Internet vạn vật sẽ điều khiển cuộc sống con người

Với ước tính khoảng 500 tỷ thiết bị được kết nối Internet vào năm 2030, cuộc sống con người sẽ phụ thuộc gần như hoàn toàn vào chúng - Internet of Things (IoT).

Năm 1926, nhà phát minh Nikola Tesla đã phát biểu: “Một khi mạng lưới kết nối không dây được đưa vào sự sống một cách tốt nhất, toàn bộ trái đất sẽ được chuyển đổi thành một bộ não khổng lồ. Tất cả mọi thứ sẽ trở thành vô số các hạt nhân của một tổng thể thực sự và hoạt động nhịp nhàng”.

Gần 100 năm sau, “bộ não khổng lồ” mà ông đã dự đoán đang phát triển với cấp số nhân và ảnh hưởng ngày càng sâu rộng trong đời sống con người. Hiện đã có 7 tỷ thiết bị được kết nối với Internet, chưa bao gồm điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính xách tay. Điều này có nghĩa là trong một tương lai không xa, thiết bị IoT sẽ nhiều hơn số lượng bộ não của con người tồn tại trên hành tinh này. 

Sống trong môi trường IoT

Hiện nay, hệ thống máy điều hoà và chiếu sáng trung tâm thông minh là lựa chọn phổ biến nhất của người tiêu dùng. Khóa cửa và tủ lạnh thông minh cũng đang ngày càng trở nên phổ biến. Đặc biệt, các thiết bị đeo thông minh rất phổ biến, từ theo dõi vận động đến đồng hồ thông minh. Những thiết bị này thậm chí đã trở nên đủ thông minh để hỗ trợ nghiên cứu y học.

Nhưng tiềm năng của IoT càng lớn hơn ở bên ngoài những ngôi nhà. Những chiếc xe kết nối và tương tác với điện thoại thông minh giúp bạn điều hướng trên quãng đường đi làm, đồng thời thay bạn gửi email để thông báo thời gian đến dự kiến. Những chiếc xe có thể sẽ sớm được lái qua một thành phố thông minh thực sự, tương tác với thông tin giao thông thời gian thực…

Các thành phố thông minh sẽ hoạt động hiệu quả cao nhất với các dịch vụ công được phân bổ đầy đủ mọi lúc. Trong khi các trang trại thông minh ở ngoại ô thành phố phát triển mạnh mẽ dưới một mạng lưới Internet cục bộ tốc độ cao siêu ổn định. Các công nghệ IoT giúp bán lẻ thông minh, y tế thông minh và chuỗi cung ứng thông minh trở thành tiêu chuẩn, toàn bộ hoạt động nhịp nhàng. Đây là cả một thế giới cơ hội đang chờ loài người ở một tương lai rất gần. 

Những hiểm hoạ tiềm tàng

Mạng lưới IoT là một hệ thần kinh kỹ thuật số chuẩn mực gồm vô số các cảm biến và hệ thống gửi nhận thông tin. Những cảm biến này đang theo dõi thời tiết, địa chấn, nhiệt độ, khoảng cách… đang hoạt động như các cơ quan, mắt, tai và da của IoT, trong khi bộ não khổng lồ của nó phải làm việc để xử lý tất cả các thông tin này.

Bộ não này bao gồm các chip/bộ giao nhận tín hiệu, giao tiếp trực tiếp với mạng lưới các cảm biến để đưa ra cách quản lý và xử lý dữ liệu, bao gồm phân tích và đưa ra những hành động được thiết lập trước. Đôi khi, hành động được thiết lập trước là gửi thông tin đến một nhóm người để họ phân tích, nhưng thông thường thường thì IoT hoạt động hoàn toàn tự chủ, độc lập hoặc chỉ với sự kiểm soát tối thiểu từ con người.

Và nó tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Dữ liệu được chia sẻ trên mạng lưới IoT bị chia sẻ đến những người khác là điều không thể tránh khỏi và khi dữ liệu được chia sẻ trở nên nhạy cảm hơn – ví dụ, dữ liệu từ một ngôi nhà thông minh – các rủi ro liên quan trở nên lớn hơn theo cấp số nhân.

Nói một cách đơn giản, các thiết bị IoT thông minh hoạt động quá thầm lặng và độc lập cũng có nghĩa là nhiều cơ hội hơn cho dữ liệu bị xâm phạm mà người dùng không nhận ra dấu hiệu hay có bất kỳ thông báo nào. Thêm nữa, số lượng thiết bị được kết nối ngày càng tăng cũng tương đương với nhiều cơ hội cho tội phạm mạng hơn. Chẳng hạn những ngôi nhà thông minh có thể bị trộm xâm nhập dễ dàng mà không cần phải bẻ khoá cửa như hiện nay…

Bên cạnh đó, các thiết bị IoT thường được kết nối với máy tính và smartphone còn khiến bất kỳ thông tin cá nhân nào được chia sẻ giữa các thiết bị vào những nguy cơ xấu. Tệ hơn, nếu bất kỳ thiết bị IoT nào được kết nối với một mạng Internet chứa các lỗ hổng bảo mật (từ modem đến kết nối từ nhà cung cấp Internet), thì toàn bộ mạng lưới IoT cục bộ đó đều có nguy cơ bị khai thác.