Tiết Mạnh Đông, tức giữa tháng Mười Một âm lịch, người nông dân bắt đầu khai hoang, vỡ đất, chuẩn bị vào vụ mùa. Và đây cũng là thời điểm khởi sự cho một chuỗi những ngày mà thi thoảng, đâu đó mùi Tết bay bâng quơ trong gió, mãi cho đến hết tháng Giêng năm sau.
Một chút sương sớm hăng hắc, mờ nhòa, một chút mùi hoa thiết mộc lan bay trong vườn khuya, một chút mùi vạn thọ, ngò cải đơm bông của vườn nhà bên, một chút hương hoa mai buổi sáng tinh mơ trên đường… Và nhiều thứ lẫn khuất trong gió, hình như ai đó tình cờ làm mứt Tết cho dù mới đang vào vụ giữa đông. Cái mùi mứt gừng Tết sớm thì đậm đà phải biết!
Thường thì bắt đầu tháng Mười Một âm lịch, người ta thu hoạch gừng, những vùng đất trũng thấp, có nguy cơ ngập úng, gừng được thu hoạch sớm hơn từ một tháng đến tháng rưỡi. Gừng thu hoạch xong, cắt bỏ phần thân, giữ gốc và củ, rửa sạch, để ráo, phơi chừng nửa ngày nắng và lại mang vào để ở chỗ khô ráo. Củ gừng có khả năng diệt các loại khuẩn và nấm mốc một cách diệu kỳ, để củ gừng cả ba, bốn tháng không cần dùng chất bảo quản, không cần bất kì phương pháp bảo quản nào, củ gừng vẫn tươi nguyên.
Với nhà nông, củ gừng là thần dược. Sáng sớm, trời mưa lạnh cắt da cắt thịt, chỉ cần ngậm một cục gừng nướng với vài hạt muối sống, ngậm xong nhai nuốt cả nước lẫn xác, coi như cả ngày bình an, không sợ gió máy. Sau này, có thêm món mứt gừng, tức khi cái cảnh gạo chợ nước sông không còn, kinh tế mở cửa, việc mua một ký đường cát không còn khó khăn, chầu chực như thời tem phiếu nữa, người ta chuyển sang ngậm mứt gừng trước khi ra đồng.
Thế rồi kinh tế phát triển, thói quen ăn trầu và ngậm gừng dường như biến mất, thay vào đó là những loại kẹo thơm, bánh thơm… Hút thuốc lá, uống cà phê buổi sáng giống như người thành phố, người nông dân dường như đánh mất ‘điểm đà’ sức khỏe của mình.
Không biết có phải do bỏ thói quen ăn trầu mà thời bây giờ, tỉ lệ đến phòng khám nha khoa cao gấp trăm, thậm chí ngàn lần thời xưa (đương nhiên thời xưa chẳng có mấy phòng khám nha khoa!).
Đương nhiên câu hỏi này đâm ra ngớ ngẩn, vì mỗi thời mỗi khác, không cứ phải ăn trầu là tốt cho chân răng, không phải cứ nhai gừng là giữ ấm cho khí huyết. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ tốc độ sống của con người trở nên quay cuồng, và người ta quên mất một số thứ, trong đó gồm cả giữ cái điểm đà sức khỏe trước khi chạy vào một ngày.
Và trong số vô vàn cái quên của thói quen, cái quên về một cái nhớ, tức nhớ mùi Tết cũng đáng kể lắm. Cái thói quen thu hoạch gừng xong, người nông dân tuyển ra một ít “gừng đều”, tức gừng củ nhỏ, không đẹp, rửa sạch sẽ, cạo sạch vỏ và xắt thật mỏng, sau đó chần qua nước sôi, để ráo và trộn với đường bát cạo mỏng hoặc đường cát, ủ trong vòng hăm bốn giờ, sau đó mang ra sênh bằng chảo, trên lửa than hồng. Cái mùi Tết bay ra ấm cả ngôi nhà nhỏ, cái mùi ấy, có lẽ…
Thế giới thay đổi, vài mươi năm sau, bạn có thể ngồi xem lại cả những suy nghĩ của bạn trong thời điểm bây giờ hoặc ngay bây giờ, bạn có thể lội ngược thời gian, tìm về quá khứ của bạn với nhiều hình ảnh, nhiều thứ mà bây giờ bạn đã quên mất, lúc ấy, dường như chỉ có thế giới trí tuệ nhân tạo, thông minh nhân tạo mới nhớ giùm bạn được.
