Hùng hoàng vị thuốc độc tính mạnh, cẩn thận khi sử dụng

Ngày càng nhiều trường hợp nhiễm độc do sử dụng bừa bãi đông dược. Quá trình điều trị cũng rất tốn kém và nhiều biến chứng nguy hiểm.

Hùng hoàng được nghiền thành bột

Hùng hoàng trong Đông Y là một vị thuốc quý nhưng cũng là vị thuốc có độc tính cao, được dùng rất hạn chế. Các bài thuốc dần loại bỏ vị này và thay bằng những vị thuốc an toàn hơn. Tuy vậy người Việt vẫn dùng Hùng hoàng trong bài thuốc xông nhà cầu may, thói quen này đã gây ngộ độc cho rất nhiều người.

Hùng Hoàng thuốc độc bảng B, cần cẩn thận khi sử dụng

Mới đây, một bệnh nhân nam 39 tuổi ở Lâm Đồng nhập viện điều trị ở bệnh viện Đại Học Y Dược với các biểu hiện của ngộ độc thạch tín, như: buồn nôn, yếu sức, ăn uống kém, sụt cân, buồn nôn, suy gan, suy thận… đe doạ tính mạng. Nguyên nhân bị ngộ độc bởi thói quen đốt thảo dược xông nhà cầu may của nạn nhân. Trong bài thuốc có vị thuốc hùng hoàng. Việc đốt các vị thuốc này khiến bệnh nhân hít phải quá nhiều thạch tín trong thời gian dài và gây ngộ độc nặng.

Thành phần chính của hùng hoàng là muối Asen Disulfur (As2S2) một dạng tự nhiên của thạch tín. Được phân bố chủ yếu ở Trung Quốc, Việt Nam không có loại nguyên liệu này. Công dụng của Hùng hoàng là sát trùng, sốt rét, rắn rết côn trùng cắn, lao…

Đây là một vị thuốc có độc tính cao cần hạn chế khi sử dụng. Không được dùng quá lâu hoặc quá nhiều có thể gây tử vong đặc biệt với người có thể trạng quá yếu. 

Thạch tín nguyên nhân gây ung thư nhóm 1

Là một trong những thành phần chính của Hùng hoàng, với tên gọi là Asen với dược tính và độc tính tương tự như Hùng hoàng nhưng mạnh hơn. Thạch tín thường được sử dụng để chữa thiếu máu, vàng da và có mặt như chất dẫn trong nhiều bài thuốc đông y khác.

Thạch tín trên bảng tuần hoàn nguyên tố hoá học

Trạng thái tự nhiên của thạch tín tồn tại trong 2 dạng là thạch tín vô cơ và thạch tín hữu cơ. Trong đó thạch tín hữu cơ tìm thấy trong cây cỏ, mô thịt động vật thường vô hại với con người. Thạch tín vô cơ có độc tín cao và được hình thành nhiều trong quá trình sản xuất công nghiệp.

Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế và Liên minh Châu Âu (EU) đã công nhận thạch tín vô cơ và các hợp chất của nó là các chất gây ung thư nhóm một.

Ở trạng thái tự nhiên, thạch tín tồn tại trong đất, nước, không khí, thực phẩm… Do đó, con người không thể tránh khỏi việc phơi nhiễm một hàm lượng thạch tín nhất định. Tuy nhiên, việc ăn hoặc hít phải không khí có hàm lượng thạch tín lớn như đốt Hùng hoàng, độc sa sẽ gây ngộ độc và khả năng tử vong nếu không kịp thời điều trị. Độc tính của thạch tín gấp 4 lần so với thuỷ ngân và dễ bị cơ thể hấp thu qua da, hô hấp hoặc ăn uống.

Ngộ độc vì sử dụng bừa bãi

Những năm gần đây, các bác sĩ đã cảnh báo về tình trạng ngộ độc do dùng đông dược liều lượng cao không theo chỉ định, trong đó chủ yếu là ngộ độc thạch tín. Ngoài Hoàng hùng thì còn rất nhiều vị thuốc có độc tính cao như mã tiền, củ ấu tào, đương quy… Các nguyên liệu này phải được bào chế công phu rất nhiều bước để loại bỏ độc tính. Tuy nhiên, để giảm chi phí nhiều người đã bỏ bớt quy trình bào chế dẫn đến độc tính trong thuốc còn rất cao.

Theo bác sĩ ở bệnh viện Đại Học Y Dược: “Điều trị ngộ độc đông dược nói chung và ngộ độc kim loại nặng nói riêng rất tốn kém. Chi phí cho một đợt điều trị có thể lên đến hàng trăm triệu đồng nhưng vẫn không thể loại bỏ hoàn toàn tác hại lâu dài của chất độc này gây ra”.

Người dùng nên tránh sử dụng các bài thuốc truyền miệng hoặc thuốc viên chứa rất nhiều kim loại nặng như thạch tín, chì, thuỷ ngân…  và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ, lương y trước khi sử dụng.