words With Friends đều có thể chơi trực tiếp trên điện thoại hoặc trên web thông qua Facebook. Trong dài hạn, các trò chơi chiến lược cũng sẽ được phát hành trên nền tảng Facebook, ví dụ như Wizard of Oz và CityVille 2 được hứa hẹn sẽ ra mắt vào năm 2013. Như vậy, các nhà phát triển cung cấp các trò chơi tuyệt vời và Facebook làm nó thú vị hơn đối với người sử dụng.
Phát triển quảng cáo trên di động Gần như từ con số 0 trong quý đầu tiên, doanh thu quảng cáo trên di động đã tăng lên khoảng 40 – 50 triệu USD trong quý II và giờ quý III thì con số này đã tăng gấp 3 lần, điều này giúp xua tan đi quan điểm Facebook không thể thu được lợi nhuận từ người dùng di động. Với con số hơn 1 tỷ thành viên – đây sẽ là tài sản lớn nhất nhưng cũng sẽ là thử thách lớn của Facebook với khoảng 60% số lượng người dùng di động. Khi tốc độ người sử dụng các thiết bị di động để truy cập Facebook ngày càng nhiều thì công ty cần nắm lấy cơ hội biến xu hướng đó thành doanh thu cho mình bằng việc nỗ lực chuyển đổi kinh doanh sang các thiết bị di động. Tuy nhiên, quảng cáo trên di động không thể thực hiện giống như trên máy tính bởi màn hình điện thoại nhỏ hơn nhiều so với máy tính, ngoài ra việc có quá nhiều hình ảnh quảng cáo trên màn hình điện thoại có thể khiến người dùng dần xa lánh nếu công ty không nắm bắt được tâm lý của người sử dụng, khiến họ cảm thấy bực bội. Nhưng nếu bỏ qua việc quảng cáo trên di động có thể dẫn đến người dùng nhanh chóng di chuyển sang truy cập Facebook từ điện thoại hoặc máy tính bảng thay vì trình duyệt web trên máy tính. Khi đó công ty cũng sẽ mất cả những doanh thu hiện có từ quảng cáo truyền thống và công ty sẽ hoàn toàn là người chịu thiệt. “Có vẻ như Facebook đã tìm thấy một cách để khiến người dùng chịu đựng được quảng cáo”, ông Ezra Gottheil, một nhà phân tích của Technology Business Research nhận định.
Với Facebook, cuộc chơi trên thị trường di động mới chỉ bắt đầu và công ty vẫn cần phải thật cẩn thận trong việc mở rộng lượng khách hàng trung thành. Chỉ có như thể sự phát triển trong tương lai của công ty mới có được sự ổn định cần thiết chứ không chỉ là nhất thời ở một số giai đoạn.
Nhật Anh
Thế Giới Số 159 – Ngày 19.11.2012