Vài mươi năm sau, người ta có thể gắn chip hỗ trợ trí nhớ, giúp bạn nhớ được thời ấu thơ của bạn học trường nào, ai là giáo viên chủ nhiệm đầu tiên của bạn, ai là người giúp bạn hiểu về số học đầu tiên, ai là người làm bạn chớm rung động đầu đời bằng cái nắm tay hoặc bạn từng yêu bao nhiêu cô gái, dấu chân bạn để lại trong vườn nhà các cô có màu hồng hay màu tím… Có thể, rất có thể trí tuệ nhân tạo làm được. Thậm chí, AI có thể giúp bạn nhìn thấy được cả hình ảnh lúc bạn chào đời hoặc những hình ảnh mà chính bạn cũng không ngờ rằng mình từng như vậy.
Thế nhưng có lẽ, trong vô vàn cái hay, cái giỏi, cái đa năng và bất ngờ của trí tuệ nhân tạo, việc tìm và mô phỏng cho bạn một mùi hương, tìm cho bạn cái mùi Tết năm xưa đang lẫn khuất đâu đó trong tâm hồn bạn, có lẽ còn lâu lắm thì trí tuệ nhân tạo mới có thể làm cho bạn được, và cái ngày xa lắc xa lơ ấy, có lẽ không bao giờ đuổi kịp trí nhớ của bạn cũng như khó lòng bắt kịp với mức độ cạn dần của quĩ thời gian mà bạn có được trên thế gian.
Có những thứ mà chỉ có thực chứng của con người, trong khoảnh khắc, thời điểm nào đó, duy nhất, theo cách mà các thiền sư đốn ngộ, thì họa may! Kì thực con người, dù trong bất kì hoàn cảnh, gia cảnh, điều kiện hay thân phận nào đều có ít nhất đôi lần đốn ngộ trong cuộc đời mà chúng ta không biết đó là đốn ngộ, bởi chúng ta không chỉ tập trung duy nhất cho việc ấy và chúng ta cũng không đặt mục đích sống còn với việc ấy, nên khi cơn đốn ngộ đến, từ một mùi hương tỉnh thức của hoa cúc hay từ một mùi hương ấm nồng, an trụ của mứt gừng chẳng hạn, bạn bừng sáng mùa xuân riêng trong cõi hồn và thấy mọi thứ trở nên gần gũi, tươi đẹp. Cái cơn đốn ngộ ấy chỉ có bạn thấu hiểu và nó trường tồn trong bạn.
Có một lần như vậy, tôi nhớ, hồi đó tôi lên mười, Tết, chừng mồng Bốn tháng Giêng thì phải, bà tôi lên xe buýt đi Đà Nẵng (xe buýt chạy bằng than, chạy tốc độ trung bình chừng 25km/h) thăm người em, tôi gọi bằng Ông Cậu. Hai hôm sau, bà về, bà về buổi tối, vừa về tới nhà, bà giục tôi mang cái vỏ lon sữa bằng nhôm cho bà, đây là cái vỏ lon sữa thời Mỹ để lại, nó tròn, lớn hơn lon sữa Guigoz và không có xoắn thun như lon Guigoz. Bà đục hai lỗ dưới đáy lon, bỏ cát vào và trồng hai cây cúc tím bà mới mua được ngoài chợ chiều. Mùi hương của cây cúc tím nhẹ, thoảng nồng, mãi đến giờ tôi vẫn còn nhớ.
Hình như đó cũng là lần đầu tiên trong đời tôi biết ăn mứt gừng, bởi nhìn ánh mắt đầy sung sướng, viên mãn của bà ngồi nhâm nhi mứt gừng, ngắm chậu cúc tím mình vừa có được, nghe mùi thơm cay của mứt, tự dưng tôi cũng bốc một lát bỏ vào miệng và nhai ngon lành.
Cái mùi thơm của mứt gừng quyện với hương hoa cúc đeo đẳng, mãi cho đến bây giờ, cứ mỗi khi trời trở lạnh, bà xã tôi nhổ vài củ gừng trong vườn, rửa sạch, cạo vỏ, xắt lát mỏng, chần qua nước sôi rồi để ráo, cho đường cát vào trộn và ủ, ngày mai cho lên bếp sênh thành mứt gừng, cái mùi thơm từ trong bếp thoảng bay khắp nhà, khắp vườn, trong tiết trời se lạnh, tự dưng, tôi nghe mùi Tết tuổi thơ, cả một bầu trời tuổi thơ hiện về đâu đó, tôi lại nhớ bà, nhớ mẹ lúc trẻ, nhớ mùi thơm của những ngày Tết xa xưa ấy.
Tôi đã trò chuyện với Pi (Personal Intelligence – Trí tuệ cá nhân) – chatbot của Inflection AI – với mục đích luyện tiếng Anh. Không đầy 5 phút sau, tôi quên mất ý định ban đầu của mình, tôi thực tình tranh luận với Pi và thích thú mỗi khi bắt bẻ được nó. Đôi khi tôi tự hỏi, không biết mình có làm Pi tự ái hay tổn thương gì không.
Nhưng rồi một cách nhanh chóng, tôi cũng “ thất vọng” nhận ra, dù AI có tài giỏi bằng tất cả các chuyên gia các nhà trị liệu trên thế giới gộp lại hay một thiên tài lỗi lạc nào khác cũng không thể, không bao giờ làm được cho tôi điều này: Chấm dứt phiền não trong tôi.
Samsung Vina đã chính thức ra mắt không gian trải nghiệm Galaxy AI Sài Gòn Terminal tại Công viên Bến Bạch Đằng, TPHCM, nơi khách tham quan có thể du hành cùng Galaxy S25 series vào không gian mở đầy thú vị của Galaxy AI.
Sáng 26/1/2025, Lãnh đạo Liên đoàn Lao động TPHCM, Báo Người Lao Động và Công ty Cổ phần ZION (đơn vị chủ quản Zalopay) đã trao tặng vé xe và quà cho 411 đoàn viên công đoàn và người lao động trên địa bàn Thành phố chưa có điều kiện về quê được đón Tết sum họp với gia đình.
Sự nở rộ của các ứng dụng AI tạo ra mối lo ngại chính đáng về việc máy móc sẽ thay thế con người trong nhiều lĩnh vực. Nhưng có lẽ trong kiến trúc, AI không phải là đối thủ mà sẽ là trợ lý đắc lực cho kiến trúc sư. Con người và AI có phải là một sự kết hợp không thể thiếu trong kiến trúc? Một ngành đòi hỏi sự chuẩn xác của tính toán khoa học và cả mỹ cảm của con người.
Thật bất ngờ (hoặc không bất ngờ lắm), khi sắp hết năm rồi mà phim Việt vẫn chưa có một “bom tấn” nào đúng nghĩa, tức là đạt đánh giá cao về chuyên môn mà lại đáp ứng được nhu cầu của thị trường.
Để giúp người dùng tối ưu hóa thời gian và tận hưởng trọn vẹn kỳ nghỉ, Gemini sẽ là một công cụ đắc lực, hỗ trợ bạn từ việc quản lý ngân sách mua sắm đến kết nối với gia đình và bạn bè một cách dễ dàng và hiệu quả, giúp bạn đón Tết Ất Tỵ nhẹ tênh.
Tết đến xuân về, gia đình sum vầy, nhưng điều khiến hội độc thân choáng váng hơn cả việc dọn nhà hay bị hỏi lương tháng bao nhiêu, chính là những câu hỏi “khó đỡ” về tình trạng yêu đương từ các bậc phụ huynh, họ hàng xa gần. Bởi đâu có ai muốn bữa tiệc cuối năm biến thành buổi thẩm vấn “Có người yêu chưa?”.
“Nhiều năm trước, một nhà đầu tư Hongkong hẹn gặp tôi tại văn phòng, xung quanh là dàn máy tính. Trong suốt buổi trò chuyện, lâu lâu tôi lại nghe một tiếng bíp. Cuối buổi, khi tạm biệt, tôi mới hỏi anh ta tiếng kêu ấy là gì? Anh ta trả lời, cứ mỗi tiếng bíp là một giao dịch tự động vừa được thực hiện”.
Lần đầu Tinder ra mắt Bí kíp thăng hoa năng lượng tình duyên nhằm giúp các bạn trẻ độc thân tận dụng tối đa cơ hội tìm thấy tình yêu trong dịp Tết nguyên đán, cũng như mùa cao điểm hẹn hò (từ 1/1 đến 14/2).